در این پایان نامه، به دیدگاه ابن عربی و ملاصدرا در مورد بهشت و دوزخ پرداخته شده است. از نگاه ابن عربی و ملاصدرا، بهشت و دوزخ، هم با ماهیّت جسمانی، و هم با ماهیّت روحانی وجود دارند. جسم بهشتی از نگاه این دو متفکّر، جسم لطیف ملکوتی است که البته ابن عربی از آن به جسم طبیعی، و ملاصدرا از آن به جسم مثالی تعبیر می کند. امّا جسم دوزخی از نگاه آن دو، جسم عنصری و این دنیایی است. ماهیّت حقیقی بهشت از نگاه ابن...

عرفان ابن عربی، عرفان تجلی و ظهور است. در واقع تجلی و ظهور یکی از واژه های کلیدی و به عبارت دیگر شاه کلید عرفان ابن عربی است. در مکتب ودانته نیز مفهوم مایا و لیلای برهمن چنین جایگاهی دارد. ابن عربی و مکتب ودانته با اینکه بر غیرقابل شناخت بودن حق مطلق و برهمن نیرگونه در مرتبه ی ذات و احّدیت تاکید می کنند ولی با این حال هر دوی آنها بر این هستند که حق مطلق خود را به طرق مختلف در عوالم هستی و بخصو...

مساله ایمان، دغدغه همیشگی تاریخ انسان و تامل درباره آن ضرورتی اجتناب ناپذیر برای همه دوران ها است. ایمان چیست؟ از چه ماهیتی برخوردار است؟ پیامدها، آثار و لوازم آن چیست؟ متعلقات ایمان کدام اند؟ نگاه واقع گرایانه به متعلقات ایمان در مقابل نگاه غیر واقع گرایانه هر کدام چه تاثیری در بحث ایمان دارند؟ رابطه ایمان با سایر حوزه ها به ویژه با حوزه عقل، عقلانیت و معرفت عقلی چگونه است؟ پاسخ های دو اندیشمن...

چکیده بسیاری از بحث های کشفی، علمی و فلسفی را می توان با محوریت خیال تبیین کرد. کاربرد خیال در مباحث هستی شناسی و معرفت شناسی عرفان و فلسفه همواره مورد توجه اهل نظر در علوم فلسفی و شهودی بوده است تا آنجا که می توان ادعا کرد که عرفان با خیال زنده است. اما در این نوشتار ما به این مسئله می پردازیم که از نظر ابن سینا، سهروردی و ابن عربی انواع خیال کدام اند؟ و چه ارتباطی میان این انواع وجود دارد؟ ...

علوم مختلف، هر یک با توجه به مبانی و اهداف خود، نگرشهای متفاوتی را در مورد انسان اتخاذ کرده اند از این میان، علم عرفان با انسان به عنوان  موجودی که ذاتاً دارای کرامت است، برخورد می کند. مبنای این کرامت ذاتی را می توان در این اعتقاد جستجو کرد که در نگاه عارف مرگ و زندگی، دو صورت و حالت برای یک حقیقت متعالی یعنی جان و نفس آدمی است و این نفس به دلیل انتساب به روح الهی، ذاتاً محترم است، چرا که از این...

ارجوزه ی طبی یکی از آثار کم تر شناخته شده ی منسوب به ابن سینا، دانشمند و طبیب بزرگ ایرانی در قالب شعر تعلیمی به زبان عربی است. ابن سینا در این کتاب دوره کاملی از طب سنتی ایران را در قالب 1326 بیت شعر عربی در بحر رجز سروده است. شعر تعلیمی یکی از قالب های شعر است که تأمین اهداف آموزشی و انتقال مفاهیم علمی بر جنبه های ادبی و شعری اولویت دارد. شعر ابن سینا در ارجوزه ی طبی ساده و روان بوده و مباحث ع...

سده ی ششم هجری دوران شکوفائی علوم ادبی واسلامی بود. دانشمندان بزرگی دراین دوران زیستند و آثاری گرانسنگ از خود برجای نهادند: طبرسی، ابوالفتوح رازی، زمخشری، بیهقی، ابن جوزی، ابن فتال نیشابوری وابن اثیر از شمار این عالمانند. یکی از این دانشمندان ذوالفنون ابن شهرآشوب مازندرانی بودکه پس از بهره گیری از استادان نامی به تالیف آثاری ارزشمند دست یازید. تسلط ابن شهرآشوب برادبیات و شعر عربی در آثار او نما...

رساله آثار علوی ابوحاتم اسفزاری (د. ح. 506-513 ق دربردارند? برخی از دیدگاه های ارسطو (384-322 ق.م) است که در روایت عربی آثار علوی وی دیده نمی شود؛ زیرا ابن بطریق، پدیدآورنده روایت عربی این اثر، برخی جاهای کتاب را ترجمه نکرده و در ترجمه برخی جاهای دیگر نیز خطاهایی شگرف مرتکب شده است. اسفزاری همچنین به نکاتی اشاره می کند که در هیچ یک از دو روایت یونانی و عربی نیامده است. از این رو به نظر می رسد و...

از نگاه عارفان همه­ی موجودات در عالم هستی مظاهر اسماء الهی اند؛ بنابراین زن نیز ظرف وجودی اسمی از اسماء و صفات خداوند می باشد؛ عرفا نیز زن را مظهر اسم جمال، خالق و اسم ربّ می­دانند؛ به ویژه ابن عربی درباره­ی زنان، از آن جهت که آینه­ی جمال حق هستند نظری خاص دارد؛ وی پس از بیان حدیث نبوی: «حُبَبَّ الیَّ من دُنیاکم ثَلاث: النِساء وَ الطَیّب و جُعلت قُرَّه عینی فی الصلاه»، استدلال می­کند که تأویل این سخن به نوعی بی...

علم الهی به ماسوا، در دو حیطۀ «پیش از خَلق» و «پس از خَلق»، مورد کنکاش‌های علمی فراوان قرار گرفته است. در این دو حیطه، صفتِ «علم الهی به مخلوقات متکثّر، پیش از خلق آن‌ها»، به جهت آن‌که از صفات ذاتی بوده و ذات الهی نیز بسیط و در نهایتِ صرافت است، بیشتر مورد توجه بوده است؛ زیرا اثبات علمِ پیشین به مخلوقاتِ متکثّر در عین بساطتِ ذات، در ابتدا و ظاهر امر، متناقض‌نما جلوه کرده و از همین‌رو، در این بستر، دیدگا...