از مهم‌ترین مفاهیم مورد تأکید در عرفان اسلامی، مفهوم عشق است، به‌ویژه در جریان عرفان عاشقانه و جمال‌گرا. این جریان که از رویکردهای بسیار مهم در تصوف و عرفان اسلامی است، پیش از احمد غزالی هم وجود داشت اما غزالی کسی بود که به آن تشخص و رسمیت بخشید. با بررسی آثار احمد غزالی، به ویژه اولین کتاب فارسی مستقل در موضوع عشق، یعنی سوانح‌العشاق در می‌یابیم که جریان عرفان عاشقانه چه در بعد نظری و چه در بعد...

در آثار نویسندگان جنوب تأثیرپذیری از دو مکتب رئالیسم و ناتورالیسم مشاهده می شود.تلفیق این دو مکتب را که می توان نام «ناتورئالیسم» بر آن گذاشت،به این معنی است که نویسندگان جنوب علاوه بر مهم دانستن عوامل اجتماعی،محرک های فردی و درونی آدمی و اراده ی طبیعت را نیز بر سرنوشت او موثر می دانند. در این نوشته با روش تحقیق کتابخانه ای به بررسی عناصر ناتورئالیسم در نمونه هایی از آثار نویسندگان خوزستانی(ا...

یکی از بنیان‌گذاران جریان روشنگرایی تاجیک در سدۀ نوزدهم میلادی که در شناخت درست جامعه و احکام اسلامی به هم‌وطنان و معاصران خود خدمات شایسته‌ای کرد، احمد مخدوم دانش است. در این مقاله مهم‌ترین اثر احمد دانش، نوادرالوقایع، مورد بررسی قرار گرفته و مسائل و موضوعات مندرج در آن تبیین و تحلیل شده است. دانش در نوادرالوقایع هنگام بیان اندیشه بیشتر واقع‌نگر است. او به‌عنوان یک محقق خود را محصور م...

«فتحعلی خان صبای کاشانی» از استادان شعر در عهد قاجاری است . وی از شعرای قصیده سرای مشهور و ملک الشّعرای فتحعلی شاه بود و در اوان جوانی نزد صباحی بیدگلی شاعر معروف قرن دوازدهم تلمّذ می کرد و سپس به دربار زند رفت و چند گاهی مدّاح لطفعلی خان زند بود و پس از بر افتادن حکومت لطفعلی خان و مأموریت باباخان، برادرزاده ی آقا محمدخان قاجار به حکومت فارس، به خدمت او درآمد و به مدّاحی وی پرداخت و چون باباخان قا...

مولانا در سرودن غزلیات خود را فراموش می کند و بدون آنکه بخواهد اندیشه اش بیرون می تراود و رنگ شعر و غزل به خود می گیرد . در غزل های او الفاظ و سخنان نامأنوس وهنجارگریزی هایی دیده می شود تا جایی که بعضی سخنانش چنین القا می کند که رفتار مولانا با متانت و وقار یک شیخ و عارف سازگار نیست ، اما او این سخنان را بی تکلّف به زبان می آورد. عامل اصلی بیان این سخنان از زبان مولانا تنها یک چیز است ؛ عشق . ای...

در این بررسی اثر قارچ رنگین کمان ‏‎(coriolus versicolor)‎‏ بر روی دوام برون چوب و درون چوب تبریزی ‏‎(populus nigra var. pyramidalis)‎‏ در حالت طبیعی و حفاظت شده با کرئوزوت و تانالیت ‏‎(cca) c‎‏ (مس - کروم - ارسنیک) در پنج غلظت 1، 2، 3، 4، 5 درصد با استفاده از روش ‏‎kolleschale‎‏ طبق استاندارد ‏‎(1994) pren: 113‎‏ مورد مطالعه قرار گرفت. برای انجام این بررسی از طرح فاکتوریل با بلوک های کاملا تصاد...

سبک هندی در میان سبک های شعر فارسی بیش ترین ارتباط را با بسترهای اجتماعی دارد. صائب تبریزی برجسته ترین شاعر این سبک است که دیوان او مملو از صور خیالی است که از زمینه های اجتماعی نشأت گرفته است. وی توجه خاصی به زبان و فرهنگ عامیانه داشته است و کنایات و اصطلاحات رایج در عصر خود را به استخدام تصویرسازی شعری درآورده است. باورهای عامیانه، خرافات، اصطلاحات فنون و حرف و... انعکاس پررنگی در دیوان صائب ...

شعر فارسی انواع و قوالب متعددی را آزموده است. یکی از انواع ادبی که در شعر فارسی از بسامد بالایی نیز برخوردار است نوع تعلیمی ست که در دو شاخه علمی و اخلاقی-عرفانی آثار زیادی را به خود اختصاص داده است. کتاب زینه الطب سروده حکیم کمنشانی به اسم میرزا کاظم بن محمد امین تبریزی متخلص به حاذق است که در حدود سیصد سال پیش فراهم شده و از معدود آثار پزشکی قدیم است که مانند دانشنامه میسری به نظم درآمده و ...

تصحیح نسخ خطی که سند هویت ملی ایرانیان است یکی از وظایف خطیر ادب پژوهان است. برای آگاهی از نظرات دانشمندان و همچنین آثار استادان فرهیخته قرون گذشته و نشان دادن نوآوری ها و تحولات علمی آنها، این نسخ می بایست تصحیح و منتشر شود چراکه نسخه های خطی، میراث ملی ایرانند و باید در حوزه های مختلف احیا شوند. در اجرای این وظیفه به نقد و تصحیح نسخه ای خطی با عنوان «انیس العشاق» از شرف الدین رامی تبریزی پردا...

به نظر می رسد فیلسوفان مسلمان در مسیر حل برخی مسائل فلسفی، گاه در باب بعضی مقدمات و گاه بر سر برخی قواعد فلسفی ادعای بداهت می کنند. از جملۀ این مسائل، نزاع بر سر تحقّق خارجی وجود یا ماهیّت اشیاء است که گروهی از اندیشمندان، دیدگاه خاص خود را در این باب بدیهی انگاشته اند. در همین راستا برخی فیلسوفان صدرایی نیز تحت تأثیر قطعاتی از کلمات ملاصدرا، دیدگاه او را در قاعدۀ اصالت وجود و اعتباریت ماهیت، قول...