این پژوهش در پی بررسی تنهایی روشنفکر در رمان های غادة السمان نویسندة سرشناس سوری و غزالة علیزاده رمان نویس برجستة ایرانی است. نویسندگان این نوشتار از روش و دستاوردهای دو دبستان آمریکایی و روسی ادبیات همسنج comparative literature بهره می گیرند. از آنجا که دو بانوی رمان نویس، تنهایی روشنفکر را در درون و بیرون ایران و کشورهای عربی نشان داده اند، این پژوهش به دو بخش بنیادین «تنهایی روشنفکر در میهن»...

برخی از متون ادبی در مرز میان دو جریان ادبی قرار دارند و ویژگی های هر دو را منعکس می سازند. برخی از مؤلّفه های ادبی نیز بین هر دو جریان مشترک است و می توان آنها را حتّی در متون خلق شده در دو دورۀ متفاوت مشاهده کرد. رمان اسفار کاتبان جزو آثاری است که بسیاری از تکنیک ها و تمهیدات مشترک بین شیوۀ نگارش مدرنیستی و پسامدرنیستی را دارد؛ تمهیداتی چون تعدّد راوی و روایت ها، بی نظمی زمانی در روایت، مرگ مؤلّف...

در این نوشته قصد داریم کارکرد، انواع و جایگاه گفت‏وگو را در رمان آواز کشتگان بررسى کنیم. این رمان رئالیستى در ترسیم اوضاع سیاسى- اجتماعى عصر خود و مخلد کردن مشقت‏هاى مبارزات سیاسى یک نسل اهمیت خاصى دارد. در این رمان، گفت‏وگو هم به عنوان یکى از مهم‏ترین عناصر داستان و هم به عنوان یکى از سازه‏هاى ساختار رمان و هم به عنوان یکى از راه‏هاى خلق و معرفى شخصیت‏ها نقش و کارکرد خاصى دارد. براهنى از انواع...

یکی از شاخص‌ترین رمان‌های فارسی، که بر اساس بوطیقای داستان‌نویسی پسامدرن خلق شده است، رمان آزاده خانم و نویسنده‌اش اثر رضا براهنی است. نویسنده در این رمان با بهره‌گیری از شگردهای پست مدرنیستی هم‌چون عدم انسجام، عدم قطعیّت، نفی زمان، روایت اسکیزوفرنیک، مرگ مؤلّف، چند صدایی، تناقض، پارودی، جذب خواننده با استفاده از شکل و... اثری تحوّل‌آفرین و تأثیرگذار در عرصه‌ی داستان‌نویسی ایران نوشته است. هدف برا...

یکی از زمینه های پژوهشی ادبیات تطبیقی، بررسی بستر تکوینی انواع ادبی و چگونگی رشد و گسترش آنهاست. ادبیات داستانی، به ویژه رمان نویسی یکی از زمینه های جالب توجه و مهم در عرصۀ پژوهش های تطبیقی است. در این مقاله که به روش کتابخانه ای تهیه شده، علل پیدایش رمان نویسی در ایران و کشور مصر که مهم ترین حوزۀ ادبیات داستانی ادبیات عرب محسوب می شود، بررسی شده است. این بررسی به منظور پاسخ دادن به این پرسش ان...

در دهه شصت در ایران، شصت و شش رمان منتشر شده است. از این مجموعه، مضمون شانزده اثر از تأثیر پذیری مستقیم از انقلاب و جنگ حکایت می کند؛ یعنی مسائل اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، اقتصادی، وضعیّت روشنفکران، گشایش ها و سختی های حاصل از انقلاب و آفت ها و ارزش های مربوط به جنگ مطرح شده اند. نویسندگان نوزده رمان، فضای ایجاد شده بر اثر انقلاب را، مغتنم شمرده اند تا چیزهایی را بگویند که بیان آن ها پیش از انقلاب ...

رمان اسلامی از نظر عناصر هنری تفاوتی با رمان معمولی ندارد، و تفاوت شان به مضامین رمان ها بر می گردد، زیرا ادیب اسلامی اندیشه ای را که از ارزش های اسلامی سرچشمه گرفته ودر ذهنش موج می زند در رمان به کار می گیرد. علیا انصاری نویسنده متعهد عراقی است، که شش رمان ودومجموعه داستانی دارد. رمان های وی درمورد زنان ومسائل مربوط به زندگی آن ها می باشد،وی در هر رمان موضوع مهمی را که مربوط به نگرانی ها ومش...

در این نوشتار با استفاده از نظریات و روش تحلیل روایت، به بررسی چگونگی روایت جنگ ایران و عراق در سه رمان «عقرب روی پله های راه آهن اندیمشک» نوشته حسین مرتضائیان آبکنار، «سفر به گرای 270 درجه»، نوشته احمد دهقان و «نه آبی نه خاکی» نوشته علی مؤذنی پرداخته ایم. بر مبنای الگوی ارتباط روایی در ابتدا، ساختار و روساخت این سه داستان را به دست آوردیم و بر اساس روساختار و ساختار روایی هر سه داستان به تحلیل...

لوسین گلدمن (1913-1970م) پژوهشگر سرشناس در حوزه جامعه شناسی ادبیات و جامعه شناسی رمان است. وی با پیروی از نظریه کارل مارکس به بررسی ارتباط اثر ادبی با جامعه پرداخت؛ پس از آن حوزه پژوهش های جامعه شناسانه خود را به جامعه-شناسی رمان منحصر کرد و روش جدیدی را در پیش گرفت و آن را ساختگرایی تکوینی نامید. گلدمن در روش خود در پیِ برقراریِ پیوندی معنادار میان فرم ادبی و مهمترین جنبه های زندگی اجتماعی بود. ...