اسکان غیر رسمی که بعد از اصلاحات ارضی و افزایش قیمت نفت در شهرهای بزرگ ایران، شکل گرفت آرام آرام به سطوح پایین سلسله مراتب شهری کشور رسوخ کرد؛ به طوری که شهر خوی به عنوان یکی از شهرهای میان اندام کشور با این پدیده در محلات خود مواجه است. محله جمشیدآباد بزرگترین اجتماع غیر رسمی در شهر خوی است که در این مقاله به بررسی و ارزیابی وضعیت کالبدی آن پرداخته شده است. مسکن که خود کوچکترین واحد فضایی اس...

وقوع سوانح از عمده عوامل تغییر در مکان شناخته می‌شوند که در رابطه عاطفی بین فرد- مکان اختلال جدی وارد می‌کنند. تبعات این اختلال با تغییر در دلبستگی به مکان به شکل اضطراب و فقدان بروز می‌یابد که فرایندهای متأخر بازسازی سکونتگاه‌ها به‌دنبال کاهش این پیامدهای روانی است. با توجه به نقش بازسازی در بازآفرینی حس دلبستگی‌به‌مکان به‌عنوان سرمشقی برای عمل در جریان بازسازی سکونتگاه پس از سوانح، این پژوهش ...

از ویژگی های جدایی ناپذیر تحول در شهرها، ارزش اقتصادی و نمادینی است که صنایع فرهنگی آنها را به ارمغان آورده است. شهر و خصوصاً مراکز تاریخی آن، به نوبه خود، همچون مجموعه ای از منابع فرهنگی عمل می کنند که عرصه های خلاقانه ای برای تولید و مصرف فرهنگی، زمینه های رقابت با هریک از دیگری، افزایش جذابیت شهر در سرمایه گذاری بالقوه و بهبود تعامل با جوامع محلی و ایجاد مکان خاطره انگیز را فراهم می کند. علاو...

حضور و تعاملات اجتماعی مردم در فضا‌های عمومی معماری و شهری، اجتماع‌پذیری فضا‌ها را رقم می‌زند. در پژوهش حاضر، سنجش اجتماع‌پذیری فضا‌های عمومی شهری موضوع بحث است. کیفیت اجتماع‌پذیری، خصلت جدایی‌ناپذیر فضا‌های عمومی شهری است؛ اما در برخی از فضا‌های عمومی شهری کمرنگ شده یا از بین رفته است. مقاله حاضر در راستای پاسخ به این پرسش که: سنجش اجتماع‌پذیری محیط با تمرکز بر دو رویکرد انسانی و محیطی چگونه و...

سکونت‌گاه‌های غیر رسمی امروزه یکی از مهم‌ترین مسائل اجتماعی است. زنان در این مناطق طرد تشدید یافته‌ای را به لحاظ محرومیت و جنسیت تجربه می‌کنند. طرد اجتماعی به مفهوم گسست پیوندهای میان افراد و جامعه است. مطالعه‌ی طرد اجتماعی زنان ساکن در سکونت‌گاههای غیررسمی، می‌تواند موجب آشکار شدن ابعاد محرومیت و ارائه‌ی تصویر روشن‌تری از این مسأله گردد. هدف پژوهش حاضر مطالعه‌ی تجربه‌ی طرد اجتماعی زنان ساکن در...

در این پژوهش برآنیم تا دریابیم مهاجری که با هویت قومی مشخص و تعریف‏شده‏ای، چون قومیت کرد، به شهر کرج مهاجرت می‏کند، در مواجهه با ساختارها و مناسبت‌های حاکم بر محیط اجتماعی جدید چگونه عمل می‏کند و فرآیند سازگارشدن او با محیط جدید چگونه رخ می‏دهد. میدان مطالعه محله اسلام‏آباد شهر کرج است. محله مزبور به‌لحاظ وضعیت خاص اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی همواره پذیرای مهاجران تازه‏وارد شهر کرج بوده و برای مه...

امروزه شهر و برنامه ریزی شهری بیش از هر چیزی با مباحث کیفی روبروست. شکلگیری و رشد و گسترش مفهوم کیفیت زندگی در طی نزدیک به نیم قرن اخیر، به مفهومی کلیدی و مهم در عرصه مباحث جهانی و مسایل انسانی تبدیل شده است. گسترش این مفهوم و گسترش کمی و کیفی شهرها به عنوان شکل غالب زندگی بشر، باعث رشد و توسعه مفهوم جدید و تخصصی کیفیت زندگی شهری شده است. کیفیت زندگی شهری همواره با وجود شاخصهایش مورد بررسی، پای...

با اختراع خودروی شخصی و تولید روزافزون آن، چهره‌ی شهرها و نوع زندگی مردم دچار تغییراتی شد. فضای شهری که تا آن زمان بر اساس مقیاس انسانی و با توجه به حرکت کند عابر پیاده و سطح ادراک او تعریف می‌شد، از آن پس با مقیاس خودروها و با توجه به حرکت سریع و سطح ادراک از درون آن‌ها طراحی شد. رفته‌رفته وجود انسان به‌عنوان کاربر اصلی فضاهای شهری رو به فراموشی گذاشت. تجاوز به حریم پیاده و آمار بالای تصادفات ...

یکی از مهم ترین شاخصههای سیاست مدرن، عمومی شدن سیاست ومشارکت هرچه بیشتر افراد در امور مربوط به اداره کلی جامعه وکشور است . از این ویژگی در ادبیات سیاسی به مردمسالاری یا همان دموکراسی یاد میکنند. این پدیده اگرچه در اشکال سنتی آن در جوامع اسلامی نیز قابل بررسی ومشاهده بوده؛اما در شکل مدرن آن پدیده وارداتی است. ازهمین رو با آشنایی اندک اندک اندیشمندان معاصر دنیای اسلام با این پدیده و وجوه متعدد آن...

امروزه به دلیل رشد و گسترش شهرها و رفت و آمدهای سنگین درون شهری، بزرگراه ها نقش بسیار مهمی در شبکه حمل ونقل درون شهری دارند. درعین حال محله های مسکونی نیز مهم ترین بافت های شهری محسوب می شود که به آن معنا و هویت می بخشد. درحال حاضر، اجرای برنامه های عمرانی (احداث بزرگراه ها و راه های شریانی) باعث برهم زدن نظم و ساختار اجتماعی محله های شهری را تضعیف کرده است. در این مقاله از نظریه گیدنز برای شاخ...