یکی از بحث های اساسی در سامانه حافظ شناسی، معانی چندپهلو و گونه گون ابیات یا واژگان است که از زمان حافظ تا امروز محل نزاعِ حافظ شناسان و دوستداران خواجه بوده است. در این مقال برآنیم تا حدودی به این مسأله بپردازیم و نشان دهیم که بسیاری از اختلاف نظر ها در برداشت معنی و مفهوم شعر حافظ پایه و اساس درستِ علمی و نظری ندارند و به قول خواجه: جنگ هفتاد و دو ملّت همه را عذر بنه   چون ندیدند حقیقت ره افسانه...

     نزار قبانی به باور بسیاری از منتقدان و صاحب‌نظران شعر عرب، یکی از پدیده‌های شعر نو چه به لحاظ اسلوب و چه از نظر محتوای شعری است. او با پرداختن به شعر عاشقانة محض و موضوع زن، توانسته، همه آنچه را بیان کند که در باور امروز مربوط به عشق زمینی است. به همین سبب، او را «شاعر زن و عشق» لقب داده­اند؛ اما قبانی علاوه بر اشعار عاشقانه، مانند دیگر شاعران متعهد، به موضوعات سیاسی، وطنیات و مسائل قومی و...

در نقد ادبی امروز از سه دیدگاه نشانه شناسی، هنجارگریزی و تصویر خیال به بررسی این موضوع پرداخته‌اند که چگونه و چه عواملی زبان خودکار را به زبان شعر نزدیک و تبدیل می‌کند. نکته جالب توجّه این جاست که هر سه دیدگاه مذکور به یک نتیجه کلّی رسیده‌اند و آن این که زبان خودکار در حوزه شعر و ادب از کارکرد عادی و روزمرّه خود خارج می‌شود؛ امّا طرز تعبیر و پرداختن به جزئیّات و شرح این موضوع در این سه نظریّه در بعضی...

در" نقد مدرن غربی " تنها متن ادبی، جوهر ذاتی ادبیات به حساب می‌آید. به عبارت دیگر آن گونه که ساخت‌گرایان می‌گویند، تنها وجه غالب( dominant)  متن ادبی است، که اصالت دارد. یکی از محورهای مهم این گونه نقد" گفتمان " و "گفتمان‌کاوی " است. در گفتمان‌کاوی یک اثر ادبی، پنج محور اساسی فهم متون اعتبار و ارزش ادبی دارد : زبان، موسیقی، بلاغت تصویر،تجربۀ بشری( ساخت عاطفی) و بینامتنی( intertextuality). آنچه ...

سروده های شاعران جز این که آینه ذهن و ذوق هنری و ادبی پدیدآورندگان خودند، آینه آموخته ها و دانسته های گوناگون آنان نیز هستند. و بازتاب هرچند فشرده و گذرای همین آموخته ها و دانسته هاست که آثار ادبی را از داده های گوناگون تاریخی، اساطیری، جامعه شناختی و ... سرشار می سازد. این داده ها خاستگاه های گوناگونی دارند که یکی از زاینده ترین آن ها داستان های اساطیری و تاریخی است؛ به ویژه داستان های پیامبرا...

هدف ادبیات تعلیمی اصلاح اخلاقیات، پرورش اندیشه ها و رشد افکار جامعه، برای رسیدن به خوش بختی است. یکی از مفاهیمی که اغلب در ارتباط با مطالعات تعلیمی و همسو با آن مطرح می شود، مسأله تعهد شاعر (commitment) و رسالت شعر است که خود به عنوان پاره ای از پیکرجامعه شناسی ادبیات به شمار می رود. در این میان، گاهی برخی شعرا از سوی هنرمندان هم عصر خود، متهم به دوری گزینی از اجتماع وعدم تعهد شده اند و این امر...

برآمدن پست مدرنیسم به منزلة جنبشی فکری و بروز رویکرد رادیکال آن، پیامد سرخوردگی جامعة اروپایی از دستاوردهای مدرنیته است. منتقدان نتیجة واقعی عقلانیت مدرن را، دنیایی بحران زده، سردرگم، مشحون از خشونت و پیش بینی ناپذیر می دانند. این جنبش در طول چند دهه به جریانی جهانی تبدیل شد. ایران نیز از دهة چهل، تحت تأثیر آن قرارگرفت. یکی از حوزه های متأثر این جنبش، شعر فارسی است که البته به طور مشخص، جریان ش...

یکی از موضوعات دلپذیر و موثری که از آغاز شعر دری تا امروز توجه ادب شناسان و شعر دوستان را جلب کرده است، مرثیه سرایی در شعر فارسی است. این نوع شعر نظر به ارتباطی که با افکار و احساسات شخصی شاعر دارد، از قدیمی ترین دوران شعر فارسی در دیوان شاعران موجود است. خاقانی شروانی یکی از شاعرانی است که در غالب موضوعات رایج روزگار خود طبع آزمایی کرده و مهارت و استادی خود را در انواع سخن به ثبوت رسانده است. ...

اکبر اکسیر شاعر طنزپرداز مبدع و منتقد آذری زبان آستارایی، در زمره ادب دوستان و شعرسرایانی است که شعری بدون وزن و قافیه را با عنوان فرانو که شاخه ای از شعر نو است، با درنظر گرفتن دو عامل مسلط بر جهان حاضر یعنی سرعت و فن آوری، به بازار ادبیات معرفی می کند تا بتواند ادبیات غنی فارسی را به جنبشی نو واداشته، مخاطب جوان امروز را به دوستی مجدد با این ادبیات کهنسال دعوت نماید. او در این میان از مؤثرتری...

مساله آن است که ساختار محلات در دوران معاصر ایران، به واسطه تغییر در شکل شهر سازی معاصر از جمله شبکه ها و شریان های حمل ونقل و غیره دست خوش تییر شده است و شکل گیری واحدها ی مسکونی در کنار یکدیگر را با مشکلاتی مواجه کرده است، که طراحان معاصر را بر آن داشته تا این گروه های اجتماعی را در قالب مقوله جدیدی با نام واحد همسایگی احیاء کنند. از این رو ضرورت دارد ، در طراحی مجموعه مسکونی به شکل دهی یک وا...