از اندرزنامه ای که به نام اندرز اوشنر دانا مشهور است تاکنون پنج نسخة دست نویس یافت شده (k20، p33، m90، r410 و c165)، که همگی مضمونی یکسان دارند، به جز آن که دست نوشته های r410 و c165 فقط مشتمل بر 22 بند از سه دست نوشتة دیگر است. در این مقاله، دست نوشته ای نو منسوب به اوشنر دانا معرفی می شود (دست نوشتة td26) که با پنج دست نوشتة دیگر بسیار متفاوت است. برخی از اندرزهای متن پیشین را ندارد و تعدادی ...

نوشتار حاضر، به بررسی پندار تاثیرپذیری غیرمستقیم معاد اسلام از آیین زرتشت اختصاص دارد. برخی، یهودیت و به تبع آن مسیحیت را واسطه انتقال مفاهیم اخروی آیین زرتشت به دین اسلام دانسته‌اند و برخی از سلمان فارسی که در آغازین مراحل زندگی‌اش زرتشتی بوده به عنوان معلم پیامبر در تعلیم مفاهیم زرتشتی نام برده‌اند. مقاله پیش‌رو با رویکرد تحلیلی ـ انتقادی هر دو دیدگاه را مورد تبیین و بررسی قرار داده است. عمده...

اسلام در زمان و مکانی ظهور کرد که مناطق هم‌جوارش از سطح تمدنی پیشرفته‌تری نسبت به جزیرة العرب برخوردار بودند. این سرزمین‌ها از نظر ظهور و حضور عقاید و باورهای گوناگون، پیشینه‌ای بسیار طولانی داشتند و این امر، رواج و گسترش مباحثات و مجادلات الهیاتی در این مناطق را موجب شده بود؛ ازاین‌رو، اسلام در مکانی ظهور کرد که زمینۀ مساعد برای مجادلات الهیاتی و کلامی داشت. قرآن کریم مروج و مشوق تفکر و تعقل د...

قابو­س­نامه از قدیمی­ترین و مهم­ترین آثار نثر فارسی پیش از حمله­ مغول است که به همراه شاهنامه­ حکیم ابوالقاسم فردوسی، بسیاری از عناصر و مؤلفه­های فرهنگی و سنت­های ایرانی را به صورتی گسترده و عمیق در خود منعکس کرده‌است. این مقاله سعی دارد با بهره­گیری از روش تحلیل محتوا، هفت مؤلفه­ پربسامد هویت فرهنگی به کار رفته در این اثر را بررسی کند و با متون اوستایی و پهلوی که حاوی مؤلفه­های هویت فرهنگ ایرا...

کاوس یکی از پادشاهان به نام از سلسل? پادشاهیِ تاریخی - اسطوره ای کیانیان است که ویژگی های شخصیّتی وی در متون اوستایی، نوشته های پهلوی و شاهنام? فردوسی بیان شده است. چهره ای که از این شخصیّت در این متون، به ویژه شاهنامه، ترسیم شده پادشاهی متزلزل است که با اعمال نابخردان? خود همواره مشکلاتی را برای پهلوانان و مردمان ایران ایجاد می کند. نکت? مهم اسطور? کاوس در گذر از متون اوستایی به پهلوی و سپس شاهنا...

با مطالعه «فتوت» و «جوانمردی» چه با تأمل در متون منظوم و منثور فارسی چه با بررسی فتوت نامه ها و متون دیگر، در می یابیم که فتوت دارای یک سلسله باورها و اصول عقاید و مراسم خاص است. این مبانی و مراسم شباهت های زیادی با باورها و مراسم ادیان و سنتها ی ایران باستان، شامل دین های زرتشتی، مانوی، مزدکی، اهل حق و ایزدیه و نیز سنت زورخانه و آداب برخی از گروه های اجتماعی در ایران عهد ساسانی مثل اسباران، آز...