آداب و رسوم به عنوان جزء لاینفک از فرهنگ اجتماعی هر ملت، گستر? وسیعی از باورها ؛ پنداشت ها و نگرش ها را شامل می گردد که همپای شکل دهی به هویت جامعه، واکاوی آن نقشی اساسی در فهم تلقی افراد از خود و محیط پیرامون دارد. به دیگر روی تدقیق در مناسک آئینی ، نحو? برگزاری اعیاد و سوگواری ها، راهکارهای جامعه در مواجهه با مشکلات ، باورداشت به تأثیر عناصر فوق طبیعی در حیات اجتماعی وغیره از جمله مولفه هایی ...

یکی از درخشان ترین ادوار نقاشی ایرانی مربوط به عصر صفوی بوده و مکتب اصفهان آ‎غازگر تحولاتی جدید در این عرصه به شمار می آید. تجزیه و تحلیل نقاشی این دوران نه فقط امکان شناسایی شیوه های هنری این عصر و تصویری از تکامل تدریجی نقاشی را فراهم می آورد، بلکه: با هر بار اندیشیدن و بازاندیشی در مورد آثار هنری این دوران، امکان شناسایی زوایای ناشناخته و پنهان این عرصه نیز فراهم می آید. این مقاله در مورد نگ...

هدف پژوهش حاضر توصیف و تبیین شخصیت اجتماعی ناصرالدین شاه قاجار و تاثیر آن بر سیاست‌های او با استفاده از تحلیل محتوای سفرنامه‌های این شاه قاجاری و براساس نظریه مازلو است. در این راستا، نوخواهی، دلشیفتگی و ترس از فرنگ، انزواطلبی، عدالت، سیمای زنان و هوسرانی شاه، توجه به نظم و قانون، خودکامگی شاه و خرد جمعی، پشیمانی شاه قاجار از قتل امیرکبیر و اعتقاد شاه به خرافات مورد بحث قرار گرفته است. نتایج نش...

گیلان بعد از فتح آن توسط شاه عباس اول، به سبب شورش­های متعددی که در آن برپا شده بود، بسیار متمایز از مناطق دیگر ایران گردید. در این پژوهش با توجه به ساختار اقتصادی و اجتماعی جامعۀ گیلان و عملکرد نمایندگان حکومت صفوی در آن، زمینه­ها و علل برپایی شورش­های گیلان بعد از شکست  خان احمد دوم گیلانی و تسخیر آن توسط  شاه عباس اول تا اواخر حکومت آن بررسی و تحلیل شده است. سپس، علل ناکامی شورش­ها و پیامدها...

این نوشتار شرحی از گسترش مناسک و شعائر و همچنین شکل گیری دستگاه دینی و نوع مواجهه آن با دستگاه سیاسی بعد از اعلام رسمی مذهب شیعه اثنی عشری در دوره صفویه است. به گمان نویسنده حداقل چهار دوره از گسترش این آیین ها را در جامعه ایرانی عصر صفویه می‌توان سراغ گرفت. دوره اول با ظهور شاه اسماعیل مصادف است که یکپارچه سازی عقیدتی انجام گرفت. در دوره بعد مقارن ظهور شاه عباس اول مناسک و شعائر مذهبی چهره ای ...

مهر انگشتر یکی از متداول‌ترین مهرهای سلطنتی در تشکیلات دیوانی و اداری دوران صفویه است. با این حال، مطابق مهرنامۀ شاه سلیمان صفوی، این مهر از دوران شاه عباس اول ابداع شده  و در دوران شاه عباس دوم نمونۀ ثانی آن نیز ساخته و استفاده می‌شده است. استفاده همزمان از دو مهر انگشتر در میان مهرهای دیوانی دوران صفویه تاکنون مطرح نبوده است و شناخت دقیق آنها می‌تواند در مطالعات سندشناسی و مهرشناسی اسلامی مفی...

نگارگری مکتب صفوی قرن دهم و یازدهم هجری قمری از نقاط اوج نگارگری ایران است. از شاهکارهای بزرگ این مکتب نگارگری می توان به هفت اورنگ جامی ابراهیم میرزا و آثار رضا عباسی اشاره کرد. در این مطالعه در میان موضوعات ممکن برای بررسی، به تصویر زن در نگاره های کتاب هفت اورنگ جامی از مکتب مشهد و آثار رضا عباسی پرداخته شده است و نه تنها جایگاه و میزان حضور زن در این آثار مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است ب...

یکی از پیامدهای سیاست شاه صفی اول و از نشانه های ضعف دوران سلطنت وی، وقوع شورش های داخلی، از جمله شورش های ایالت گرجستان است. شورش های گرجستان (شورش موراوی در 1039هـ. ق. و شورش تیموراز (طهمورث) در 1042 هـ. ق) با بهره گیری از زمینه های تاریخی، عوامل سیاسی و اجتماعی و شرایط حاکم بر گرجستان در دوران بعد از شاه عباس اول، علیه دولت صفویه وقوع یافتند. عاملین شورش (موراوی و تیموراز (طهمورث)، مرگ شاه ع...

ساختار حکومت صفویه ریشه در نظام قبیله ای داشت، در تشکیل و توسعه دولت صفوی اقوام و قبیله های مختلف ایفای نقش نمودند و پس از تاسیس دولت، توسط شاهان صفوی در مصدر امور و حکومت ایالات قرار گرفتند. ایالت کرمان در ابتدای حکومت صفویان، مورد هجوم و تاخت و تاز ازبکان قرار گرفت. شاه اسماعیل صفوی پس از شکست ازبکان و کشتن شیبک خان پادشاه ازبکان و نجات خراسان و کرمان، جهت جلوگیری از هجوم دوباره آنان به مرزها...