عبدالرحمان صوفی منجم شناخته شده ای است که آثاری در زمین? نجوم، ریاضیات و کیمیا دارد. اهمیت کتاب صورالکواکب اش سبب شده است که به دیگر آثار او کمتر پرداخته شود. چهار رساله در اسطرلاب به صوفی منسوب است که یکی از آنها به فارسی است. از میان این چهار رساله انتساب سه رسال? عربی به او قطعی است. در این مقاله ضمن ویرایش متن رسال? فارسی، مطالب آن با معادل هایش در رساله های عربی مقایسه شده است.

پزشکی در ایران باستان به دو شاخه ی مینو پزشکی (روان پزشکی ) و گیتی پزشکی (تن پزشکی) تقسیم می شد که شش زیر شاخه را در بر می گرفت. ریاست کل پزشکان ایران را برترین شخص روحانی به عهده داشت و تمامی پزشکان، به رعایت قوانین و وظایف حرفه ای موظف بودند. مبحث شناخت بیماری ها، دارو و درمان، و پیشگیری و بهداشت نیز از موضوعات مورد توجه پزشکان ایران باستان بوده که در کتب زرتشتی اطلاعاتی بر جا مانده است.در پژ...

رساله‌نویسی از روزگاران گذشته در دنیای اسلام رواج داشت و دانشمندان و ادبا، نکته‌ها و یافته‌های مهم و ضروری خود را در قالب رساله عرضه می‌کردند. کار رساله‌نویسی‏ در روزگار میرسیدعلی همدانی (713-786ه‍.ق/ 1313-1384م.)، یعنی سدة هشتم هجری نیز چون بسیاری دیگر از دوره‌ها رونق فراوان داشته است؛ چنان‌که بیشتر آثار هم‌روزگاران وی در قالب رساله نوشته شده است. در میان رساله‌نویسان آن روزگار، نام سیدعلی همد...

                                                    ارائه اصول اعتقادات دینی به شکل مکتوب یا بیان آن به صورت شفاهی، سنتی دیرپا در میان مسلمانان است. این اعتقادنامه‌ها در حفظ و انتقال اصول زیربنایی و مشترک هر مکتب تلاش می‌کنند، اما در عین حال، برخی آرا و باورهای شخصی نویسنده یا گوینده را نیز در خود دارند که نباید آنها را با اصول مشترک فیه، اشتباه کرد. مسائل و مباحثی که هر نویسنده در رساله خود می...

در این مقاله کوشیده‌ام با سه پرسش زنانه‌نگر، به بررسی سه رساله تمثیلی-فلسفی در سنت حکمی نزد مسلمانان بپردازم. رساله حی بن یقظان ابن سینا و دو رساله‌ای که مستقیماً متأثر از آن و در شرح «فلسفه مشرقی» نوشته شده‌اند؛ یعنی قصه غربت غربی سهروردی و حی بن یقظان به قلم ابن طفیل موضوع بررسی این مقاله‌ هستند. این رساله‌ها که هدف از نگارش آنها نشان دادن راه سعادت است، در مقابل سه مسئله زنانه‌نگر در فلسفه قر...

این رساله در ارتباط با شیوه رفع موانع قانونی است که در اصطلاح « حیله شرعیه » نامیده می شود. بخشی از رساله به تبیین حیله مشروع و نامشروع و بررسی اهم مصادیق حیله های رایج در عقود می پردازد و بخشی دیگر به بیان آراء فقها شیعه و سنی با این توضیح که توسل به حیله در صورتی مشروع است که ارتکاب آن فی نفسه حرام نباشد و به وجه شرعی و برای رسیدن به اهداف مشروع باشد. مباحثی در ارتباط با بیع ، قرض و دین ، شف...

مقاله پیش رو، حاوی نکاتی پیرامون فریدون بن احمد اسفهسالار (سپه سالار) و رساله مشهور او پیرامون زندگی و شرح احوال مولانا جلال الدین محمد بلخی است. سپه سالار تنها شرح حال نویسی است که به گفته خود چهل سال سر بر آستان مولانا داشته است و از میان معاصران تنها او به شرح و تقریر روی دادهای زندگی مولانا اقدام کرده است. این مقاله ضمن معرفی صاحب رساله و ریشه یابی در وجوه تسمیه لقب «سپه سالار» و نیز لقب دی...

علم النفس یا روانشناسی پس از الهیات ، از برترین مباحث فلسفی شناخته شده است ، موضوع این رساله است. عناوین رساله عبارتند از : 1- تجرد قوای ادراکی نفس 2- اتّحاد عاقل و معقول 3- وجود ذهنی 4- وحدت نفس و بدن 5- کیفیت ادراک نفس توسط انسان 6- علم حضوری و شهودی 7- برهان رجل معلق ابن سینا 8- برهان تداوم و استمرار

صادقی بیک افشار نقاش، شاعر و خطاط عهد صفوی است که در سه مکتب دوم تبریز، قزوین و اصفهان فعالیت کرده است. وی در سال 1010 ه ق دهه هفتاد زندگی¬اش سپری می¬کرد، درآن هنگام کاملاً مجرب و کارآزموده بود و توانست یکی از رسالات نادر حوزه نگارگری را با استفاده از تجربیات خود و بهره گیری از طبع شعر خویش بسراید و آن را رساله قانون¬الصور نام نهاد که شامل 205 بیت می¬باشد. او در ابیات نخستین به آداب تربیتی و معن...