ادبیات پایداری در ایران از دیرباز با تجلی در انواع شعر و نثر فارسی، نقش مؤثری را در بیان و القای مفاهیم مقاومتی ایفا کرده است و در پیوند با ادبیات عاشورایی و تجلّی روح حماسی آن، گزارشگر مبارزه، پایداری و مقاومت در برابر انواع نیروهای متجاوز و ظلم و ستم آنها است. در این میان حماسه به‌عنوان یکی از انواع شاخص ادبی شرح مفصل‌تری از رشادت‌ها و قهرمانی‌های امام حسین (ع) و یارانش در جریان واقعۀ عاشورا ر...

ادبیات تطبیقی یکی از مهم‌ترین مباحثی است که امروزه با اهداف و حوزة فعالیت خود توانسته است توجّه پژوهشگران را به خود جلب کند. مطالعة شباهت‌ها و تفاوت‌های فرازمانی و فرافرهنگی جزو حوزه‌های پژوهش تطبیقی است. محمود درویش و علی موسوی گرمارودی دو شاعر نام‌آشنای ادبیات پایداری هستند که یکی در فلسطین و دیگری در ایران بر ضد چپاول‌ها و ستم‌ها مبارزه و نامشان را در صحنه‌های مقاومت ثبت کردند، از مردم و برای...

ادبیات مقاومت فلسطین که به دنبال اشغال این سرزمین شکل گرفت، به عرصه ای برای ظهور و فعالیت بسیاری از شاعران تبدیل شد. هر کس که در خود اندک مایه ای شاعرانه دید برای نشان دادن احساس خود نسبت به اشغال فلسطین به سرودن شعر در این باره پرداخت. میزان موفّقیت هر شاعری به اقبال شعرش از سوی مردم و تأثیرگذاری او بر مخاطبان بستگی دارد و این موفّقیت در میان شاعران مشهور مقاومت متفاوت است. توفیق زیّاد از جمله اد...

یکی از دل مشغولی‌های اساسی ادبیات سرزمین‌ فلسطین، توجه به جنبه‌های مقاومت ملت آن است. در نتیجه ادبیات مقاومت، که از مهمترین سنگرهای فرهنگی ملت‌های انقلابی در مقابل تهاجم نظامی، سیاسی و فرهنگی است، در هیچ سرزمینی همانند فلسطین به شکوفایی و رشد کمی و کیفی نرسیده است. راشد حسین، که یکی از شاعرن بنام ادبیات مقاومت در سرزمین‌های اشغالی است، می‌کوشد تا با سلاح قلم و زبان هنر و بهره گیری از شگردهای گو...

ژولیا کریستوا نخستین ­بار در جستاری در مورد آرای باختین، نظیر «منطق گفت وگومندی» و کاربست برخی از آن­ها در نمونه­هایی از متون ادبی، اصطلاح «بینامتنیت» را مطرح کرد. او مناسبات و ملاحظات بینامتنی را قبل از هر چیز موجب رهایی متن ادبی از یک نظام معنایی محدود دانست. از آن پس، او و دیگر پساساختارگرایان، نظیر رولان بارت، بسیاری از انگاره­های مرتبط با مفهوم گفت وگومندی را گسترش دادند و هر متن ادبی را د...

زمانی که ظلمی در جامعه ای رواج یابد، خاصه اگر از طرف دشمن بیگانه باشد، حمیت ملی مردم آن جامعه اجازه نمی دهد که این ظلم پابرجا بماند. در طول قرن های متمادی پشت مردم زجر کشیده ایران، زیر بار ستم حاکمان خود، خم شده بود. این افسردگی ها و زجرها در طلوع انقلاب اسلامی از جامعه ایران رخت بربست و حاکمیت اسلام به جای طاغوت، ارمغان بزرگی برای ملت قهرمان ایران بود. هنوز چند صباحی از این پیروزی نگذشته بود...

در ادبیات فارسی ایران و فارسی تاجیکی ماوراءالنهر به مناسبت های ارتباط سیاسی و اقتصادی و فرهنگی با کشورهای اروپا جریان تازه ای شکل گرفت که از نمودهای بارز آن ورود عبارات و ترکیب ها و تصاویر تازه در زبان ادبی به ویژه شعر بود. در این مقاله زمینه های اجتماعی این جریان در شعر فارسی ایران و فارسی تاجیکی بررسی شده است. سابقۀ نفوذ کشورهای غربی به ایران و آسیای میانه به دورۀ تیموریان و حتی پیش از آن برم...

شاعر متعهد فلسطینی، محمود درویش از پیشگامان شعر مقاومت فلسطین است که شعرش را یکسره وقف آرمان فلسطین نموده و به شرح دردها و آرزوهای هموطنان خویش پرداخته است، اوضاع تأسف بار آوارگان فلسطینی در اردوگاه­ها و کشورهای عربی یکی از مضامین اصلی شعر او به شمار می رود که بخش وسیعی از دفترهای شعری شاعر را به خود اختصاص داده است. اشعار درویش در یک نگاه کلی آیینه­ای تمام­نما از احساسات مردم آواره و ستمدیده­ا...