میرزا علی­رضا، مشهور به میرزا آقاجان و متخلص به پرتو، شاعر و خوش­نویس سدة 13 (ق/19 م) میان سال­های 1213 تا 1304 هجری قمری حیات داشته است. وی از خطاطان برجستة دربار ناصرالدین شاه بوده و مجموعة خوش­نویسی­های ایشان به هم­راه قرآنی مذهَّب، در کتاب­خانه­های ملک و سلطنتی سابق محفوظ است. دیوان اشعار ایشان متشکل از غزلیات، قصاید و قطعات بوده که در مضامینی چون: مدح، وصف، وعظ و حکمت سروده شده و توسّط نگارند...

جنگ‌های صلیبی، تأثیر عمیقی بر سرنوشت غرب و جهان اسلام برجای نهاد. در باب این جنگ‌ها، منابع تاریخ‌نگاری اروپایی‌ها، ایوبیان و حتی سلجوقیان در دسترس است. از این میان، آثار مورخان پرآوازه‌ای چون عماد اصفهانی، مؤلف الفتح القسی و ابوشامه، مؤلف الروضتین، از منابع اصیلِ مهم‌ترین رخداد نظامی و سیاسی تاریخ شامات و عصر ایوبیان محسوب می‌شوند. مسئله اصلی این است که نگرش این دو مورخ نسبت به صلیبی‌ها و جنگ‌ها...

خوابنامه­ها، یکی از انواع متون ادبی هستند که گاه در قالب تعبیر خواب و زمانی به صورت شرح یک خواب نگاشته شده­اند. یکی از دوره­های تاریخی در­خورتوجه از بعد خوابنامه­نویسی، عصر قاجاریه است. خوابنامه­های عصر قاجار، مضامین انتقادی، سیاسی و اجتماعی را در خود جای داده­اند. در میان این خوابنامه­ها می­توان به آثاری چون خلسه اعتماد السطنه، رؤیای صادقه­ سید جمال الدین واعظ اصفهانی، رؤیای صادقه محمد حسن تاج...

چکیده تعالی فرهنگی هر جامعه، در گرو شناخت صحیح دستاوردهای گوناگون و آثار فرهنگی و میراث های مادی و معنوی پیشینیان و برقراری ارتباط آگاهانه با آن آثار است. منظومه های حماسی دینی جایگاه ارزنده ای به عنوان گنجینه های مذهبی، دینی و اجتماعی از دیرباز در آثار ادبی ما داشته اند. شأن والای این قبیل حماسه ها در روحیه دینی و دین پروری ملت مسلمان و شیعی ما همواره در طول ازمنه بر کسی پوشیده نیست. پس با...

منظومه¬ی خسرو و شیرین نامی اصفهانی به عنوان شصت و پنجمین نظیره نویسی از خمسه ی نظامی است. این منظومه ی 4000 بیتی با زبانی ساده و روان و بیانی دل نشین در دوره ی بازگشت ادبی سروده شده است و در مقایسه با خسرو و شیرین نظامی گذشته از تمایز میان زبان دو شاعر، تفاوت هایی نیز از نظر بیان مضامین یا ترتیب نگاشتن برخی رویدادها وجود دارد. خسرو و شیرین نامی اصفهانی که به صورت نسخه ی خطّی موجود است و تاکن...

تاریخ نگاری بعد از مرگ شاه عباس اول تاکنون مورد غفلت محققان امروزی قرار گرفته است و با دیدی کلی گرایانه آن را فاقد بررسی می دانند. بدین منظور در این پژوهش سعی شده است تا به بررسی دو کتاب خلاصه السیر اثر محمد معصوم بن خواجگی اصفهانی ( ت.1048ه.ق ) و خلدبرین تألیف محمد یوسف واله اصفهانی ( ت.1078ه.ق ) بپردازد و به یافته های تازه ای در ارتباط با تاریخ-نویسی این دو مورخ و آثار آنان مبادرت نماید و روش...

مقتل الحسین7 موجود در کتاب مقاتل الطالبیین ابوالفرج اصفهانی از جمله مقاتل بر جای مانده و قدیمی است که البته همچون سایر کتب تاریخی و روایی از هجمه تحریفات عاشورایی مصون نمانده، چنان که ما را در بعضی از مطالب مربوط به جریان عاشورا در تردید قرار می‌دهد. با مقایسه مقتل اصفهانی با مقتل موجود در تاریخ طبری روایت شده از ابومخنف، می‌توان شباهت‌هایی از آن را دریافت. روایت ابوالفرج ترکیبی است از روایت را...

مقالۀ حاضر با بررسی دیدگاه‌های عالمان سدۀ اخیر حوزۀ علمیۀ اصفهان در مسئلۀ علم امام، تلاش دارد تا دیدگاه‌های جریان‌های فکری این حوزه را در این زمینه به تصویر بکشد. در این مقاله ضمن اشاره به استدلال‌ها و تبیین‌های علمای این دورۀ اصفهان، سه جریان فکری معرفی می‌شوند: 1. جریان فلسفی و عرفانی‌ای که علم امام را مطلق و فعلی دانسته و به عمومیت آن معتقدند؛ 2. جریان حدیثی‌ای که علم امام را مشروط می‌داند، ...