نیما یوشیج و خلیل مطران، از پیشگامان شعر نو، در ادبیات فارسی وعربی به شمار می­روند. روحیه متفاوت آن دو، سبب شده تا پدیده­های طبیعی، در شعر هر یک از این دو، رنگی ویژه به خود بگیرد. هر کدام، در عالم خیال شاعرانه، از «شیر»، نمادی متناسب با احساسات درونی خود خلق نموده­اند که یکی ناتوان و گریان، و دیگری، شجاع و غرّان است. شیر در قصیده­ی نیما، نمادی از آزادی­خواهان در بند است و رنگی به شدت واقعگرایانه...

پرسش اصلی مقاله، چنان که از عنوان آن هم بر می آید، مخاطب شناسی سنایی در آثار منثور قرن ششم تا دهم هجری است. برای یافتن پاسخ، ابتدا آثار منثوری را که از اشعار سنایی استفاده کرده بودند، شناسایی کردیم. پس از استخراج ابیات و مطابقت آن ها با آثار سنایی، منابع مذکور بر اساس موضوع در هشت گروه طبقه بندی شدند: آثار تاریخی، عرفانی، تفسیری، زندگی نامه ای، اخلاقی، فنی ـ ادبی، روایی ـ داستانی و ترسّلی. سپس ب...

شعر ازپنج عنصر عاطفه، تخیل، زبان، آهنگ و شکل تشکیل شده است. در این میان عاطفه یا احساس که زمینه ی درونی و معنایی شعر به اعتبار کیفیت برخورد شاعر با جهان ذهنی و حوادث پیرامون اوست، از مهم ترین عناصر محسوب می شود و موفقیت و پایایی شعر، مرهون آن است. مهدی اخوان ثالث از شاعران برجسته و نام آشنای معاصر است و اصالت و ماندگاریِ شعر او تا حد بسیار زیادی، مرهون عواطف صمیمانه و برخورد ویژه و مناسب او با ج...

ردیف حاصل تکرار است و از دیر باز تاکنون برای اهداف گوناگونی مورد توجه قرار گرفته‌است. هر چه شعر فارسی مسیر تکامل را طی می‌کند، از ردیف‌های ساده در می‌گذرد و از قصیده سرایی سبک خراسانی، گرایشی  به غزلسرایی که سرشار از عواطف و احساسات و نیازهای انسانی است، نشان می‌دهد و هر چه دامنة غزل گسترش بیشتری می‌یابد، بسامد ردیف چشمگیرتر می‌شود و شاعران سبک عراقی برای نمایش قدرت طبع و قریحة ذاتی خویش، ردیف‌...

جهان بینی هر فرد ، مجموعه ای از اندیشه های او در برابر هستی و مفاهیم بنیادین مانند عشق ، آزادی ، مرگ ، آرامش ، برابری ، سرانجام کار و ... می باشد که سرچشمه ی رفتارها و سخنان خودآگاه و ناخودآگاه فرد می شود . با ترکیب واژه ی جهان بینی با شاعرانه بودن و ساختن واژه ای نو ، درمی یابیم که با افزوده شدن این واژه ، راه این اصطلاح تازه ،از تعریف و کارکرد همه ی انواع جهان بینی ها و جهان بینی به معنای خاص...

شعر مقاومت شعری است که انگیزه آن تاثرات عاطفی ناشی از ظلم و استبداد طبقه حاکم و گونه های متنوع تجاوز به حقوق مردم و نیز متاثر از جلوه ها و پیامدهای ظلم و استبداد و خیانت در زندگی مردم است . این نوع شعر به معنی اخص کلمه از زمان مشروطه آغاز شد و تا قبل از سال 1320 شاعرانی چون سیداشرف الدین قزوینی، محمدتقی بهاز، ابوالقاسم لاهوتی، عارف قزوینی، میرزاده عشقی و فرخی یزدی به سرودن آن همت گماشتند، که دو...

آهنگ و موسیقی می تواند در ما حالات عاطفی مختلفی ایجاد کند و از قدیم عنصر موسیقی به صورت وزن، مهم ترین عنصر شعر تلقّی می شد و حتّی گاهی آن را تنها مشخّصه ی تمایز میان نظم و نثر می دانسته اند. مشهورترین نوع موسیقی در شعر فارسی، وزن عروضی و نیمایی است. نیما پدر شعر فارسی، افقی تازه در شعر فارسی گشود. این روستازاده ی اهل یوش، عرصه را برای گفتن شعر عروضی، تنگ دید و برای رهایی از قید وزن و قافیه و تساوی...

در این نوشتار برآنیم تا به تحلیل مناظرهای که میان دو قطره خون در شعر پروین اعتصامی رخ می دهد بپردازیم و سپس سنجشی کوتداه میدان مناظره دو قطره خون پروین با سه قطره تریللو، که گفته میشود الهام بخدش ایدن مناظره بوده است، انجام دهیم و بدینسان خوشده ای از اندیشده هدای پروین بچیندیم. پروین در فضای عاطفی و عرفانی مشرق زمین زیسته است؛ فضایی که آدمی را رنج به گنج می رساند. سلوک شرقی در دامنه رنج قرار دا...