پراگماتیسم در طبقه‌بندی فلسفۀ معاصر به دو سنت تحلیلی و قاره‌ای، جایگاه بینابینی دارد و البته قرابت آن به فلسفۀ تحلیلی بیشتر است. پیوند میان پراگماتیسم و فلسفۀ تحلیلی را در نیمۀ نخست قرن بیستم می توان در تأثیری ملاحظه کرد که اندیشۀ پدیدآورندگان این سنت، به ویژه ویلیام جیمز، بر فیلسوفان تحلیلی، به‌ویژه ویتگنشتاین، گذاشته است؛ چنانکه می‌توان مشابهت‌هایی میان سخنان جیمز و بخشی از نظریات ویتگنشتاین،...

در برابر ظهور تجدد عدّه ای متأثر از آن به طرد سنت ها و مذهب برخاستند. عده ای در کنار احساس نیاز به تغییر،?به سنت ها و مذهب خود نیز پایبند ماندند و گروهی به شدت در برابر تجدد ایستادند. در این تحقیق ما بر آنیم که موضع دو تن از نویسندگان معاصر یعنی صادق هدایت و جلال آل احمد را در برابر تجددخواهی و پایبندی به سنت ها و مذهب مشخص کنیم و به بیان شباهت ها و تفاوت های دیدگاه ایشان در این خصوص بپردازیم. ا...

در دوران معاصر، توانایی علمی در حوزة فناوری و سلطة سیاسی غرب همواره برای جوامع دیگر مسئله بوده‌است؛ نوع تصوری که ایرانی‌ها از غرب دارند به‌سبب ویژگی استعماری آن اغلب با ساده‌انگاری‌ وسطحی‌نگری‌ همراه بوده است. در این زمینه، نگاه مناسب به غرب مستلزم شناخت دقیق، مبنایی، عمیق، و همه‌جانبة آن است. جلوه‌ها و تبلورهایی از غرب، در دوران تمدنی‌اش، در قالب اندیشه‌ها، دیدگاه‌ها و برجسته‌شدن متفکران غربی ...

فلسفه و تعلیم و تربیت از جمله علومی هستند که توجه خاص و هدفمندی به انسان داشته اند و شاید همین امر باعث نزدیکی و ارتباط تنگاتنگ این علوم با یکدیگر بوده است . یکی از نظریه های رایج در باب ارتباط این دوعلم آن است که، فلسفه ما را از لحاظ نظری با انسان و جهان آشنا می کند و تعلیم و تربیت با تکیه بر این مبانی نظری به تدوین اصول، روش ها، محتوا و اهداف خویش برای تربیت انسان می پردازد. همانگونه که نظام...

خداباوری گشوده به­عنوان رویکرد جدیدی در عرصۀ الهیات و فلسفة دین، نظریات و دیدگاه­هایی را مطرح کرده است که هم به لحاظ فلسفی و هم به لحاظ الهیاتی (کلامی) توجه بسیاری از اندیشمندان معاصر را به خود جلب کرده است. مدعای اصلی و اساسی حامیان این رویکرد این است که بسیاری از آموزه­های رایج دربارۀ ذات و صفات خدا (و به­طور خاص صفاتی مانند علم پیشین خدا، تغییر‌ناپذیری، انفعال­ناپذیری و بی­زمان­بودن خدا)، بر...

عالمان امامی سده هفتم هجری مواجهه یکسانی با فلسفه نداشته اند. در این میان، مواجهه دو متکلم برجسته امامیه در سده هفتم با فلسفه قابل توجه است. در آثار ابن میثم بحرانی ارائه تلفیقی آموزه های فلسفی و کلامی در کنار هم، کاربرد مبانی و آموزه های فلسفی در اثبات مسائل کلامی و کاربست مفهوم فلسفی در تبیین مفاهیم و آرای کلامی و حتی در برخی موارد پذیرش آموزه های فلسفی به جای باور های کلامی، نشانه هایی است ک...

فلسفة واسازانه نمونه‌ای مطلوب برای نشان‌‌دادن چگونگی سازگاری نظامی فلسفی، با دموکراسی است. واسازی با نقد خودگرایی و دیگرستیزیِ سنت اندیشة فلسفی در صدد بنیان ‌نهادن اصول فلسفی متناسب با اصل دیگرپذیری و دموکراسی برمی‌آید. از طرف دیگر، مباحث دریدا در حوزة دموکراسی اجتماعی ـ سیاسی، مانند دموکراسی آینده و چالش‌های پیش روی دموکراسی نیز ریشه در اندیشة فلسفی او دارند. بدین‌ترتیب، دموکراسی و واسازی دو رو...

دوره مفرغ (مرحله گودینIII ) حوزه زاگرس مرکزی یکی از مهم‌ترین دوران‌های باستان‌شناسی غرب ایران است. با شروع مرحله گودین III، در سراسر مناطق غرب و جنوب غرب ایران شاهد نوعی همگــونی فرهنگی هستیم که از طریق رواج و اشاعه سنت سفال منقوش تک‌رنگ گودین III می‌توان آن را تشخیص داد. موضوع مهم و در خور توجه؛ مبحث چگونگی ظهور و گسترش نسبتاً سریع سنت سفال منقوش تک‌رنگ این دوره است که در سراسر منطقه رایج می‌شو...

مدرنیته و سنت به عنوان دو مفهوم متضایف در بافت و زمینه تفکر و فرهنگ غرب معنای خود را دارند. انتقال این دو مفهوم به فضای فرهنگی و علمی کشور ما بدون در نظر گرفتن آن زمینه، اشتباهاتی نظری و عملی به دنبال خواهد داشت. بر این اساس، سنت و تجدد در فرهنگ اسلامی، برخلاف غرب، با یکدیگر تعارض و تمانعی ندارند و تجدد لزوماً همه جا سنت را نفی نمی کند. عوامل درونی و بیرونی تجدد، انسان و جامعه را به تحول و نوخوا...