بازسازی اندیشۀ دینی و تأثیر آن بر گفتمان سیاسی شیعه در ایران معاصر (با تأکید بر دیدگاه شهید مطهری(ره)) دکتر جلال درخشه چکیده: بازسازی اندیشۀ دینی یکی از مؤلفه‎های اساسی گفتمان دینی- سیاسی ایران معاصر به شمار می‎آید که در جهت تجدید حیات دینی و کارآمدتر کردن دین صورت پذیرفته است. این بازسازی متضمن اهدافی چون تعمیم اندیشۀ دینی برای ایفای نقش برتر سیاسی و اجتماعی، همانند کردن آن با مقتضیات زمان و ...

در صورت مشتمل بودن فعل اخلاقی بر ابعاد مثبت و منفی، از پیوند اخلاق و سیاست، گریزی نیست. توصیه های مثبت و منفی اخلاقی، برای سیاست، در عمل، از اجتناب ناپذیری پیوند مزبور حکایت می کند. اما به نظر می رسد منظور مدافعان جدایی اخلاق و سیاست، پیوند وجه مثبت و مطلق ارزش های اخلاقی با افعال اقتضایی سیاست باشد. شاید این پاسخ، حالتی از موجه نمایی را در صورت، حفظ کند، اما در برابر سؤال اساسی علل و عوامل شکا...

درباره تجربه منحصربه فرد و خاص امام موسی صدر در عرصه بین المللی بسیار گفته و نوشته اند. گرچه هنوز حق این مطلب ادا نشده و ناگفته بسیار است، شاید بتوان این تجربه را در این نکته خلاصه کرد که هیچ یک از عالمان دینی و روحانیان شیعی و مسلمان در دوران معاصر (پس ازتجربه سیدجمال الدین اسدآبادی در قرن پیش ) چنین توفیقی در عرصه بین الملل و بین مذاهب و ادیان به دست نیاوردند. اهمیت موضوع از آنجاست که امام م...

یکی از مسائل پیچیده و مهمی که ذهن اندیشمندان را از دیرباز تا کنون به خود مشغول کرده است پدیده ی حیات و ماهیت آن می باشد. فیلسوفان اسلامی هر کدام نظریات خاصی در مورد این پدیده ابراز داشته اند که به طور جمع بندی از دیدگاه ایشان می توان گفت که از نظر آنان حیات دارای درجات و مراتبی است و در هر مرتبه متناسب با همان درجه تعریف می شود و دارای ماهیت مخصوص به آن مرتبه می باشد. همه ی فیلسوفان اسلامی اذعا...

در رویکرد صدرایی به حوزة اجتماعی و سیاسی، ضمن پافشاری بر ضرورت آزاد اندیشی و وجود امنیت برای عالمان و اندیشوران که حیات جامعه، مرهون نظریه پردازی و نوآوری های آنان است، با مفروض انگاشتن توان ذهن انسان در پیوند دو مؤلفة وجود و ماهیت اعیان، سیری کلی به سوی «موجود مطلق» در نظر گرفته می شود. این نوشتار، در پی آن است که با بازاندیشی در حکمت صدرایی، نادرستی این توهم که صدرالمتألهین با مسائل سیاسی جام...

با حمله اعراب به ایران ، شمار بسیاری از قبایل عرب در نواحی مختلف خراسان و بویژه بیهق ساکن شدند . با شکل گیری نظام دیوانی خراسان در دوره های بعدی ، شمار بسیاری از بزرگان خاندان های ایرانی و عربی بیهق به نظام دیوانی خراسان راه یافتند . این افراد که نزد سلاطین و بزرگان ، دارای منزلت اجتماعی ویژه ای بودند ، به اموری چون امارت ، قضاوت ، دبیری و غیره اشتغال داشتند . علاوه برفعالیت های سیاسی ، نقش و ج...

گروه پژوهشی «فقه سیاسی» یکی از سه گروه اصلی پژوهشکده اندیشه سیاسی اسلام وابسته به مرکز مطالعات و تحقیقات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم است. پژوهشکده در سال 1373 به منظور باز پژوهی، تبیین، نظریه پردازی و تدوین اندیشه سیاسی اسلام راه اندازی شد و در نظر دارد با بررسی اندیشه سیاسی اسلام، زوایای پنهان آن را آشکار کند و کارآمدی آن را در حوزه‏های نظری و عملی نشان دهد. مهم‏ترین اهداف و ضرورت‏های تأ...

تفسیر فدیه ای از رخداد کربلا که اجمالاً مبتنی بر این ایده است که امام حسین (ع) در عالم میثاق پذیرفت شهادتش کفّارهٔ گناهان شیعیان و مایهٔ «نجاتِ» آن ها باشد، پس از انقلاب اسلامی مجدداً در سپهر گفتمانی ایران ظهور کرده است. این قرائت از شهادت امام حسین (ع) که نخستین بار در دورهٔ قاجار توسط برخی روحانیون شیعی صورتبندی شد، در ادوار گذشته بخصوص مقارن با نهضت مشروطه و انقلاب اسلامی، از جانب قرائت های سیاسی ا...

مرتضی قلی خان مؤیدالممالک ازروزنامه نگاران برجسته ی دوران مشروطیت،درطول حیات مطبوعاتی خویش سه نشریه موسوم به"صبح صادق"،"پلیس ایران"و"ارشاد" رابه طبع آورد. دراین مقاله ضمن توجه به زندگی سیاسی ،اجتماعی وفرهنگی اوکه با فراز ونشیب ها همراه بود،اخبار کتاب ،کتابخانه،حق تالیف ،سانسور،وآگهی عنوان کتاب درروزنامه ی"ارشاد"مورد بررسی قرار می گیرد .

رمان های توماس پینچون، دان دلیلو، جک مارتین و ویلیام گیبسون به ترتیب نشان دهنده ی سیر تحولات مراحل فراواقعیت طبق تئوریهای ژان بودریا فیلسوف فرانسوی در دهه های اخیر جامعه آمریکا هستند که توسط رسانه های جمعی کنترل می شوند. به نظر بودریا ارزش های آمریکایی فراواقعی هستند. هدف پژوهش حاضر بررسی آثار این رمان نویسان بر طبق مفهوم فراواقعیت و انعکاس آن در حیات سیاسی جهان اسلام می باشد. این پژوهش به تشخی...