شاید اگر خلیج فارس را حساس ترین و مهمترین منطقه جغرافیایی جهان بنامیم، سخنی به گزاف نگفته ایم. کمتر منطقه جغرافیایی در جهان وجود دارد که مانند خلیج فارس اهمیتی اقتصادی و سیاسی و استراتژیک داشته باشد. این منطقه دارای حدود دو سوم ذخایر اثبات شده نفت و یک سوم ذخایر گاز طبیعی جهان را دارد و موقعیت ژئوپلتیک و ویژگی های منحصر به فرد و جایگاه آن در پازل اقتصادی و امنیتی جهان باعث شده تا برخی از استرات...

نظام های امنیت منطقه ای در سال های بعد از جنگ سرد با تغییرهای مشهودی روبه رو شده است. برخی از نظریه پردازان علت آن را «سیاستگذاری رشد نهادهای امنیت منطقه ای» می دانند. اگرچه دربارة ارزش های امنیتی و راهبردی نهادهای منطقه ای و بین المللی اتفاق نظر چندانی وجود ندارد، واقعیت این است که این نهادها از اوایل دهة 1990 به بعد، رشد چشمگیری پیدا کرده اند. پیش از جنگ جهانی دوم، نهادهای منطقه ای و بین المل...

پایان جنگ سرد و فروپاشی نظام دوقطبی معادلات امنیتی در صحنه بین المللی را بر هم زد. مسئله نقش ناتو در محیط امنیتی جدید که عاری از خطر شوروی کمونیستی شده بود، به یکی از بحث انگیزترین مباحث این دوران تبدیل شد. با فروپاشی نظام دوقطبی گرایش به سمت ایجاد یک همکاری نظامی مشترک امنیتی از سوی اروپا هویدا گشت که در این بین نقش کشورهای بزرگ اروپایی چون انگلیس، آلمان و فرانسه حائز اهمیت می باشد. بعد از جنگ...

آسیای مرکزی که بخش جنوبی قلمرو هارتلند را در نظریه مکیندر تشکیل می داد، در دوره جنگ سرد جزو قلمرو سیاسی- ژئوپلیتیک اتحاد شوروی بود. با فروپاشی نظام دوقطبی، این منطقه با داشتن دولت هایی مستقل، هویت مستقل جغرافیایی- سیاسی پیدا کرده و در شکل فضاهای بدون قدرت، به صورت عرصه رقابت های چندسطحی پدیدار شد، این قدرت ها برنامه های رقابتی زیادی را در قالب اهداف و استراتژی های مختلف مطرح کرده اند. ایالات مت...

مفهوم امنیت انرژی سالیان اخیر در سطح وسیعی مورد توجه اندیشمندان حوزه روابط بین الملل قرار گرفته است و وارد دستورکار مطالعاتی این اندیشمندان شده است. موضوع انرژی در ابتدا بیشتر دارای ابعاد اقتصادی بود،  لیکن در سالیان اخیر و به ویژه پس از بحران گازی سال 2006 بین روسیه و اوکراین، ابعاد امنیتی و سیاسی آن نیز پررنگ شده است. پس از وقوع مجدد این بحران در سال 2009،  تنش های مکرر در منطقه راهبردی خاورم...

دریای خزر با مساحتی میان 424300 تا 438690 کیلومتر مربع بزرگترین دریاچه دنیا به شمار میرود.با وجود چنین وسعتی مشمول کنوانسیون حقوق دریاها نمی شود و تابع یک رژیم حقوقی خاص است که ارزیابی رژیم های حقوقی و الگوی کنش راهبردی ایران در دریای خزر ارزیابی رژیم های حقوقی و الگوی کنش راهبردی ایران در دریای خزر (منافع ملی ، کنترل منطقه ای ، توزیع سرزمینی و همکاریهای چند جانبه آن به قراردادهای 1921 و ...

با توجه به علل و عواملی که نظریه پردازان برای آغاز و تداوم همگرایی در یک منطقه عنوان نموده اند از جمله؛ عوامل داخلی، منطقه ای، بین المللی، سیاسی، اقتصادی، فنی، اجتماعی وفرهنگی،...دوعامل اساسی عملگرایی و ملاحظات سیاسی-امنیتی و قدرت های حامی باعث ایجاد و تداوم همکاری و همگرایی منطقه ای در دو سازمان همکاری شانگهای و اتحادیه آ.سه.آن گردیده است. امور امنیتی و اوضاع خاص دو منطقه آسیای جنوب شرقی و آسی...

چکیده منطقة آسیای ­مرکزی ­و­ قفقاز از دیرباز به خاطر موقعیت ژئوپلیتیکی خود مورد توجه قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای بوده ­است. در دوران اتحاد­ جماهیر شوروی، به خاطر تسلط روس ها بر این منطقه امکان حضور دیگر قدرت ها کاسته­ شد، ولی پس از فروپاشی شوروی و استقلال کشورهای این منطقه، امکان حضور قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای در این منطقه فراهم­ گردید. یکی از مواردی که زمینه حضور دیگر قدرت ها در این ...

مقاله حاضر پس از بیان مختصری در خصوص نقشه های شناختی فازی به عنوان روش تسهیل کننده تصمیم و تجزیه و تحلیل سیستم ها، به کاربرد آن در مخاطرات امنیتی در حیطه حاکمیت دولت ها پرداخته و به شکل خاص و موردی، مخاطرات امنیتی سوریه را بررسی می کند. مخاطرات امینتی به وجود آمده در سوریه به عنوان یکی از بازیگران اساسی منطقه و خط مقدم مقاومت اسلامی اهمیت فوق العاده ای دارد. مسئله مورد بررسی در این مقاله، شبیه ...