محمدبن ابراهیم، مشهور به ملاصدرا از جملۀ دانشمندانی است که اسلوبی ساده و روان و در عین حال بلیغ و متعالی، محمل افکار بلند و عمیق وی گشته؛ کسی که عمق و گستردگی معنا و زیبایی و استواری اسلوب، در کنار اندیشۀ فلسفی و عرفانی فراخ و تابناکش، رمز و راز پایندگی و جاودانگی سخن او را باعث شده است. سبک نویسندگی ملاصدرا، به جهت برخورداری از ویژگی های نثر فنی، اسلوبی زیبا، رفیع و شکوهمند دارد. دقت در گزینش ...

شاعران و سخنوران از دیر باز  برای بیان اندیشه ها، مقاصد و دست آ وردهای فکری خود، از علوم و دانش­های مختلف بشری بهره جسته اند؛ از جمله دست به دامان عناصر طبیعی و فرا طبیعی شده و از این میان، نام مکان ها و اعلام جغرافیایی یکی از منابع آفرینش هنری سخن­پردازان بوده است. شاعران و ادیبان عهدهای پیشین که ما از آنان به نام سرآمدان ادبیّات کلاسیک یاد می کنیم، برای آنکه سخن خود را بیارایند و کلام ادبی بیا...

ابوطالب کلیم کاشانی (همدانی)، خلاق‌المعانی ثانی، از شاعران برجستة قرن یازدهم هجری است. مضمون‌آفرینی، خیال‌بندی، تمثیل و استفاده از عناصر فرهنگ عامه، کلیم را به یکی از پیش‌آهنگان مضمون‌پرداز سبک هندی ـ اصفهانی تبدیل کرده است. دقت در کلام و شعر او راهگشای مضمون‌پردازی‌های بقیة شاعران سبک هندی خواهد بود. این پژوهش به روش توصیفی ـ تحلیلی است و در آن به برخی از واژه‌ها و عبارات و ابیات بحث‌برانگیز د...

چکیدهباستانگرایی از مهمترین ابزار آشنایی‌زدایی در کلام ادبی محسوب می‌شود. کاربرد زبان آرکائیک یا گریز شاعر از گونة زبان هنجار و به کارگیری ساخت زبانی گذشته که امروز در زبان معیار کاربردی ندارد، باستانگرایی نامیده می‌شود. این پژوهش بر آن است تا باستانگرایی را در شعر شاملو به روش توصیفی- تحلیلی مورد بحث و مداقّه قرار دهد. برای این منظور، پس از مباحث مقدماتی، مبحث اصلی در پنج مشخصۀ باستانگرایی آوای...

رشید وطواط، ازجمله شاعران و نویسندگان نامدار سدۀ ششم به شمار می‌آید و نامه‌های فارسی او، که از درخشان‌ترین نمونه‌های نثر منشیانه در میان متون منثور این دوره، محسوب می شود، چنان  برجسته است که در شناخت سبک فردی نویسنده و سبک منشیانۀ این دوره، از اعتبار و اهمیتی ویژه برخوردار است. وی در این اثر، با استفاده از لغات غریب، تشبیهات و استعارات زیبا و هماهنگی شکل و محتوا و رعایت نظم جملات، ساختاری ...

     این مقاله در پی آن است که نشان دهد برای کشف گفتمان مسلط  و ایدئولوژی حاکم دریک اثر ادبی، چگونه می‌توان از رهگذر سبک شناسی انتقادی به این مهم دست یافت‌.در این مقاله، نخست بر روی مفهوم سبک تأمل کرده  و سپس نقبی بر سبک شناسی انتقادی زده‌ایم و از رهگذر آن‌، لایه‌های رمان «ماه کامل می‌شود» اثر فریبا وفی  را مورد بررسی قرار داده ایم‌.این پژوهش به روش لایه‌ای انجام شده است‌. ابتدا لایه‌ی بیرونی و...

       این مقاله در پی آن است که به بررسی کاربردی سبک شناسی انتقادی، در رمان «رازی در کوچه ها»، اثر فریبا وفی بپردازد تا ازاین رهگذر به این پرسش بنیادین پاسخ دهد که چگونه می توان به ایدئولوژی  پنهان وگفتمان حاکم در متن این رمان با استفاده از مولفه های خاص سبکی  دست یافت ؟ این پژوهش با رویکرد سبک شناسی لایه ای انجام گرفته  است؛از این رو ابتدا لایه بیرونی و بافت موقعیتی متن و سپس دو لایه ی روایی ...

شاعران و عارفان، به لحاظِ برخورداری از پشتوانۀ غنیِ فرهنگی – ادبی، و برای اجتناب از تکرار و به تبع آن ملال آوری کلام و همچنین برای اظهار فضل، از مضامین گوناگونی برای بیان مطالب و مافی الضمیر خود بهره می‌برند. یکی از این مضامین– که با قید احتیاط می‌توان گفت که ریشه در فرهنگ کهن ایرانی دارد- استفاده از اصطلاحات بازی شطرنج است. بسامد استخدام و مضمون‌آفرینی با این بازی، در قرن‌های ششم تا نهم – که در ...

«آ»، «الف»، «ا» و «ء (همزه)»اولین حرف الفبای زبان فارسی و عربی و نخستین حرف از حروف جمَّل و ابجد است. حرف «الف» در مقایسه با دیگر حروف الفبای فارسی، در ساخت تعابیر، ترکیب‌ها و مضامین ظریف ادب پارسی به‌کار می‌رود و یکی از پُرکاربردترین آن‌ها به شمار می‌رود. با بررسی کاربرد ادبی و هنری حرف الف در اشعار شاعران سبک خراسانی معلوم شد که در بیشتر اشعار این سبک، حرف الف مظهر و نشانة تنهایی، تجرّد، تفرّد، ذا...