چکیده پس از تحولات مربوط به عصر رنسانس و روی آوردن پرتغالی ها به شرق، آلبوکرک در سال 912 هجری/1507 میلادی قدم به خلیج فارس گذاشت. در این زمان دولت صفویه تازه در ایران قدرت گرفته بود و هنوز درگیر مسائل داخلی بود. در این زمان عثمانی هم، تازه از جبهه غرب آسوده خاطر شده بود و درگیر جنگ های مذهبی با ایران بود. با توجه به این شرایط وضعف قدرت دریایی، شاهان صفوی در ابتدا سیاست تسامح و تساهل را در پیش...

چکیده از دیرباز موسیقی شعر تأثیر فراوانی در رساندن هر چه بهتر مفهوم مورد نظر شاعر و برانگیختن احساسات و عواطف شنونده داشته است. لذا رسالت اصلی این پژوهش بررسی و موسیقی بیرونی و کناری غزلیّات سلیم تهرانی است. غزلیّات سلیم تهرانی از اوزان لطیف و روانی برخوردار استوبحرهای رمل و مجتثّ بیشترین کاربرد را در غزل های او دارد. این رساله در سه فصل تنظیم گردیده است. فصل اول به بیان کلّیات و تعاریف پیشینی...

در بررسی مناسبات صفویه و عثمانی، معمولاً بر ماهیت ستیزه­جویانۀ آن تأکید شده­ است. با وجود تنش­های مستمر بین دو دولت که از پشتوانه ­های ایدئولوژیک نیز برخوردار بود، صفویان به­ دلایل مذهبی، سیاسی و اقتصادی و ضرورت­ های عینی و عقلانی، از همان آغاز در سیاست خارجی خویش نسبت ­به دولت عثمانی، به­ رابطۀ تعاملی و هم­گرایی مبتنی ­بر صلح و صلاح می­اندیشیدند. از این­ رو، یکی از جنبه ­های مهم روابط صفویه و ع...

روابط، مناسبت¬ها و معادلات سیاسی و فرهنگی ایران و عثمانی در طول تاریخ حدود چهار قرن همجواری، دستخوش تغییرات و فراز و نشیب¬های مختلف و متفاوتی شده است. شکی نیست که عوامل و دلایل متفاوت و پیچیده¬ای در تحولات روابط این دو حکومت ایفای نقش کرده¬اند و تبیین جامع این روابط، بدون در نظر گرفتن مجموعه عوامل و دلایل، به دلیل تقلیل منابع عدیده تأثیرگذار و تعیین¬کننده، فاصله گرفتن از دقت¬ورزی در پژوهش تاریخ...

مرتضی قلی خان اقبال السلطنۀ ماکوئی، در طول حکمرانی خویش (1277-1302 ش.)، به سبب موقعیت خاص ماکو در مجاورت با روسیه و عثمانی، روابط نزدیکی با آن دو قدرت سیاسی بویژه روس ها برقرار کرد تا قدرت خویش را در این ناحیه از ایران تحکیم بخشد. او در این سیاست،ادامه دهندۀ راه اجداد خویش بود. موقعیت سردار ماکو در آغاز جنگ جهانی اول، به علت ورود عثمانی و روسیه به جنگ، بسیار حساس شد. این امر، به دلیل مجاورت ماک...

تیمور با کشورگشایی‌های خود عالمان و هنرمندان را از مناطق ایران، آناتولی، شامات و عراق جمع‌آوری کرد و به سمرقند انتقال داد. در دوره تیموریان، سمرقند و هرات به مراکز علمی و هنری تبدیل شدند. عالمان و هنرمندان زیادی در این شهرها گرد آمدند. با گسترش مناسبات فرهنگی میان ایران و آناتولی به تدریج برخی از عالمان و هنرمندان به عثمانی مهاجرت کردند. حمایت سلاطین عثمانی از مهاجران و اوضاع نابسامان داخلی ایر...

ترجمه از جمله راه‎های انعکاس تحولات فکری- فرهنگی اروپا در گروه­های فعال اجتماعی ایران دوره قاجار محسوب می شود و می­توان برای ترجمه ها، به مثابه متون نوشتاری جدید، نقش اجتماعی در روند انتقال فرهنگی قائل شد. جریان نوگرایی متأثر از ترجمۀ آثار و متون اروپایی در ایران در مقایسه با کشورهایی همچون عثمانی و مصر به‎سادگی شکل نگرفت و با دو مسئلۀ عمده مواجه بود: اول، بدفهمی محتوا در نتیجه تلفیق محتوای متو...

گسترش روابط دولت صفوی با کشورهای اروپایی، به تدریج کشور لهستان را که در شمال اروپا واقع شده بود به گذرگاه و میزبان هئیت های اروپایی و ایرانی که عازم کشورهای یکدیگر بودند، تبدیل کرد. در این دوره ایران اگر چه از لحاظ جغرافیایی با لهستان فاصله ی زیادی داشت، اما به دلایل سیاسی و اقتصادی برای آن کشور اهمیت بیشتری پیدا می کرد. همسایگی لهستان با عثمانی، و نگرانی از قدرت رو به رشد این امپراتوری، لهستان...

درباره برپایی جشن‌های متعدد در دربار عثمانی با اهداف گوناگون و از جمله برای نشان دادن قدرت و عظمت امپراتوری، اسناد، مدارک و گزارش‌های بسیاری برجای مانده است. این جشن‌ها که با مراسم و تشریفات بسیار و به مناسبت‌های مختلف مانند ختنه‌سوران، تولد شاهزاده، ازدواج‌های درباری و جز آنها برگزار می‌شد معمولا چندین روز به طول می‌انجامید و سلطان و صاحب‌منصبان در کنار انبوهی از مردم عادی در این جشن‌ها حضور م...

بدون تردید رسمیت یافتن تشیع امامی همزمان با اولین پیروزی های شاه اسماعیل صفوی (905-930 ق) رخدادی پایدار و تأثیرگذار در آینده ی ایرانِ آن روزگار بود که موجبات دگرگونی ها و تحولات بسیاری را بویژه در عرصه ی سیاست خارجی فراهم آورد. به بیان دیگر، احیای هویت ملی ایرانی و رسمی کردن مذهب تشیع، صفویان را در مرزها با کشورهای سنیِ همسایه درگیر نمود. در این میان و به رغم اشتراکات دینی، بازرگانی و فرهنگیِ ایرا...