در قرآن و سنت، سه کلیدواژه اصلی ناظر به مفهوم زیبایی، «حُسن» و «جمال» و «زینت» هستند. تحلیل شبکه مفهومی هر یک از این سه کلیدواژه، راهگشای دریافت مفهوم و مصادیق زیبایی در فرهنگ اسلامی است. از این میان، زینت نزدیک‌ترین ارتباط را با قلمرو مطالعات زیبایی‌شناسی (Aesthetics) دارد. برای تحلیل شبکه مفهومی زینت، باید به قرآن کریم و دیگر منابع فرهنگ اسلامی بویژه روایات معصومان ـ علیهم السلام ـ مراجعه نمود...

یکی از موضوعات بسیار مهم مطالعات مردم‌شناسی در ایران فرهنگ زیارت در بین اقوام ایرانی است. فرهنگ زیارت به عنوان یکی از گونه‌های رفتار آیینی و پایدار مردم ایران، بخشی مهم از تاریخ فرهنگ در سرزمین ایران را بازتاب می‌دهد. زیارت، با ویژگی‌های گوناگون و جنبه‌ها و جلوه‌های کلیدی مهمی چون نمایش نظام اعتقادی زائران، روابط تاریخی، برپایی بازارهای محلی، شجره نامه‌ها و شجره‌شناسی دینی و... همراه است. در ای...

حکومت صفویه (907ـ 1135ق)، ویژگی­هایی­ دارد که آن را نسبت به ادوار پیشین تاریخ ایران متمایز می‌سازد. از جمله وجوه تمایزش، بُعد مذهبی است. اجرای آیین عزاداری عاشورا در دولت صفویان، از دغدغه‌های دیرینه و از عناصر اساسی هویت‌بخش و تمدن‌ساز در فرهنگ شیعه است؛ چندان‌که صفویان، ساخت اجتماعی ایران را با تأکید بر هویت مذهبی و ملی جدیدی تعریف کردند. این پژوهش، درصدد است با روش توصیفی ـ تحلیلی، ضمن توجه به...

زنانگی و ورزش هر دو سازه‌های اجتماعی و رفتارهای فرهنگی هستند و در همبستگی با بستر اجتماعی شکل می‌گیرند. در این پژوهش سعی بر آن بود که از تجربۀ زیستۀ زنان ورزشکار استفاده شد. بنابراین، ‌‌با رویکرد کیّفی و با تکنیک مصاحبه در میدان پژوهش اجرا شد. نمونۀ مورد مطالعه از مجموع مصاحبه با 36 نفر از دختران و زنان با طیف سنی 46 -14 سال شهر تهران تشکیل شد که در دو نوع متفاوت ورزش‌های رزمی و ایروبیک سابقه ور...

فرضیه اصلی مقاله این است که در دو دهه قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، جریان مذهبی موفق شد به وسیله گسترش فرهنگ سیاسی شیعی در جامعه به پیروزی برسد. روش مطالعه در این مقاله اسنادی و با مراجعه به منابع معتبر موجود بوده و به این نتیجه رسید که فرهنگ سیاسی شیعه با توجه به گستردگی مفاهیم، زمینه را برای خوانش‌های متفاوت فراهم آورده و از ابتدای شکل‌گیری‌اش تا عصر حاضر، سبب بروز سه رویکرد انزواگرایی، مسالمت...

با دو سویه فرض کردن رابطة بین جامعه و رسانه می توان تغییرات نحوة ارائة هویت زن در رسانة سینمای ایران را بررسی کرد، و از این راه شاید بتوان تحلیل قابل قبولی از روند تغییر اجتماعی در زمینة هویت زنانه به دست داد. مقالة حاضر با استفاده از روش تحلیل محتوا در صدد است تأثیر متقابل جریان های اجتماعی عمدة بعد از انقلاب اسلامی ایران و نحوة بازتاب زنانگی در سینمای ایران بر یکدیگر را مورد تحلیل قرار داده و...

وجود انحرافات فرهنگی و بدعت های دینی در عصر امویان لزوم بازنگری در فرهنگ اسلامی بویژه فرهنگ مذهب تشیع را فزونی بخشیده بود.مناسب ترین شرائط فرهنگی- اجتماعی وسیاسی مختص عصر امام باقر و امام صادق? است که توانست فرصتی مناسب را برای انجام فعالیتهای فرهنگی فراهم آورد.امام صادق? از بسترها و زمینه های موجود عصر خویش بهره جست و توانست با انجام فعالیتهای فرهنگی گسترده ، نظام فرهنگی جامعه شیعه را طراحی و ...

چکیده جهانی‏شدن‏ عرصه‏های گوناگون اجتماعی‏، سیاسی، و فرهنگی را تحت تأثیر خود قرار داده است. در این زمینه، فرهنگ از جمله موضوع‌ها و جنبه‏هایی است که از تحولات اخیر جهانی‏شدن بسیار تأثیر پذیرفته است. هدف از نگارش پژوهش حاضر بررسی دیدگاه جمهوری اسلامی ایران دربارة فرهنگ جهانی با رویکرد سازه‏انگارانه است. پس از جنگ جهانی دوم و توجه به مسائل جدیدی در عرصة سیاست بین‏الملل، مانن...

مقدمه: همسرآزاری اشاره به خشونتی دارد که از جانب شریک زندگی رخ داده و یا در حال انجام است. طرحواره نقش جنسیتی مجموعه‌ای از باورهای فرد در مورد هویت زنانه یا مردانه است، بنابراین می‌تواند بر روابط افراد تأثیرگذار باشد. مطالعه حاضر با هدف مقایسه طرحواره نقش جنسیتی زوجین در زنان با و بدون همسرآزاری مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهر مشهد انجام شد. روش‌کار: این مطالعه تحلیلی - مقایسه‌ای در س...