؛   چکیده: البرهان فی تفسیر القرآن یکی از با ارزشمندترین و جامع­ترین تفاسیر روائی، اثر سید هاشم بحرانی از علما شیعی اخباری مسلک قرن دوازدهم است این تفسیر، مشتمل بر مجموعه­ای از روایات اهل بیت علیهم السلام در توضیح آیات قرآن کریم است، هر چند مولف به طور صریح مبانی تفسیری و مقدمات فکری خویش را در تنظیم این اثر بیان نکرده است. تلاش شده با بررسی این اثر، بالاخص مقدمه این مجموعه روائی و بعض...

امروزه به دلیل تحولات جهان اسلام، تعامل شیعیان با پیروان دیگر مذاهب اسلامی نیازمند بازخوانی و تدبیر است. بر این اساس، سیرة اهل بیت علیه السلام در برخورد با سایر مذاهب اسلامی، می تواند الگوی مناسبی برای شیعیان باشد. بررسی متون دینی و تاریخی نشان می دهد، برخورد ائمه علیه السلام با مسلمانان غیر شیعه بر مبانی خاصی استوار بوده است. مقالة حاضر پس از شناسایی این مبانی، شیوه های برخورد اهل بیت علیه الس...

تبیان یکی از مهم ترین آثار تفسیری شیخ طوسی است که دارای ویژگیهای مهمی همچون بهره گیری از عقل و نقل می باشد. شیخ طوسی در تفسیر آیات، از قرآن، روایات اهل بیت (علیهم السلام)، مطالب تفسیری صحابه و تابعین، اقوال مفسران و دیگر دانشمندان اسلامی مانند لغویین، استفاده می کند. همچنین عنصر عقل نیز یکی از پایه های اساسی روش تفسیری تبیان به شمار می رود. از منظر شیخ طوسی، آن دسته از اخبار آحاد در تفسیر مطرود...

به نظر می رسد درطول سیزده قرن اسلوب غالب بر تفسیر، تفسیر ترتیبی بوده است و مفسران تا قرن چهاردهم به تفسیر موضوعی که اسلوب دیگری در تفسیر است، عنایت کمتری داشته اند. این در حالی است که تفسیر موضوعی ممکن است از نظر اصطلاح، اصطلاحی نو ظهور باشد ولی اصل آن از زمان نزول قرآن و همراه تفسیر ترتیبی وجود داشته است. این مطلب از روایات و بیانات پیامبر6و ائمه معصومین:که منشاء علم تفسیر هستند و بیانات ایشان...

هر آنچه که در فهم متن حدیث اثر گذار باشد, می‏تواند از موضوعات علم فقه الحدیث قلمداد شود. یکی از این موضوعات, شناخت مخاطب سخن و احوال او است. سوال اصلی در این باره آن است که شناخت مخاطب حدیث معصوم (علیه السّلام)، چرا و چگونه به فهم بهتر حدیث کمک می کند. در پاسخ به این سوال باید گفت از قواعد مهم فقه الحدیثی, توجه به مقام ایراد سخن از سوی معصوم (علیه السّلام) است. چرا که حدیث با بستر صدور آن, ارتباط...

هر انسانی در زندگی خواسته ها و اهدافی دارد که می خواهد به آنها دست پیدا کند؛ دستیابی به اهداف، مانند هر کار مهم دیگری نیازمند کسب مهارت هایی است، و آموختن این مهارت ها باعث می شود تا انسان از مسیر صحیح و در زمان کوتاهتری به آنها دست یابد. امروزه در علم روانشناسی، در مورد رسیدن به خواسته ها و اهداف راهکارهایی مطرح می گردند که برخی از آنها با باورهای انسان مسلمان سازگاری داشته و برخی سازگاری ندا...

آیات نازله در شان اهل البیت علیهم السلام در قرآن کریم بسیار است، به گونه ای که هم شیعیان و هم فرق غیر شیعی در آثار تفسیری خود توجه خاص به این آیات کرده اند. بخش زیادی از این آیات یا به طور خاص و یا در ضمن اهل البیت (ع) مربوط به حضرت زهرا علیهاالسلام است. بررسی دیدگاه فریقین در ارتباط با این آیات و جمع بندی و تطبیق این دیدگاه ها یکی از محورهای ضروری در پژهش قرآنی مربوط به اهل بیت علیهم السلام اس...

روایات پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) و اهل بیت (علیهم السلام) بعنوان مهمترین منبع تفسیری می تواند در فهم متن قرآن کریم مورد استفاده قرار گیرد. از دیرباز دانشمندان اسلامی و مفسران در شرح و تبیین معانی آیات قرآن از روایات تفسیری بهره برده اند و در پی آن تفاسیری با رویکرد روایی و اثری نگاشته شده است. در این آثار اگر چه بسیاری از روایات تفسیری ذیل آیات قرار گرفته است اما برخی از روایات که می توا...

این پژوهش با عنوان تفسیر روایی سوره نساء آیات 14ـ1 بر پایه روایات اهل بیت (علیهم السلام) با هدف تأکید بر نقش روایات در فهم قرآن و ارائه تفسیری مبتنی بر روایات به شیوه «کتابخانه ای» و روش «تحلیلی» انجام پذیرفته و دارای دو دامنه ی قرآنی و روایی است که دامنه ی قرآنی آن مفاد ظاهری آیات و دامنه ی روایی آن مجموعه ی روایات تفسیری أهل بیت (علیهم السلام) از تفاسیر مأثور می باشد مهمترین یافته پژوهش آن ا...

عنوان مقاله ولایت مداری در اندیشه عرفان اسلامی از علامه سید حیدر آملی تا حضرت امام خمینی(ره) اشاره به روش همگون این دو عارف بزرگوار در طرح مسائل اصلی دارد.اگرچه فاصله زمانی آن دو به هفت قرن بالغ می شود، اما ویژگی های مشترک این دو اندیشه گویای این حقیقت است که هر کس در مکتب ولایت اهل بیت (علیهم السلام) به جستجوی حقایق بپردازد و در شهر دل خود را به نور علم و معارف آنها روشن نماید،واقف اسراری می ش...