در جستجوی علل ناکامی روشنفکر ایرانی در حوزه ی اندیشه و سیاست مقاله ی حاضر با مروری اجمالی بر آراء احسان طبری و جلال آل احمد، تلاش دارد، تأثیر نگاه صوری و فرمالیستی به سیاست و سیطره ی فرمالیسم سیاسی بر اندیشه ی این دو روشنفکر مطرح ایران معاصر را نشان دهد و در بازبینی نقادانه به ایضاح این موضوع بپردازد که چگونه درک سطحی و صوری آنان از سیاست و اولویت قرار گرفتن اهداف سیاسی، تفکر آنان بیش از پیش از...

زبان شناسی شناختی رویکرد و نگرشی نوین به زبان است. پژوهش حاضر بر اساس آراء و نظریات موجود در زبان شناسی شناختگرا، مخصوصاً دستور شناختگرا، تدوین شده است. این پژوهش سعی دارد تا بر مبنای دیدگاه نظری شناختگرایی به بررسی چگونگی معرفگی و ارجاع­دهی ضمایر در زبان فارسی بپردازد. داده ها و مطالب به روش کتابخانه ای جمع آوری شده اند. کتاب های داستان جلال آل احمد منابع مورد استفاده برای جمع آوری داده ها هستن...

کتاب جواهر‌الاسمار از کتاب‌های داستانی منثور فارسی است که به‌سبب داشتن داستان‌های دل‌انگیز و جذاب از دیرباز مورد توجه و علاقة فارسی‌زبانان بوده است. این کتاب سال‌ها پیش به اهتمام شمس‌الدین آل احمد به چاپ رسید و در دسترس مشتاقان ادب فارسی قرار گرفت. به‌رغم آن‌که مصحح در طبع کتاب تلاش فراونی کرده‌ است، تصحیح و حواشی و توضیحات کتاب کاستی‌هایی دارد که برشمردن و اصلاح آن‌ها ضروری به‌نظر می‌رسد. در ا...

رسالۀ نفایس الکلام و عرایس الاقلام از آثار منثور قرن هفتم است که به دست رضی الدّین خشّاب- احمد بن محمود سمرقندی- در سال 643 ق تألیف و تدوین شد. به شهادت دیباچۀ این رسالۀ منشآت گونه، رضی الدّین که در همان سال صدرنشین مسند انشا بود؛ به فرمان افتخار جهان -از سران آل برهان­- برای جلوگیری از تضییع و انهدامِ آثار باقیماندۀ این سلسله، نفایس را تدوین کرد. این رساله مجموعه­ای از مفاوضات و امثلۀ مربوط به آل ...

فرهنگ، میراث ملی مردم یک کشور است که از نسل های گذشته به ارث مانده است و بزرگ ترین نیاز جامعه ی بشری و عامل اصلی پویایی و نشاط و تداوم حیات جوامع است. فرهنگ عامیانه مجموعه ی اعمال و رفتارهایی است که سینه به سینه نقل شده و به صورت تجربه به ارث رسیده است. در زبان و قلب مردم، مثل ها، باورها و اعتقاداتی وجود دارد که هر یک از آن ها پندی بزرگ در بر دارد و از آن جا که فرهنگ هر ملتی در حکم زندگی نامه ی...

امروزه مطالعۀ گفتمان روایی در داستان­ها و رمان­ها، جایگاه خاصّی در نقد ادبی به­خود اختصاص داده است. در این میان، مطالعۀ آن قسمت از روایت که نه توسّط خودِ راوی، بلکه از زبان شخصیّت­های وی بیان می­شود، اهمّیّت ویژه­ای در مطالعات گفتمانی دارد. جلال آل احمد از جمله نویسندگانی است که ترجیح می­دهند روایت خود را به­صورت تناوبی از گفته­های راوی و شخصیّت­ها ساختاربندی کنند. به این منظور راویِ جلال از نقل قول بس...

مسأله خشونت علیه زنان پدیده ای تاریخی و جهانی است که در تمام جوامع ودر تمام ادوار وجود داشته است. بررسی ها نشان می دهد، این پدیده بعد از سپری شدن دوران زن سالاری و با شروع دوران مرد سالاری و استقرار آن ایجادشده و سپس به وسیله ادیان تثبیت گشته و تا به امروز تداوم یافته است . در ایران هم بعد از ورود آریایی ها و استقرار نظام مرد سالاری آنها، این پدیده ایجاد و تثبیت شده و سپس در دوره های گوناگون ت...

در این رساله شیوه های حضور نویسنده در داستان با توجه به تحول تاریخی آن در ادبیات جهانی و ادبیات داستانی معاصر فارسی بررسی شده است. در این پژوهش تکیه بر چهار داستان نویس پیشگام معاصر یعنی صادق هدایت، جلال آل احمد، بهرام صادقی و هوشنگ گلشیری بوده و از منظر انتقادی به شیوههای حضور نویسنده در داستان نگریسته شده است.