الگوی رشد و توسعه کالبدی یا شکل شـهر به عنوان الگوی فضایی فـعالیت­های انسان تـعریف می­­شود، در حال حاضر الگوی توسعه شهرها به دو دسته گسترش افقی یا پراکنده (sprawl) و الگوی شهر فشرده (compact) تقسیم می­گردد. شواهد نشان می­دهد که در دهه­های اخیر شهرها به صورتی بی­برنامه رشد کرده و محدوده­های شهری به چندین برابر وسعت اولیه خود رسیده­اند. به همین خاطر برنامه­ریزان و سیاست­گذاران در سراسر جهان تلاش ...

در شهرهای در حال رشد، که اجزای آن به طور مداوم افزوده می شوند، شکل شهر با مسائلی جدید در مورد داخل شدن این اجزا در نظام بزرگتر شهری روبرو می شود. دگرگونی ها در شکل شهرهای ایران دیگر آهسته نیست. وقتی پاسخ به تغییرات، فرآیندی آهسته و تدریجی و خرد مقیاس باشد، توسعه ی کالبدی جدید در درون ساختار موجود شهر راحت تر خواهد بود؛ اما اگر سریع و در مقیاس کلان باشد بسیار دشوار است که توسعه جدید در زمینه ی ت...

در این نوشتار به ماهیت و محتوای نظم کالبدی شهر توجه شده است و شامل دسته بندی، ریخت شناسی، و تحلیل عناصر و اجزای تسلسل دهنده آن است. چگونگی چیدمان توده و فضا بخش مهم این مطالعات را تشکیل می دهد، اغلب مطالعات ریخت شناسی(مورفولوژی)، از آنجا که در دیسیپلین ها و دانش های نختلف(مانند جغرافیا، برنامه ریزی و غیره) صورت پذیرفته اند، فاقد جنبه های کیفی هستند. در این مقاله جایگاه مطالعات اندام شناسی در قا...

در این پژوهش، شناخت ویژگی های کالبدی-فضایی مسجد حکیم و نحوه تعامل کالبدی-فضایی آن با رفتار استفاده کنندگان به عنوان هدف اصلی پژوهش در نظر گرفته شده است. همچنین شناسایی کارکردهای این بنا و عوامل کالبدی-فضایی که امکان وجود این کارکردها را فراهم می کنند هدف فرعی این پژوهش می باشد. بنابراین سوال اصلی پژوهش بدین گونه تدوین می شود که: ویژگی های کالبدی-فضایی مسجد حکیم اصفهان و نیز ویژگی هایی که بر تعا...

کاروانسراها به عنوان یکی از مهمترین آثار تاریخی ، بیانگر ایده های ارزنده هنر سازمان دهی فضا در فرم تاریخی خویش است. این بناهای عام المنفعه که در کنار آب انبارها، یخچال ها ، چاپارخانه ها، میل های راهنما و پل ها مهمترین عناصر کالبدی راه به شمار می رفته اند، مجموعه ای از فضاهای متنوعی است که با درک نیازهای کاروان های تجارتی- زیارتی و ضرورت های کارکردی شکل گرفته اند. بررسی نمونه های به جا مانده از ...

پایداری وایمنی دربرابربلایای طبیعی به عنوان یکی ازمولفه های برنامه ریزی فضایی همواره مورد توجه برنامه ریزان منطقه ای بوده است.شاخص های تبیین کننده میزان آسیب پذیری مناطق شهری دربرابر زلزله شامل شاخص های طبیعی، کالبدی، دسترسی به مراکز خدمات رسانی و اقتصادی و اجتماعی در نظر گرفته شده اند.درتحلیل آسیب پذیری از روشهای تحلیل های مکانی استفاده شده و در بخش تحلیل سازمان فضایی روش اسپیس سینتکس به تحلیل...

سازمان یابی ساختار فضایی سکونتگاه های شهری همواره یکی از مهم ترین اهداف برنامه ریزی شهری و منطقه ای بوده است.همانطور که می دانیم در کشور ما افزایش تمرکز جمعیت در چند شهر اول کشور ،گسستگی در روابط شهرک ها و شهرها و افزایش نابرابری توزیع در نظام شهری و تمرکز در ساختار اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی،نیاز به پیش بینی مجموعه ای از اقدامات و مطالعات را در چند دهه اخیر الزامی می نماید،این وضعیت نه تنها در ...

از ویژگی های شهرهای جهان سوم عدم تعادل و تمرکز شدید در شهرنشینی است. از این رو در این شهرها همواره تعداد محدودی از محلات در رفاه و آسایش بوده و در نقطه مقابل بعضی از ساکنین در مناطق شهری از رفاه و آسایش قابل قبولی برخوردار نیستند. بنابراین برای ایجاد تعادل و به منظور دستیابی به الگوی مناسب بحث برنامه ریزی منطقی مطرح می گردد که هدف آن شناخت نابرابری های اقتصادی – اجتماعی و فرهنگی و ایجاد توازن د...

امروزه توریسم یکی از مسائل مهم و موثر اقتصادی و یکی از عوامل برجسته ارتباطی ، اجتماعی و فرهنگی در حد یک مسئله مهم و جهانی قابل توجه و بررسی است . جریانهای توریستی می تواند جهات مختلف اقتصادی و اجتماعی کشورها را تحت تاثیر قرار دهد . در واقع جهانگردی نقش قابل توجهی در اقتصاد جهانی ایفا می کند و در کشورهایی که با برنامه ریزی درست و عقلایی سعی کرده اند این صنعت را توسعه دهند سهم بالایی از درآمدهای ...

مطالعه رابطه ی متقابل محیط کالبدی حاشیه نشینی با ناهنجاری های اجتماعی و جرم موضوعی است که، در چند دهه اخیر به مطالعات جغرافیایی وارد شده و اهمیت زیادی یافته است. این مطالعات یک چارچوب علمی عملی را برای تحلیل فضایی بزهکاری در فضای جغرافیایی بوجود آورده است. پژوهش حاضر که با عنوان تحلیل فضایی پدیده جرم در حاشیه کلانشهرها (مطالعه موردی شهر پادشت) انجام گرفته است. که هدف آن شناسایی عوامل مکانی و ا...