چکیده امروزه شرح موضوعی دیوان های شعر، از بایسته های حوز? پژوهش می باشد. این کار باعث تسریع در حیط? شعر-پژوهشی می شود. در این تحقیق با روش مطالعه و فیش برداری، موضوعات مختلف شعر سلمان ساوجی بررسی و فهرست بندی شده است. موضوعات مختلف شعر او در دسته بندی های: عرفانی و دینی، عاشقانه و تغزلی، اندامیک و زیبایی شناسانه،بزمی، رزمی، می و می خواری، قلندری، بازاری و اقتصادی و اصطلاحات مربوط به سفر و طبی...

در الهیات مسیحی و همچنین در عرفان اسلامی «کلمه الهی» به‌عنوان واسطه خلقت موجودات معرفی شده است. کلمه الهی در مسیحیت همان لوگوس است که عبارت‌های اوَل انجیل یوحنا درباره آن است و در عرفان اسلامی «کلمه محمدیه» یا «حقیقت محمدیه» است. اینکه حقیقت وجودی دو انسان، یعنی حضرت عیسی (ع) و حضرت محمد(ص) مبدأ پیدایش دیگر موجودات است، مصادیقی از آموزه‌‌ای در مطالعات ادیان است که به نام «نگرش انسان - جهانی» مشه...

احمد غزالی طوسی، عارف نامداری است که در اواخر قرن پنجم و اوایل قرن ششم می زیست. می توان گفت از تاثیرگذارترین اشخاص در روند شکل گیری ادبیات عرفانی فارسی بوده است. کتاب سوانح العشاق وی که نخستین اثر مستقل فارسی در زمینه ی عشق است، سرمشق و هدایتگر بزرگان پس از وی بوده. راهکارها و نظریات بسیار با ارزش غزالی در زمینه عشقِ مطلق، مکتب عرفانی خاص وی را که میراث بزرگانی چون حلاج، بایزید و جنید بود، تشکیل...

 سنایی، شاعر، عارف و حکیم بزرگ در خلال آثار متنوّع خود از مثنوی گرفته تا دیوان قصاید و غزلیات و قطعات به بیان وشرح مضامینی از پند واندرز گرفته تا سلوک وعرفان واخلاق وقلندریات پرداخته است. سنایی در مثنوی کوتاه تحریمه­القلم خود نیز پس از توصیف مختصری از قلم و تمجید و ستایش از آن به شرح و تبیین بعضی از مضامین مورد نظرش از مباحث اخلاقی گرفته تا عرفانی پرداخته است. وی در این مثنوی قلم را بازتاب دهنده...

مثنوی مولانا اثری گران‌بهاست که بیش از دیگر آثار، مورد توجّه شارحان بوده است بنابراین شرح‌های زیادی بر این کتاب نوشته شده است. تعدادی از شروح نوشته شده بر مثنوی معنوی تاکنون معرّفی و چاپ شده‌اند امّا هنوز تعدادی از این شروح، گمنام و در کنج کتابخانه‌ها در پردة نسیان باقی مانده‌اند. یکی از این شروح، شرح مصطفی بن شعبان سروری از عالمان قرن نهم و دهم هجری است. شرحی که تا به حال تصحیح و معرفی نشده؛ توان...

چکیده شمس الدین محمّدبن یحیی بن علی گیلانی لاهیجی،متخلص به « اسیری» یکی از عارفان و شیوخِ بزرگ بود. وی قرن نهم هجری، سال 840 هـ . ق، در شهر لاهیجان به دنیا آمد. تحصیلات مقدماتی را در شهر لاهیجان فرا گرفت، پس از آن برای ادامه تحصیل حدود 9 سال سن داشت. به شهر ری رفت و در خانقاه «نوربخشیه» شاگرد و مرید « سید محمّد نوربخش» گردید. وی بعد از توبه کردن وگرفتن تلقین ذکر و با داشتن شرایط خدمت و عزلت و...

این رساله شامل پنج فصل است. در فصل اول که شرح احوال و آثار خسرو میباشد، سعی شده آنچه که پیرامون زندگی شخصی امیر، شایان گفتن است مکتوب گردد. ابیتی نیز که مربوط به حسب حال امیر بوده از دیوان استخراج گردیده و در خلال مطالب درج شده است. در فصل دم که اصلی ترین بخش این رساله است، اکثر صنایعی که از دیوان امیر استخراج گردیده به ترتیب بسامدها به نگارش درآمده است. در این فصل سعی شده حتی المقدور از صنایعی...

بخش اعظم کتاب های صوفیه به شرح احوال و اقوال آنان اختصاص دارد و در این پژوهش، این موارد را «سرگذشت نامه» نامیده ایم. نخـــستین سرگذشت نامه ی عرفانی در زبان فارسی بخشی از کتاب «کشف المحجوب» هجویری است، امّا در طول زمان، نگارش این دست سرگذشت نامه ها، کتاب های دیگری را با عناوین تذکره، طبقات، مقامات و... به خود اختصاص داده است و در این باره کتاب های مهمّی مانند تذکر?الاولیا و نفحات الانس به زبان فار...

چکیده. عرفان یکی از موضوعات مهم در شعر و نثر فارسی است و در گسترش و غنابخشی به مضامین شعری کارساز بوده است. به ویژه از قرن ششم به این سو، تصوف و عرفان در شعر نفوذ عمیق تری یافته است. قالب مثنوی گسترده ترین تجلی گاه عرفانی در شعر و نثر فارسی است که توانسته است اندیشه های والای عرفانی را در خود بگنجاند. از آنجا که درصد بسیار بالایی از آثار زبان و ادبیات فارسی،در قلمرو تصوف اسلامی است، مهمترین م...

عین القضات همدانی، باباافضل کاشانی و علاءالدوله سمنانی، از جمله عرفایی هستند که اندیشه های عرفانی خود را علاوه بر نثر در شعر و آن هم در نوع رباعی وارد کرده و به سرودن رباعی عرفانی شهرت یافته اند. این پژوهش با هدف بررسی اندیشه های عرفانی در رباعیات این سه شخصیت عارف و اندیشمند انجام یافته است. به یقین بررسی مضامین و اندیشه های عرفانی این سه عـارف بـزرگ اطلاعـات گران سنگی را عرضه می کند، که می ...