در روابط ایران و رژیم نوبنیاد شوروی، در اواخر سال 1919و سال 1920 انگارۀ غالب این بوده است که حمله‌ی نیروهای بلشویک تنها به خاطر حضور نیروهای دنیکین و نیروهای انگلیسی در دریای خزر و گیلان بوده است. نویسندگان این سطور، در پژوهش حاضر، این فرض را مطرح می‌کنند که حملۀ بلشویک‌ها به انزلی، انگیزه‌های ایدئولوژیک و توسعه طلبانه داشته و حضور نیروهای دنیکین بهانه‌ای برای پنهان کردن اهداف واقعی آن‌ها بوده ...

پس از پیروزی انقلاب چپ­گرایانه در همسایة شمالی ایران، یعنی روسیه، حکومت این کشور بنا بر رویکرد سوسیالیستیِ خود، اقتصاد را کاملاً در اختیار گرفت و تجارت خارجی را ملی اعلام کرد. برای تحقق این هدف، حکومت شوروی در اواخر سال 1299ش دو کمپانی دولتی ونشتورگ و تسنترسایوز را تأسیس و صادرات و واردات شوروی را به انحصار آنها درآورد. پیوند اقتصاد ایران به اقتصاد روسیه، زمینه را برای فعالیت­های این دو کمپانی در...

پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، به سبب تغییر در ساختار نظام جهانی و نیز تغییر در جغرافیای سیاسی منطقۀ خزر،شرایط ژئوپولیتیک جدیدی بر این منطقه حاکم شد. از یک سو، با ظهور کشورهای تازه استقلال یافتۀ شوروی در اطراف این دریا، جغرافیای سیاسی منطقه دچار تغییر شده و به تبع روابط ژئوپولیتیک منطقه نیز شکلی جدید به خود گرفت. از سویی دیگر، فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی به افزایش تلاشهای ایالات متحده برای سل...

این مقاله به تاثیر بازتعریف هویت ملی روسیه بر سیاست خارجی این دولت در حوزه دریای سیاه در دوره پس از جنگ سرد متمرکز است. روندهای منطقه ای در حوزه دریای سیاه پس از فروپاشی شوروی گسترش یافته است. در عصر جنگ سرد، شوروی، مجارستان و بلغارستان به عنوان اعضای بلوک شرق و ترکیه به عنوان عضوی از بلوک غرب  دولت های ساحلی دریای سیاه محسوب می شدند، و تفوق شوروی بر این حوزه مانع از گسترش حضور فعال دیگر دولت ه...

در پی تهاجم آلمان و شوروی به لهستان، در جریان جنگ‌جهانی‌دوم، نیمی از خاک لهستان به اشغال اتحاد جماهیر شوروی در‌آمد و هزاران لهستانی به اردوگاه‌های کار در سیبری تبعید شدند؛ اما با ﺣﻤﻠﮥ غیر‌منتظرﮤ آلمان به شوروی، سرنوشت اسرای لهستانی تغییر کرد و در شورایی که میان دولت‌های متفق برگزار شد، دولت شوروی موافقت کرد تعدادی از اسرای لهستانی رواﻧﮥ ایران شوند. پناهندگان لهستانی بیش از سه‌ سال در برخی از شه...

در فصل اول این پایان نامه تلاش شد تا مصادیق این منازعات در دوران فروپاشی در منطقه در سطوح کوتاه دامنه یا بلند دامنه آن احصا و روایتی از آنها به دست داده شود. در فصل دوم با اشاره به این نکته که ماهیت اقدامات پردامنه شوروی در منطقه دارای ابعاد و سویه های مختلفی است که درک انها نیازمند داشتن چارچوب مفهومی برای درک واقعیت پیچیده اقدامات و نتایج آنهاست حاوی تلاشی برای درک چارچوب اقدام حکومت مسکو در ...

این مقاله به نفوذ روسیه در حوزه دریای سیاه و چالشی که در نتیجه آن برای گسترش نظم هژمونیک تحت رهبری ایالات متحده در دوره پس از جنگ سرد در این حوزه ایجاد شده است متمرکز است. پس از فروپاشی و تجزیه شوروی، پویش های امنیتی جدیدی در منطقه دریای سیاه پدیدار شده است، این حوزه تا پیش از فروپاشی شوروی، شامل دولت های شوروی، بلغارستان، رومانی و ترکیه می شد، که در پی تجزیه شوروی، اوکراین و گرجستان نیز به دول...

در پی تهاجم آلمان و شوروی به لهستان، در جریان جنگ‌جهانی‌دوم، نیمی از خاک لهستان به اشغال اتحاد جماهیر شوروی در‌آمد و هزاران لهستانی به اردوگاه‌های کار در سیبری تبعید شدند؛ اما با ﺣﻤﻠﮥ غیر‌منتظرﮤ آلمان به شوروی، سرنوشت اسرای لهستانی تغییر کرد و در شورایی که میان دولت‌های متفق برگزار شد، دولت شوروی موافقت کرد تعدادی از اسرای لهستانی رواﻧﮥ ایران شوند. پناهندگان لهستانی بیش از سه‌ سال در برخی از شه...

روس‌ها در اواخر دهه 1970 با حمایت مالی و نظامی نتوانستند دولت وابسته به خود را در افغانستان حفظ نمایند و برای حفظ نفوذ خود و تثبیت موقعیت آن، افغانستان را اشغال  نمودند. در این میان، نیروهای مقاومت افغان ضمن برخورداری از حمایت بین‌المللی و جهان اسلام، برای حفظ استقلال و تمامیت ارضی کشورشان به مقابله با شوروی پرداختند. نتیجه یک دهه مقاومت، عقب‌نشینی ارتش شوروی از افغانستان بود. در مطالعات مربوط ...