در این مقاله سعی گردیده تا چهره ی مرحوم دهخدا به عنوان پیشرو در نوآوری شعر نموده شود. برخی از محققان شعر و ادب معاصر درباره پیشروان نوآوری شعر معاصر نظریاتی اظهار داشته اند که شاید صحت و درستی آن مورد تردید باشد. به نظر نگارندۀ نخستین کسی که نمونه ای از شعر نو را ارائه کرد، مرحوم علامه دهخداست، که شعر او به لحاظ قالب، وزن، زبان، موضوع و نگاه شاعرانه، شعری است جدید که بعد از انتشارش تعدادی از شا...

‏این مقاله، چنان که از عنوان آن برمی آ ید _ تطبیقی است بین شعر معاصر ایران و عرب ‏که در این تطبیق، اشعار فروغ فرخ زاد به عنوان نمونه ای از شعر معاصر ایران و اشعار غادةالشمان به عنوان نمونه ای از شعر معاصر عرب با هم مقایسه شده است. در ابتدای مقاله نیز تعریف ادبیات تطبیقی از نظرگاه صاحبنظران مختلف و پیشینه ای از ادبیات تطبیقی ارائه و در ادامه، دو اصطلاح در«نقد» و «نقد تطبیقی» توضیح داده شده است. ‏ 

نقش ادبیات اروپا در تحولات شعر پارسی معاصر امری مسلم است. گذشته از آنکه بنیادگذاران شعرهای آزاد، سپید، موج نو و حجم، آثار خود را در کلّیت آن، با پیش چشم داشتن شعرهای اروپایی به­وجود آورده­اند، هم ایشان و هم دنباله­روان­شان که سازندگان بدنۀ شعر معاصر ایران­اند، در جزئیات زبانی و زیبایی­شناختی آثارشان نیز بی­اعتنا به ادبیات اروپا نبوده­اند. بااین‌همه نمی­توان در شعر پارسی معاصر و تحولات زبانی و زی...

چکیده : از جمله تحولات اساسی که شاعران معاصر عرب از نیمه اول قرن بیستم در روند شعر سرائی خود بوجود آوردند، استفاده از شخصیتهای تاریخی ( ادبی، دینی و سیاسی) در اشعارشان بوده است. که خفقان سیاسی و اجتماعی حاکم بر جامعه عرب، از جمله عوامل گرایش این شعرا به بکار گیری اینگونه شخصیتها به شمار می آید؛ چرا که شاعر معاصر می خواست با پنهان شدن در پشت این شخصیتها ، ضمن رساندن سخن خود به گوش جامعه، خود...

ادبیات یکی از تجلی‌گاه‌های مهم و اصیل تفکر و احساس انسان دربارة مرگ است. قدیمی‌ترین حماسة جهان، «گیل گمش» و آثار ادبی و فلسفی دوران جدید، این نگرش را همواره متجلی ساخته‌اند. شعر فارسی نیز از این اندیشه‌ها و عواطف جدا نیست. رویکرد شاعران قدیم و معاصر به مقولة مرگ متفاوت است. شاعران قدیم، مرگ را بیشتر با نگاهی‌ مذهبی، تعلیمی و عرفانی در می‌آمیختند؛ حال اینکه شعر «مرگ‌اندیش» و «مرگ‌نگر» یا «مرگ‌زد...

تاجیکستان، پاره‌ای از تن خراسان بزرگ است، همان خراسانی که روزگاری زادگاه بزرگان علم و ادب ایران زمین بوده است، بزرگانی چون رودکی، ناصرخسرو، مولوی، و... اکنون مدت هاست که از اصل خود جدا افتاده است. با وجود همه‌ی سختی هایی که در قرون معاصر تحمل کرده است، هنوز در شعر مردم این سامان، آثار تعلیم به سبک شاعران گذشته وجود دارد، همچنین آثار غنایی بی‌شماری نیز زینت بخش کتاب خانه‌های این دیار است. در این...

مسمط «یادآر ز شمع مرده یادآر» اثر طبع دهخدا یکی از اشعار مدرن فارسی است که مورد توجه پژوهشگران حوزه ادبیات معاصر واقع شده است. این مقاله بر آن است تا با بهره گیری از رویکرد ترامتنی که از جمله رویکردهای جدید نقد ادبی به شمار می رود، به نقد و خوانش نوینی از مسمط دهخدا بپردازد. پرسش های پژوهش حاضر آن است که چرا این مسمط از اشعار مدرن به شمار آمده است؟ پیوندهای شعر دهخدا با شعر گذشته و حال فارسی چگ...

اندیشة انتظار و بیان سیمای امام مهدی (عج) در شعر شاعران متعهّد به اهل‌بیت (ع) از دیرباز تاکنون؛ بویژه در شعر دورة معاصر، بوفور دیده می­شود. شاعران معاصر، باب جدیدی را در زمینة شعر و ادب، به نام ادبیّات مهدوی گشودند و از دریچة شعر، امام مهدی (عج) را به عنوان منجی آخرالزّمان به تشنگان حقیقت معرّفی کردند. سیّد رضا موسوی هندی، شیخ محسن ابوالحب، سلمان هراتی و قیصر امین­پور، از شاعران معاصر مطرح در ادبیّات...

در این مقاله به بررسی دو جریان شعر معاصر عربی و فارسی پرداخته شده و در آن دو هدف مورد تحقیق بوده است. الف- بررسی برخی از عوامل مشترک نوزایی ادبی ب- بررسی رویکردهای مشترک ادبی – اجتماعی شعر معاصر عربی و فارسی. در این مقاله تلاش شده است تا مهم¬ترین و تأثیرگذارترین عوامل نوزائی ادبی ورویکردها ی مشترک شعر معاصر عربی و فارسی مورد تحقیق و پژوهش قرار گیرد

مطالعة سیر تحول شعر عاشقانه از گذشته تا امروز، ما را با شاعرانی آشنا می­کند، که عشق جوهر وجود آنان و هم ذات شعرشان بوده است. بر این اساس تاکنون آثار و اندیشة تعدادی از شاعران نام آشنای معاصر چون احمد شاملو، فروغ فرخزاد، هوشنگ ابتهاج، حمید مصدق، حسین منزوی و ... مورد نقد و بررسی قرار گرفتة است؛ اما راز و رمز شعر گروهی دیگر همچنان در پردة ابهام باقی مانده و کمتر کسی به سراغشان رفته است. این جستار...