این مقاله طرح نظری هانری کربن درباره «دانش فرهنگ معنوی» را شرح داده است. فرضیه مقاله آن است که کربن برای دانش فرهنگ معنوی طرحی ارائه کرده است؛ مبانی نظری آن را بیان و روش ویژه ای طرح کرده است و حتی در آثارش مصادیقی از آن را به تفصیل بیان کرده است. هدف این پژوهش، تشریح امکان طرح نوعی متفاوت، از دانش فرهنگ است که با سنت دینی قرابت دارد و دچار تاریخ گرایی و لاادری گری رویکردهای مدرن، نیست. روش پژو...

مفهوم سرمایه فرهنگی ازجمله مفاهیم مهم، پرکاربرد، چندوجهی در جامعه شناسی و نظریه فرهنگی است. به دلیل همین خصائص مفهومی، این مقوله در مرحله عملیاتی سازی، ساخت سنجه و طراحی گویه و مدل جامع سرمایه فرهنگی اقتضائات نظری، روشی و منطقی را می طلبد که برخی از مطالعات پیشین داخلی اهتمام کمی بدان داشته اند. با تأکید بر اهمیت این مفهوم و مرور و نقد مطالعات پیشین داخلی پیرامون سرمایه فرهنگی، در این مطالعه تل...

ماهیت انسانی علوم انسانی و اجتماعی، گواه بی‌بدیلی در ایجاد تمایز اساسی میان این علوم با علوم طبیعی به شمار می‌رود. از این‌رو، برون‌رفت از سیطره غالب پارادایم اثبات‌گرایی و رویکردهای کمّی به‌عنوان قلمرو و قالب‌های ویژۀ علوم طبیعی و ورود به عرصه پارادایم‌های رقیب و رویکردهای کیفی، ضرورتی انکارناپذیر قلمداد می‌شود. در این راستا، شناسایی و معرفی روش‌ها و ابزارهای پژوهشِ کیفی می‌تواند، راهگشای مناسبی ...

کشاورزی، به عنوان عرصه ای علمی، همانند دیگر عرصه های زندگی اجتماعی نیازمند رویکردهای برنامه ریزی مناسبی است که، ضمن توجه به مصالح ملی، نگرشی فضایی به ظرفیت های منطقه ای داشته باشد تا، علاوه بر توسعۀ اقتصادی، مانع بروز عدم تعادل های منطقه ای و بی عدالتی گردد؛ چراکه بی عدالتی موجبات تضعیف قوام اجتماعی را فراهم می کند. آمایش سرزمین، که از رویکردهای برنامه ریزی فضایی محسوب می شود، مدعی توجه به رشد ...

چکیده «رویکردهای انتقادی به تحلیل گفتمان» یکی از روش­های کیفی در حوزه مباحث اجتماعی و فرهنگی است. بر مبنای این گرایش زبان انعکاس­دهندۀ شفاف و آینه­واری از واقعیت نیست، بلکه ابزاری است تنیده در روابط قدرت که موجب برساخت اجتماعی واقعیت می­شود. خود این رویکرد از دو گرایش عمده تشکیل شده است که عبارتند از: الف) تحلیل گفتمان فوکویی؛ ب) تحلیل گفتمان انتقادی. برای شناخت بهتر این رویکرد، می­بایست به ت...

هدف از این مقاله تحلیل جامعه شناختی شیوه های تولید علم، بررسی رویکردهای نوین در این زمینه، تشریح رویکردهای موجود در ارتباط با کاربرد الگوی بومی در تولید دانش و سرانجام دستیابی به رهیافت های حاصل از تحلیل و بحث های مذکور به منظور برنامه ریزی در فضای تولید دانش در جامعه ایران بود. پس از بررسی رویکردهای مطرح در جامعه شناسی علم، مراحل مختلف توسعة این علم بررسی شد. از سوی دیگر چون تولید علم فرایندی ...

چکیده مطالعات پسا استعماری مجموعه ای از ره یافت های نظری است که، با تأکید بر پیامدهای استعمارگرایی، به تحلیل گفتمان استعماری می پردازد. از جهتی، نقد پسااستعماری در پی فهم موقعیت کنونی از طریق بازاندیشی و واکاوی و تحلیل انتقادی تاریخ استعماری گذشته است که بیش از آن که دربارۀ هند، افریقا، امریکای لاتین، خاورمیانه، و اروپا باشد، دربرگیرندۀ خیال پروری ها و سرهم بندی ها و دریافت های یک جانبۀ غربی د...

نظریه‌‌های "دولت" براساس دستگاه فلسفه‌‌ی پشتیبان‌‌شان تدوین می‌‌شوند و در تمامی حوزه‌‌ها - ازجمله اقتصاد سیاسی - نمود پیدا می‌‌کنند. با این پیش‌‌فرض که "حکمت متعالیه" دستگاه فلسفی پشتیبان جمهوری اسلامی است، طبیعتاً اقتصاد سیاسی دولت اسلامی نیز باید در چارچوب حکمت متعالیه بگنجد. در این راستا، پژوهش حاضر با استنباط و صورت‌‌بندی اصول اقتصاد سیاسی متعالیه از پایه‌‌های فلسفه‌‌ی سیاسی متعالیه، به بررس...

در دو دهه اخیر اغلب کشورها برای ارتقای کیفیت آموزش عالی کوشش های ویژه ای به عمل آورده اند. در انجام این امر از رویکردهای ارزیابی(ارزشیابی)استفاده کرده اند. در میان رویکردهای گوناگون که برای این منظور وجود دارند‘ارزیابی درونی دارای ویژگی هایی است که میتواند برای ارتقای مستمر کیفیت به کار برده شود.در نظام آموزش عالی ایران در سال 1375 یک طرح ارزیابی درونی به طور آزمایشی در شش گروه آموزشی در سه دان...

مساله‌ ذهنیت و نسبت تعاملی آن با زمینه‌ اجتماعی و نهادی از جمله مسایلی است که به تازگی در رهیافت‌های نوین در حوزه‌ تبیین کنش انسانی در نظریه‌های اجتماعی و اقتصادی مورد توجه قرار گرفته است. کاستی‌های برآمده از فردگرایی روش‌شناختی خام که پدیده‌های اجتماعی را فارغ از تعامل‌ها و روابط میان‌فردی تبیین می‌کنند، ضرورت به میان آوردن رویکردهای تفسیرگرا در تحلیل این پدیده‌ها را بیش از پیش آشکار ساخته است...