در اواخر قرن هجدهم و اوایل قرن نوزدهم، نوعی نیاز معنوی ، فردی و اجتماعی دست به دست هم دادند و مکتب رمانتیسم را به وجود آوردند. اساس این نهضت ادبی، بر تخیّل فردی و خلاقیّت براساس تخیّل بود و در واقع عکس العملی بود در برابر مکتب کلاسیسم که با زبانی کلیشه‌ای می‌خواست اخلاقی محدود را تعلیم دهد. گرچه پیدایش مکتب رمانتیسم در ادبیات فارسی و عربی زمینه های مشترک زیادی ندارد. ولی همگونی های زیادی میان پیرو...

بی‌تردید در بین زبانهای مختلف دنیا ، زبان و ادبیات عرب بیشترین تأثیر را بر ادب فارسی نهاده است. پس از ورود اسلام واژه‌های عربی کم‌کم به زبان‌ فارسی راه پیدا کرد. این امر در آغاز نوعی مبادله­ی واژگان محسوب می‌گردید؛ به گونه‌ای که اعراب بسیاری از واژگان و اصطلاحات را از ایرانیان اخذ نموده و بعضی لغات را به ایرانیان می‌دادند. اما این روند در طول سالهای بعد تغییر یافت و کم‌کم ورود اصطلاحات، ترکیبات...

بی‌تردید در بین زبانهای مختلف دنیا ، زبان و ادبیات عرب بیشترین تأثیر را بر ادب فارسی نهاده است. پس از ورود اسلام واژه‌های عربی کم‌کم به زبان‌ فارسی راه پیدا کرد. این امر در آغاز نوعی مبادله­ی واژگان محسوب می‌گردید؛ به گونه‌ای که اعراب بسیاری از واژگان و اصطلاحات را از ایرانیان اخذ نموده و بعضی لغات را به ایرانیان می‌دادند. اما این روند در طول سالهای بعد تغییر یافت و کم‌کم ورود اصطلاحات، ترکیبات...

به کارگیری شعر روایی با هدف بیان دغدغه های انسانی و اجتماعی، یکی از وجوه مشترک میان نیما یوشیج و خلیل مطران در شعر معاصر فارسی و عربی است. مقدار زیادی از اشعار نیما، جنبۀ روایی دارد. خلیل مطران نیز جزو شاعرانی است که شعر روایی را وارد شعر معاصر عربی کرده است. این پژوهش با روش تحلیلی ـ توصیفی و با تکیه بر روش ادبیّات تطبیقی، میزان خلّاقیّت و هنرآفرینی دو شاعر را در شعر روایی بررسی و مقایسه کرده است...

میزان الذهب فی صناعه شعر العرب از جمله تألیفات ارزشمند سید احمد هاشمی در زمینه علم عروض، قافیه، تاریخچه آن، بررسی اوزان و بحور شعر عرب و زحافات مربوط به عروض عربی است. در کشور ایران احمد هاشمی را بیشتر با اثر معروفش جواهر البلاغه می شناسند اما کتاب میزان الذّهب نیز دارای دیدی گسترده و علمی و موشکافانه درباره علم عروض عربی است و سالهاست از منابع مهم و مرجع عروض عربی برای محققان این شاخه علمی است ...

فراخوانی میراث در شعر معاصر عربی پدیده ای نوظهور است که مورد توجه شاعران بسیاری قرار گرفته، و نظریه پردازانی مثل علی عشری زاید و احسان عباس به تبیین اصول و عوامل بکارگیری آن پرداخته اند. فراخوانی هنری است که شاعر معاصر به واسطه آن اهداف خود را بیان می نماید و تجربه های جدید شعری خویش را بازگو می کند. این پژوهش بر آن است از میان میراث های بکاررفته در اشعار دو شاعر معاصر فارسی و عربی یعنی نازک ال...

بی تردید از میان ادبیات ملل مختلف ، زبان و ادب عرب بیشترین تأثیر را بر زبان و ادبیات فارسی گذاشته است . این اثرگذاری در ابعاد و زمینه های مختلف از جمله به کارگیری واژه ها ، اصطلاحات ، اسلوب ، قالبها ، مضامین و موضوعات شعری و غیره است. این موضوع از همان قرون اولیه موجب ترغیب شاعران ایرانی به مطالعۀ ادبیات عرب شد . به طوری که تتبع در دواوین ادب عرب برای شاعران ایرانی فضیلتی محسوب می شد و عربی گوی...

شعر فارسی سدة هشتم هجری، سرشار از نمادها و رموز عرفانی است که حاصل نوآوری و استعداد شاعران این دوره، تحت تأثیر مضامین عرفان ابن عربی است. از جملة این نمادها، نماد «طبیب» است که مضامین مشابه و همسانی از آن در مقایسه با شعر فارسی، در ادبیات دورة عبّاسی نیز نمود دارد. این مقاله به بررسی تطبیقی نماد «طبیب» بر اساس مکتب آمریکایی ادبیات تطبیقی، در شعر شاعران دو دوره می­پردازد.       طبیب غالباً در شعر...

پذیرش این اصل مسلم که هنر و ادبیات میراث مشترک جامعه بشری است، مستلزم قبول ارتباط زنجیره‎ای این مقوله در فرهنگ های ملل و تأثیر متقابل آفرینش های هنری بر یکدیگر خواهد بود. ادبیات تطبیقی (comparative literature) که در زبان عربی به آن «الأدب المقارن» می‎گویند یکی از شاخه های ارزشمند و مهم علوم ادبی معاصر و یکی از پایه‎های نقد ادبی جدید است که ما را از تأثیر پذیری ادبیات ملل مختلف و همچنین تأثیر پذ...