زیبایی (جمال) و هیبت (جلال) دو اصطلاح منحصربه فرد فلسفه و عرفان اسلامی است، اما نقش آنها در ساحت هنر سنتی و بالاخص نگارگری، آنچنان شگفت انگیز است که بدون بررسی کارکردشان، تبیین نگارگری چندان ممکن نیست. در نگارگری ایرانی، شخصیت های متنوعی با ظرافت های خاص وجودی و بصری به تصویر کشیده شده اند. این ویژگی را می توان با عناوین ارزشی: «موجودات خیر و شر»، خیالی: «موجودات اسطوره ای و واقعی»، عرفانی: «عا...

مسأله شر یکی از مشکل‌ترین مسائل پیش روی اندیشه دینی است و هم‌اکنون بزرگترین دلیلی است که ملحدان برای انکار وجود خداوند به آن استناد می‌کنند. این مسأله ابراز می‌دارد که با وجود خدای قادر مطلق، عالم مطلق و خیر‌خواه مطلق، وجود شرور هیچ توجیهی نمی‌تواند داشته باشد. به دنبال این مسأله، پژوهش حاضر در پی آن است تا طبق دیدگاه دو فیلسوف مطرح، لایب نیتس و ریچارد سوئین برن، به مسأله شر بپردازد. این دو متف...

مسألة شر یکی از مباحث مطرح در فلسفه و به‌خصوص در رشتة فلسفة دین است. بسیاری این مسأله را جدی‏ترین نقد عقلانی بر اعتقاد به ‏وجود خدا دانسته و آن را پناهگاه الحاد می‌نامند و به عنوان مطلبی نو‌ظهور معرفی می‌نمایند. در این مقاله نشان می‌دهیم که این مسائل، سال‌ها پیش، عیناً توسط متکلمان زردشتی مطرح شده است. همچنین راه حل آنها برای این مسأله نیز مورد بررسی قرار گرفته است و به کمک نظریات برخی از عرفای ...

نوشتار حاضر، تفسیری کلامی از مسأله شر و وجود شرور متعدد در عالم و توجیهاتی در زمینه وجود آن ها را ارائه می دهد. نویسنده می کوشد با استفاده از ادله قرآنی، روایی و عقلی، رابطه بین وجود شر را با عدل خداوند بررسیده و بین آن ها جمع نماید. وی در دو فصل نظریات مختلف فلاسفه و متکلمین را همراه با دیدگاه خود مطرح می کند. در فصل اول مباحثی کلی در مقوله شر و تاریخچه آن در ادیان و ملل دیگر همچون: مصریان، هن...

مسئله شرّ ازجمله مسائل مهم و بحث بر انگیز فلسفه و کلام است که ملاصدرا و آگوستین درصدد پاسخ گویی به آن بر آمده اند. این دو فیلسوف با روش ترکیبی به مسئله شرّ پاسخ داده اند. این روش ترکیبی دربردارنده پاسخ های فلسفی و کلامی است. پاسخ های فلسفی ملاصدرا و آگوستین به شرور عبارتند از: عدمی و نسبی دانستن شرور، احسن بودن نظام هستی و اینکه شرور لازمه عالم مادّه است. در این نوشتار تلاش شده است، ابتدا به پاسخ ...

مساله­ی شر یکی از مهمترین مباحث در حوزه­ی فلسفه­ی دین است، تا حدی که برخی این مساله را پایگاه و پناهگاه الحاد نامیده­اند. نوشتار حاضر می­کوشد با استناد به متون اصلی، روایتی خاص از مساله احتمالاتی شر را مطابق با تقریر وسلی سمون به دقت روایت نموده، نقدها و پاسخ­های ارائه شده از سوی خداباوران را در خصوص آن طرح نماید. در این مسیر، ابتدا مساله در چارچوب تفسیر بسامدی مورد بررسی قرار گرفته و نحوه تحلی...

مسئلة خیر و شر یکی از بحث­های عمیق فلسفه و کلام است که در دوران های مختلف تاریخ تفکر، مورد نقد و بررسی قرار گرفته و ذهن اندیشمندانی را به خود معطوف داشته است. در این میان، فلاسفة اسلامی، به ویژه حکمای صدرایی، با نگاهی عقلی و مستدل، رنج­ها و شرور مطرح در جهان هستی را مورد مطالعه قرار داده و به تبیین حقیقت و ماهیت آن پرداخته اند. صدر­المتألهین در پاسخ به مسئلة شر بر سه مبنای اساسی اصالت وجود، عدم...

مسئله خیر و شر یکی از بحث­های عمیق فلسفه و کلام است که در دوران های مختلف تاریخ تفکر، مورد نقد و بررسی قرار گرفته و ذهن اندیشمندانی را به خود معطوف داشته است. در این میان، فلاسفه اسلامی، به ویژه حکمای صدرایی، با نگاهی عقلی و مستدل، رنج­ها و شرور مطرح در جهان هستی را مورد مطالعه قرار داده و به تبیین حقیقت و ماهیت آن پرداخته اند. صدر­المتألهین در پاسخ به مسئله شر بر سه مبنای اساسی اصالت وجود، عدم...

قصه در تاریخ فرهنگ بشری به مثابة وجودی حاضر و غایب است و تقریباً همة ادیان و کیش‌های توحیدی و غیرتوحیدی در کتاب‌های مقدس خویش از آن برای ابلاغ پیام و آموزه‌های خود بهره جسته‌اند تا آن‌جا که می‌توان قرآن کریم، معجزة جاویدان دین اسلام را، «قصه‌گویی» اعصار خواند. قرآن به دلیل تنوع مخاطبان از قالب قصه به ویژه قصه‌های پیامبران برای تقویت باورهای دینی و الگوسازی و معرفی اسوه و آشنایی مسلمانان با سنت‌ه...