از جمله ویژگی های مکتب تبریز صفوی، ایجاد فضای نمایشی برخاسته از احساس نگارگر، متأثّر از متن اصلی است. از نمونه های بارز این امر، تصاویر نقش شده در شاهنامه شاه طهماسبی و نسخ مصوّر ارزشمند دیگری از شاهنامه در این دوره است. پژوهش حاضر، به طرح پرسش: «ساختار روایت تصویری و به کارگیری عناصر تجسمی در فضاسازی خان اوّل رستم، در آثار دو هنرمند شاخص مکتب تبریز صفوی، میرمصوّر و سلطان محمد، دارای چه وجوه اشتراک...

امیر نظام الدین علیشیر فرزند امیر کیچکنه بهادر در (۸۴۴ هـ. ق) هرات در یک خانواده ترک زبان چشم به جهان گشود. وی در خراسان (۸۵۴ هـ. ق) مدتی در خدمت ابوالقاسم بابر فرمانروای هرات بود و در همین زمان به علت وابستگی که از دوران نوجوانی با سلطان حسین بایقرای تیموری داشت. هر دو در یک مکتب درس می‌خواندند. پس ازمرگ ابوالقاسم بابر او در مشهد به کسب علم و کمالات پرداخت و سلطان حسین بایقرا برای کسب قدرت به ...

توصیفات زنده و جاندار تاریخ بیهقی از واقعیت های سیاسی عصر خود، بر پژوهندگان این میراث ارزشمند تاریخ ایران پوشیده نیست. در میان انبوه گزارش های سیاسیِ خواجه ابوالفضل بیهقی(385-470هـ .ق.) که اغلب با ذکر جزئیات و اشراف بر نهان و آشکار حوادث سیاسی عصر غزنوی همراه است، مقوله ی روانشناسی قدرت به خوبی قابل ردیابی است. یکی از محورهای قابل توجه در این عرصه، اصل «نیست همتایی» یا «بی مانندگی» سلطان است که...

پس از آنکه حکومت قطب شاهیان در سال 918 ق. به دست سلطان قلی قطب شاه تأسیس شد، چندین مرحله متفاوت را پشت سر گذاشت . دوره طلایی حکومت قطب شاهیان در حکومت سلطان محمد قلی و سلطان محمد قطب شاه معاصر شکل گرفت . قطب شاهیان در آغاز جنگهایی با همسایگان شان از  جمله با عادل شاهیان داشتند . پس از پایان این جنگ، دو فرد اخیر با استفاده از موقعیت ایجاد شده به دست حکام قبلی سلسله قطب شاهی و همچنین  به رهگیری ا...

دامنه بزقوش و دشت سراب در شرق تبریز واقع شده است. ساختار فعال زمین شناسی، تنوع آب و هوا، ویژگی های لیتولوژیکی ، توپوگرافی و هیدرولوژی فعلی منطقه و ژئومرفولوژی تاریخی آن، سبب شده اند که در دامنه شمالی بزقوش و دشت سراب ، پدیده های ژئومرفولوژی تنوع چشمگیری داشته باشند. به طوریکه با وجود حاکمیت سیستم مورفوژنز مجاور یخچالی در ارتفاعات فوقانی رشته کوه بزقوش ، در دشت سراب سیستم فرسایشی مناطق خشک و نیم...

چکیده : آنچه معلوم است این است که ابن سینا یکی از مهمترین متفکران جهان اسلام است که ضمن داشتن رهیافتی عقلی در دوره آخر تفکر خود به پاره ای از اندیشه های رمزی و عرفانی التفات کرده است از دیگر سو سلطان محمد یکی از هنرمندان برجسته سنت ایرانی- اسلامی که علی رغم ارزش های بصری در آثار او، بیان محتوایی را نیز در نگاره های خود به دقت گنجانده است. اما آنچه نامعلوم است، نسبت و قرابت اندیشه های رمزی اب...

پس ازتشکیل دولت شیعی­مذهب صفوی در آغاز سدۀ دهم/شانزدهم معادلات سیاسی در غرب آسیا برهم خورد. تفاوت مذهبی میان صفویان و عثمانیان، نارضایی دولت عثمانی از تشکیل دولتی نیرومند در شرق قلمرو خویش، تبلیغات مذهبی صفویان در قلمرو عثمانی، ادعای عثمانیان مبنی بر سروری جهان اسلام و اختلافات سیاسی میان دو دولت، رویارویی عثمانیان و صفویان را اجتناب­ناپذیر کرده بود. در فاصلۀ سال‌های 907ـ1003ه‍.ق/ 1501ـ1594م سی...

سرزمین ختلان در طول تاریخ از شهرها و آبادی هایی ازقبیل مُنک، هُلبوک، ِبک، پَرغَر و... متشکل بوده است که در طول زمان و بر اثر حوادث روزگار بیشتر این شهرها از بین رفته اند؛ اما برخی آثار باقی مانده از این شهرها طی حفریات باستان شناسان کشف شده اند. در این مقاله این آثار تاریخی کشف شده به چهار دسته تقسیم شده اند: 1. آثار باستانی؛ 2. آثار تاریخی؛ 3. آثار معماری؛ 4. آثار زیارتی. در میان این آثار باستانی و...

در تاریخ ایران بعد از اسلام، معروفترین زنی که در حکومت نقش موثری بر عهده داشته و مدت کوتاهی نیز به تنهائی فرمانروائی کرده، ترکان خاتون ملقب به «خداوند جهان» زوجه علاء الدین تکش و مادر سلطان محمد خوارزمشاه است. این زن در زمان سلطنت سلطان تکش در امور اداره ی حکومت تسلط کامل داشت و در زمان حکمرانی سلطان محمد نیز از صلاحیت کامل درعزل و نصب وزرا و فرمان روایان برخور دار بود. ترکان خاتون اکثر خویشا و...

از قدیمی ترین ایام تاکنون، قضاوت و دادرسی همواره از مسائل مهم جوامع بشری به شمار آمده است. در ایران نیز، در ادوار مختلف چه در دوران پیش از اسلام و چه در دوران اسلامی، امر قضاوت از مهم‌ترین امور حکومتی و از کارکردهای مهم نهاد شاهی محسوب می شد؛ به گونه‌ای که سلطان در رأس امور قضایی قرار داشت و قدرت قضایی از جانب وی به قاضیان تفویض می‌شد و قضات، نایبان سلطان در این امر مهم به شمار می‌آمدند. به علا...