ابراهیم نصر الله، رمان نویس معاصر فلسطینی، در مجموعه رمان های «کمدی فلسطینی» غالباً به شکلی واقع-گرایانه توجه خویش را به موضوع فلسطین و سرنوشت مصیبت بار مردم این سرزمین معطوف نموده است، اما او در یکی از رمان های این مجموعه، به نام: «طفل الممحاه» (کودکِ پاک کن)، شیوه ای متفاوت در پیش گرفته و در آن، برخلاف دیگر آثارش، از الگوی واقع گرایانه در روایت و پیرنگ حوادث پیروی نکرده است، وی در این رمان. حوا...

چکیدهاین مقاله به بررسی تطبیقی تاریخ مداری در رمان های «سووشون» اثر سیمین دانشور و رمان «سباق المسافات الطویله» از عبدالرحمن منیف می پردازد. در این بررسی برخی از عناصر داستانی مانند شخصیت پردازی، زاویه ی دید، درون مایه و سبک مورد تحلیل قرار گرفته و چگونگی بهره گیری از این عناصر در جهت روایت تاریخی بررسی شده است. همانندی و تفاوت ها در زمینه پرداختن به رویدادهای تاریخی با محوریت استعمار، با توجه ...

رؤیا یکی از مهم­ترین عناصر رمان مدرن است. در درخت انجیر معابد- که تنها رمان مدرن احمد محمود است- این عنصر نقشی کلیدی دارد. در اوایل این رمان (صص32- 43) علمدار اول اسیر کابوس­هایی می شود که آن ها را بیان کرده، علمدار نسل بعد آن ها را نقل و علمدار نسل سوم نوشته است. این خواب­ها و رؤیاها دشوار و پیچیده اند و خواننده را به چالش می کشند. علاوه بر این، در صفحات 280-285 رمان رؤیایی از «مرد دیگر» بیان ...

یکی از رویکردهای پیشرو در حوزه روایت شناسی، رویکرد رمزگان های رولان بارت است که از طریق پنج رمز ـ کنشی، هرمنوتیکی، دالی، نمادین و ارجاعی ـ به روایت شناسی و تفسیر متن می پردازد. در این تحقیق تلاش شده است با به کارگیری نظریه رمزگان های بارت به روایت شناسی برخی از داستان های معاصر فارسی ـ رمان های بوف کور، همسایه ها، شازده احتجاب، ملکوت، سمفونی مردگان، چراغ ها را من خاموش می کنم و اسفار کاتبان ـ پ...

نقد پسااستعماری که در ادامۀ نقد پساساختارگرایی ظاهر شد، بر آن است تا راه‌های متنوّعی را که امپریالیسم و قدرت استعماری برای اعمال فشار و تحکّم در پیش می‌گیرند، فاش کند؛ فشارهایی که نه‌تنها از طریق ستم مستقیم نژادی، طبقاتی یا جنسیتی در نظام خودکامة استعماری که از مسیر ادبیّات، هنر و رسانه اعمال می‌شوند. ماهیّت واکنش به استعمارگری یکسان نیست؛ درست همان‌گونه که خود فرایند استعمارگری در هر منطقه شکل منح...

دراین پژوهش، سیره ی نبوی به عنوان یک موضوع مهم تاریخی، در قالب رمان تاریخی بررسی شده است، و با تحلیل نوع و نحوه ی به کارگیری سیره ی نبوی در دو اثر مهم و برجسته ی ادبیات معاصر عرب، یعنی رمان «نورالله» و کتاب «علی هامش السیره»، هر کدام از این دو اثر، به طور جداگانه، هم به لحاظ مضمون و هم به لحاظ ساختار، مورد بررسی و مقایسه قرارگرفته اند. با درنظرگرفتن سئوالاتی از جمله، میزان تطابق این دو اثر با ت...

رمان «جای خای سلوچ»، نوشته محمود دولت آبادی از مهمترین رمان های اجتماعی در حوزه ادبیّات اقلیمی- روستایی است که از جهات گوناگون جای بحث و بررسی دارد. یکی از دیدگاه هایی که در بررسی این رمان می توان از آن بهره برد، نظریه چندآوایی باختین، منتقد روسی، است، ازاینرو مقاله حاضر، به بررسی «جای خالی سلوچ» از نظر چندآوایی و میزان مطابقت آن با این نظریه باختین می پردازد. این بررسی به روش کتابخانه ای و به ص...

عنصر حادثه، یکی از عناصر ساختاری قصّه، داستان و رمان است که در پیشبرد سیر داستان و شکل­دهی پیرنگ آن از اهمّیّت بسزایی برخوردار است، به طوری­که استفاده صحیح و به­هنگام از آن، سبب می­شود تا مخاطب با اشتیاق فراوان داستان را پیگیری کند. از این میان، رمان بین القصرین به عنوان یک داستان اجتماعی و سرشار از حوادث گوناگون از جمله مهم­ترین رمان­های نجیب محفوظ - برندۀ جایزۀ نوبل ادبیّات در سال 1998 م. محسوب م...

یکی از شاخص ترین رمان های فارسی، که بر اساس بوطیقای داستان نویسی پسامدرن خلق شده است، رمان آزاده خانم و نویسنده اش اثر رضا براهنی است. نویسنده در این رمان با بهره گیری از شگردهای پست مدرنیستی هم چون عدم انسجام، عدم قطعیّت، نفی زمان، روایت اسکیزوفرنیک، مرگ مؤلّف، چند صدایی، تناقض، پارودی، جذب خواننده با استفاده از شکل و... اثری تحوّل آفرین و تأثیرگذار در عرصه ی داستان نویسی ایران نوشته است. هدف برا...