منطقه خاورمیانه در مرکز ثقل سیاسی و اقتصادی و فرهنگی جهان واقع شده است. خاورمیانه محل تلاقی و به هم رسیدن آسیا، اروپا و افریقا و به عبارت دیگر نقطه کانونی سیاسی- اقتصادی و فرهنگی جهان قدیم است. در سال‌های اخیر، خاورمیانه دچار یک بحران زدگی کم‌سابقه شده و کشورهای منطقه از جمله سوریه، عراق و یمن دچار بحران تروریسم و بحران‌های گسترده داخلی شده‌اند. هدف این مقاله بررسی نقش متغیرهای ژئواکونومیکی و ژ...

منطقۀ ژئوپلیتیکی جنوب غرب آسیا به‌‌‌دلیل نقش‌آفرینی قدرت‌های فرامنطقه‌‌ای همواره با تحولات فراوانی مواجه بوده است. در ماه‌های اخیر نیز برخی کشورهای حاشیۀ خلیج‌فارس به اقداماتی برای شکل‌دهی به ائتلاف نظامی عربی در این منطقه پرداخته‌‌اند. با توجه به افزایش تنش‌ها میان ایران و عربستان، حمایت همه‌جانبۀ آمریکا از عربستان در تقابل با ایران و افزایش تلاش‌ها برای شکل‌گیری ائتلاف نظامی عربی علیه ایران، ...

این پژوهش به‏دنبال بررسی کارکرد ژئواکونومیکی و ژئوپلیتیکی دو بازیگر جهانی امریکا و چین در منطقة آسیا- پاسیفیک است. چین، به‏عنوان بزرگ‏ترین قدرت اقتصادی و نظامی منطقة پاسیفیک و تا یک دهة آینده به‏عنوان یکی از دو قدرت بزرگ جهانی، و امریکا امروز، به‏عنوان تنها ابرقدرت جهان، عضو غربی منطقة پاسیفیک و دارای منافع فراوان و شرکای اقتصادی و نظامی در این منطقه است. این دو کشور با دو مدل همکاری و رقابت در...

روابط سنتی فضایی در بین فعالان غیر نظامی فضایی در دوران بعد از جنگ سرد با تحول سریع در تعداد، و با ماهیت جدید سازمانی، در حال شکل گیری است. دوران بعد از جنگ سرد و شرایط سیاسی ناشی از آن که همکاری های فضایی را به همکاری بین بلوکی محدود کرده بود از بین رفته است؛ و این شرایط اجازه توسعه محور های جدید مکانیسم همکاری را می دهد. پیش بینی می شود بین المللی و منطقه ای شدن فعالیت های فضایی که در سال های...

در هنگامه‌ی انقلاب اسلامی دو قطب جهانی آمریکا و شوروی به عنوان دو نیروی ژئوپلیتیکی آن زمان شناخته می‌شدند و مبادلات و معادلات منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای با ارجاع به یکی از این دو نیروی متخاصم، مشخص می‌شدند. غلظت سنگین قدرت سخت‌افزاری و اتکای بیش از حد بر نیروهای مادی، از جمله شاخص‌های ژئوپلیتیکی آمریکا و شوروی در دوران جنگ سرد بود. رخداد انقلاب اسلامی با چارچوب اندیشگی- راهبردی شیعه‌ی سیاسی، این شا...

موضوع این تحقیق تقابل هژمونیک سه میدان مسلط منطقه‌ای یعنی ایران، عربستان و ترکیه در راستای منافع منطقه‌ای می‌باشد که بحران سوریه را به عنوان عرصه کنش اهداف منطقه ای، قلمداد کرده و درصدد سود حداکثری در آینده سوریه می‌باشند. فرضیه پژوهش با استعانت از راهبرد هژمونیک و تصویرسازی ژئوپلیتیکی میدان‌های مذکور از بحران سوریه و خلق یک برند جدید از ژئوپلیتیک مطمع نظر آنان است که در پاسخ به چگونگی تقابل را...

نقش شکاف‌های قومی در بحران‌های ژئوپلیتیکی ایران در بعد از انقلاب به ویژه در مرزهای غربی بسیار پررنگ و تاثیرگذار بوده است. در نظر گرفتن تنوع و گستردگی در آرایش فضای مناطق غرب کشور، برای بررسی هویت‌طلبی قومی در مقیاس وسیع، پیمایش مناسب‌ترین روش محسوب می‌شود. هدف اصلی این مقاله  عبارت است از تبیین و تحلیل نقش شکاف های قومی در بحران های ژئوپلیتیکی ایران در بعد از انقلاب با تاکید بر مرزهای غربی است....

مفهوم رقابت در جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک، یکی از بنیادهای اساسی این دانش است که پویایی و تحرک ژئوپلیتیک با توجه به این مفهوم خواست‌های متفاوت و متعارضی را نمایش می‌دهد. به‌نظر می‌رسد خواسته‌ها و نیازهای انسان سیری‌ناپذیر است؛ بنابراین، برای تأمین قدرت و منزلت ژئوپلیتیکی به اقدامات رقابتی دست می‌زند؛ همچنان‌که فلسفة قانون رقابت، استیلا، برتری و دست‌یابی به فرصت‌هاست. رقابت که مقیاس‌های متفاوتی ...

ایران به دلیل ویژگیهای خاص در ماهیت نظام سیاسی، وزن ژئوپلیتیکی و گفتمان پویای آن، شایسته است در اندازه­های قدرتی منطقه­ایی و محوری برای یک کنفدراسیون ایفای نقش کند.حوزه ی خلیج فارس بدرستی اساسی­ترین علقه­ی ایران می باشد.حضور ث قدرتهای بین المللی و تصادم منافع آنها با منافع ایران و انطباق آن با منافع بازیگرای مانند عربستان یک پر فشار ژئوپلیتیکی ایحاد کرده است.از این رو و بدلیل دکترین سیاست خارجی...

فرایندهای تصمیم سازی، ساخت قدرت و مناسبات دولت ـ ملت (در حوزه مشروعیت‌بخشی و مشروعیت ‌زدایی) از رابطه قدرت میان دولت و ملت، به‌عنوان دو جزء بنیادی یک واحد سیاسی مدرن، متأثر است؛ ازاین‌رو همواره، نوعی هماوردی ژئوپلیتیکی میان نهاد دولت و ملت در جریان است که بسته به نوع رقابت، شکل (فرم) نظام سیاسی را متأثرخواهد‌کرد. نقش‌آفرینی عرصه عمومی و ملت‏ها تحولی است که در ادبیات ژئوپلیتیک از آن با عنوان ژئو...