زیباترین وبزرگ ترین جلوه فرهنگی ما،دردورانِ پرتلاطم تاریخی ایران،آثاربا شکوه ادب فارسی است که تمام جنبه های تاریخی،فرهنگی،اجتماعی،روان شناسی،زیبایی شناسی و... رادرخودمنعکس کرده است.به پاس ارزشمندی این گهرهای پربها باید ظرایف وطرایف ادبی را با دقت بررسی کرد تاغثّ وسمین،ازهم بازشناخته شودزیرا ادب امروز، تداوم منطقی ادب پیشین است و معرفت به انواع ادبی، تاریخ ادبیّات، آرایه شناسی، سبک شناسی، عرفان، تا...

چکیده اصلی ترین موضوع شعر غنایی عشق و مهم ترین رکن مضامین عاشقانه معشوق است. معشوقی که در ادوار مختلف شعر فارسی تحول یافته است. این تغییر و تحول زاییده شرایط اجتماعی، فرهنگی و سیاسی جامعه عصر شاعر است. بر این اساس، معشوق گاهی در اختیار عاشق بوده است یعنی جزوی از دارایی های عاشق به شمار می آمده است. گاهی نیز لباس رزم به تن کرده و در میدان جنگ حضور می یابد و گاهی نیز در کوی و محله ظاهر گشته و عا...

هر مکتب ادبی دارای یک ایدئولوژیِ غالب است که عموما در هیات نمادها یا اصطلاحات هرمونتیکیِ پربسامد متجلّی می شود؛ دو اصطلاح تامل برانگیز «صلح کل» و «وسعت مشرب» که نمود بسیاری در شعر شاعران سبک هندی، چون صائب، بیدل، طالب، فیضی و عوفی و... دارد، از جملۀ چنین اصطلاحاتی است. بررسی نمودهای این دو اصطلاح پرتکرار، آگاهی های فراوانی در زمینۀ هستی شناسی این مکتب ادبی و از جمله تناظر آن با پلورالیسم دینی در ا...

چکیده: برخی از اعداد از دیرباز مورد توجه اقوام مختلف بوده به نحوی که بعضی از آن ها جامع جمیع اصناف شمارگان شده علت این امر علاوه بر کمال ترکیب، کشش و نیرویی در این اعداد است که بدان ها جنبه ی ماوراء الطبیعی بخشیده و موجبات رجحان آن ها گردیده که ضمن تمایز، آنان را زنده و کامل ساخته است صفت پیشین موصوف های مختلفی چون هفت ایزد، هفت فلک، هفت امشاسپندان، هفت فرشته ی مقدس، هفت وادی سلوک، هفت شهر عش...

تأمل دراندیشه­های شاعران از پژوهش­های مهم ادبی به شمار می آید .یکی از این اندیشه­ها یا مضامین، عرفان است.عرفان با ادبیات بویژه ادبیات فارسی پیوندی ناگسستنی دارد.از زمانی که عرفان راه خود را درشعر فارسی باز­کرد و مضامین عرفانی برپایۀ عشق به ذات پروردگار به رشتۀ نظم کشیده شد ، ادبیات فارسی شکوفا شد وتکامل یافت .یکی از شاعرانی که می­توان اشارات عرفانی را در اشعارش به خصوص غزلیاتش دید، فخرالدین عرا...

بررسی و نقد و تحلیل تشبیه مرکب و بحث درباره ی انواع آن در غزل سبک عراقی, می تواند راهگشای علاقمندان به مطالعات ادبی جهت فهم بهتر آثار غنایی این دوره باشد. تا آن جا که بنده کنکاش نموده است، تحقیق مستقلی در این زمینه از سوی محققان صورت نگرفته است. بنابراین به منظورتحقق این هدف10% غزل های دوازده شاعر معروف و مؤثر این دوره (به جز غزلیات مولوی که به سبب گستردگی بیش از حد به 5 % بسنده شده است) مورد م...

مقوله تقاضا و درخواست یکی از گونه های ادبیات غنایی فارسی است که در طول ادوار مختلف به صورت های گوناگون به وسیله شاعران زیادی مطرح شده است. شاعران بسته به موقعیت خود در دوره های مختلف تقاضاهای گوناگونی از افراد مختلفی داشته اند. به طور کلی این تقاضاها به دو دسته درخواست های مادی و غیرمادی تقسیم می شود که شاعران به شیوه های متفاوت نسبت به طرح آن اقدام کرده اند. این مجموعه بررسی و تحلیل تقاضا و د...

فخرالدین عراقی یکی از عارفان بزرگ فرهنگ ما است که در قالب تعبیرهایی شاعرانه، اندیشه‌ها و تجربه‌های ناب عرفانی خود را ترسیم نموده است. شگردهای بلاغی از جملۀ ابزارهایی است که در صورت بندی زبان، ذهنیت، تجارب و درونمایه‌های عرفانی شاعران کارکردی برجسته به خود گرفته است. عراقی عارفی نواندیش می‌باشد که از این رهگذر توانسته است افکار تازۀ خود را در ساختی هنرمندانه و متفاوت از زبان رسمی صوفیان به مخاطب...

شیخ اوحدالدین یا رکن الدین بن حسین اوحدی مراغی (م: 738‏هـ ق)، شاعر و عارف اواخر قرن هفتم و اوایل قرن هشتم است که کلیات وی را مجموعه غزلیات، قصاید، قطعات، ترجیعات، رباعیات و هم¬چنین دو مثنوی با نام ده¬ نامه (یا منطق العشاق) و جام جم تشکیل می¬دهد. در دیوان اوحدی مراغی بیش از 870 غزل وجود دارد که از جنبه‏های مختلف سزاوار بررسی و توجه بیشتر هستند. یکی از این جنبه‏ها سبک‏شناسی است که اهمیت آن بر کسی...

شعر در یک دیدگاه کلی، به دو حوزه شکل(form) و محتوا (meaning) تقسیم می شود. آنچه شکل اثر را می سازد، زبان، صور خیال، موسیقی (وزن و قافیه) و ساختار بیرونی و درونی (پیوند پوشیده عناصر متن در محور عمودی) است؛ و محتوای اثر نیز بازتابی از جهان بینی، نگرش و تجارب وی‍‍ژۀ شاعر از دنیای پیرامون او است .در ادوار مختلف شعر فارسی، توجه شاعران و ادیبان یا بر جهان معنای اثر بوده و یا بر شکل بیان آن: برای شاعر...