خوشبختانه مدّتی است که در نشریات پژوهشی ادبی کشور بخش «نقد» -که غالباً نقد کتاب یا مقاله است- پررنگ شده-است. این حرکت و توجّه به نوبۀ خود درخور تحسین است، امّا کافی نیست. نقد را نمی¬توان به نقد کتاب و بعضاً مقاله محدود کرد، چراکه گسترۀ نقد تمامی فعّالیت¬های علمی را شامل می¬شود. بررسی فعّالیت¬های علمی مانند همایش¬ها، نشست¬ها و حتّی سخنرانی¬ها می¬تواند به نشاط و پویایی در عرصۀ علمی و پژوهشی کمک شایانی کن...

در این مقاله از رهگذر تأمّل در مفهوم بیتی از خاقانی شروانی و بررسی و نقد نکاتی که شارحان دیوان او ، از دیرباز تا امروز، در شرح و تفسیر آن آورده‌اند، کوشیده ایم مفهوم اصطلاح «میان خانه» را در شعر این سخن سرای بزرگ قرن ششم هجری توضیح دهیم. به نظر میرسد این تعبیر، به معنایی که در بیت آمده است، از اصطلاحات خاص خاقانی است، از آن دسته اصطلاحات که در حد تفحّص تنها در آثار این زبان آور شروانی به کار رفته...

ادبیات پارسی وعربی به علت جهات اشتراک و اوضاع مشابه اجتماعی وفرهنگی هر دو ملت، متأثر از یکدیگر بوده و نسبت به دیگر زبان ها تعامل ادبی گسترده تری داشته اند و دارند. انتقال پدیده های ادبی از زبان پارسی به شعر «محمدرهدی جواهری» ، شاعر برجستة عربی سرای عراقی که پهنه تحول شعر او از نئوکلاسیک تا رومائتیک رادر برمی گیرد، گاه در حوزة واژه ها و معانی،گاه در قالب های شعری وگاه نیز در حوزه تصاویر، احساسات...

ویلیام جونز یکی از کسانی بود که در کمپانی هند شرقی به تحقیق و ترجمه آثار ادبی پارسی پرداخت و از بررسی متن و واژگان شاهنامه به شباهت زبان های هندواروپایی پی برد. جیمز اتکینسون از کالج فورت ویلیام در کلکته در سال 1814 م. ترجمه خود را از داستان رستم و سهراب منتشر ساخت. ماتیو آرنولد (1822- 1888 م.) منظومه پرآوازه ی خود را به داستان رستم و سهراب اختصاص داد. آرنولد به دوم مقوله اقتباس از شاهنامه و تع...

تأثیر قرآن کریم - با بیش از شش هزار آیه - و احادیث نبوی بر ادب گران‌سنگ پارسی بر احدی پوشیده نیست و دو منبع گرانمایه ادب پارسی، همواره تأثیری پنهان و آشکار بر آثار ادبی نهاده است. در این مجال، به بررسی تأثیرگذاری آیات قرآنی و احادیث نبوی بر رباعیّات سحابی پرداخته شده است. سحابی از شاعران دوره‌ صفوی است که بیشترین شهرت او به خاطر سرودن رباعیّات بوده است. سحابی بیشترین بهره‌وری را از آیات قرآنی برد...

ویلیام جونز یکی از کسانی بود که در کمپانی هند شرقی به تحقیق و ترجمه آثار ادبی پارسی پرداخت و از بررسی متن و واژگان شاهنامه به شباهت زبان‌های هندواروپایی پی برد. جیمز اتکینسون از کالج فورت ویلیام در کلکته در سال 1814 م. ترجمه خود را از داستان رستم و سهراب منتشر ساخت. ماتیو آرنولد (1822- 1888 م.) منظومه پرآوازه‌ی خود را به داستان رستم و سهراب اختصاص داد. آرنولد به دوم مقوله اقتباس از شاهنامه و ت...