شهر قم، از دیرباز به دلیل جاذبۀ زیارتی، میعادگاه زائران شیعه مذهب بوده و از سوی دیگر به دلیل موقعیت جغرافیائی آن یعنی قرار گرفتن در مسیر شهرهای باستانی شیراز و اصفهان، گذرگاه سیاحان فرنگی نیز بوده است. شاهان قاجار بخصوص فتحعلی شاه و ناصرالدین شاه، در افزایش شکوه و جلال و آبادانی آستانۀ حضرت معصومه اقدامات متعددی به عمل آوردند، از جمله ساخته شدن صحن جدید به دست میرزا علی اصغر امین السلطان در زما...

بلوچستان در آغاز قرن سیزدهم قمری، کانون بحران های سیاسی و اجتماعی شد. دولت قاجار اقدامات گوناگونی، برای برقراری امنیت و تثبیت حاکمیّت دولت مرکزی در این منطقه انجام داد. این نوشتار با هدف بازشناسی عوامل بحران زا در بلوچستان، می کوشد به روش توصیف تاریخی و اسنادی و با مراجعه به منابع دست اول، به این پرسش ها پاسخ دهد: ناآرامی های بلوچستان از آغاز دولت قاجار تا دوران ناصرالدین شاه چگونه پدید آمد؟ دول...

در این رساله سفرنامه ها بر مبنای اصول حاکم بر جامعه شناسی ادبیات مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته اند و اطلاعات مستخرج از این منابع، طبقه بندی و تجزیه و تحلیل شده اند. در فصل اول نقد اجتماعی و اهمیت جامعه شناسی ادبیات مورد تحلیل قرار می گیرد. در فصل دوم به تاریخچه و اهمیت سلسله صفوی اشارتی می شود فصل سوم، چهارم و پنجم به اوضاع سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی دوره صفویه می پردازد.

این مقاله با بررسی منابع مکتوب پیرامون هنر و فرهنگ قاجار و با روش توصیفی به تحلیل نقش فتحعلی شاه در حمایت و همچنین نحوه بهره برداری سیاسی از هنر در دوره اول قاجار پرداخته می شود. فتحعلی شاه قاجار با شناختی که از تاریخ ایران داشت به خوبی توانست وجه کاربردی هنر را در راستای سیاست بقا و سلطه قدرت خودش به کارگیرد. وی برخلاف بسیاری از اسلاف خود، همانند شاهان باستان به یک جنبه قویی تر هنر نیز آشنا بو...

چکیده: قبل از روی کار آمدن صفویه، ایران دارای یک حکومت ملی و یک واحد سیاسی یک پارچه نبود. ظهور صفویه در قرن 10 هجری (907ق) نقط? عطفی در تاریخ ایران به شمارمی رودوآغاز دوران جدیدتاریخ ایران است. زیرا شاه اسماعیل اول (907 ـ930ق/1502ـ1522م) بنیانگذارسلسل? صفوی با از بین بردن مخالفان توانست در کمتر از چهار سال مشهورترن شاه ایران شد. این درست هنگامی بود که ترکهای عثمانی با پیشرفت های خود در آسیای ص...

پس از ورود برخی از علمای شیعه به حوزۀ سیاست در دورۀ شاه تهماسب اول، مرحلۀ جدیدی در مناسبات علما و فقهای شیعی آغاز شد. این مناسبات اگرچه در دورۀ شاه اسماعیل دوم با وقفه ای کوتاه مدت مواجه گردید، ولی هیچ گاه قطع نشد و در طی دورۀ صفوی تداوم یافت. مسئله این است که آن بخش از علما و فقهای شیعه که در دورۀ شاه تهماسب وارد صحنه سیاسی شده بودند و حتی شاه برخی از آن ها (از جمله محقق کرکی) را اختیاری در ام...

میدان نقش جهان اصفهان، الگوی تکامل یافته میادین شاه در پایتخت های دوره صفوی ایران است. دستیابی به الگوی مذکور یکباره نبوده و ریشه های شکل گیری و تکامل آن در پایتخت های اول و دوم صفوی وجود داشته است. روش تحقیق در پژوهش حاضر تفسیری–تاریخی است؛ به طوری که تبیین نتایج حاصل از مطالعه تطبیقی بین ویژگی های میادین شاه، پس از شناخت، استنتاج و تحلیل از اسناد و متون تاریخی انجام یافته است. سیر ویژگی های ک...

اصلاحات ارضی مهم ترین برنامه تحول اجتماعی در زمان دولت پهلوی بود که از اوایل دهه 1340 شمسی با جدیت در دستور کار حکومت محمد رضا شاه قرار گرفت. شاه و دولت علی امینی که مسئولیت اجرای این طرح عمده را در اختیار داشت با الهام از افکار جامعه شناس برجسته آن عصر آمریکا یعنی والت ویتمن روستو بدنبال پیاده سازی نسخه غربی توسعه در ایران بودند. نظریه پنج مرحله ای خیز روستو که مراحل چندگانه ای را برای توسعه و...

روند تأسیس مدارس نوین در ایران که از دورۀ قاجاری آغاز شده بود در دورۀ پهلوی اول ادامه داشت. در این مقطع، رضا شاه به عنوان نقش‌آفرین اصلی این عرصه، بنا به تفکرات و اقدامات به‌ظاهر تجددگرایانۀ خویش، به تأسیس مدارس نوین در نقاط مختلف ایران اقدام کرد. باوجود آنکه روند نوسازی مدارس آرام بر اوضاع فرهنگی کردستان اثر می‌گذاشت، اما کردستان از جملۀ مناطقی است که تحت تأثیر این طیف از افکار تجددگرایانه رضا...

بعد از انعقاد معاهدهء گلستان در سال 1228 ق.،چون اختلافات مرزی بین دو کشور حل نشده بود،تا سال 1241 ق.گهگاه نیروهای روسیه مناطقی از خاک ایران را مورد تجاوز قرار می دادند تا اینکه در این سال گوگچه توسط روسها تصرف شد و جهت پاسخ به این عمل سران کشور تصمیم به جنگ گرفتند و بدین ترتیب جنگهای دوم ایران و روسیه آغاز و تا سال 1243 به طول انجامید و در شعبان همان سال به علت شکستهای پی درپی که به ایران وارد ...