قیام عشایر فارس در سالهای (1343- 1341ه ش) که از آن به غائله فارس یاد می شود یکی از حوادث مهمی است که در دوران سلطنت محمدرضا شاه رخ داده است که به گواه برخی از آگاهان رژیم، حکومت پهلوی دوم را متزلزل کرد. این قیام که مرکز وکانون اصلی مبارزه آن دو منطقه کوهمره سرخی و بویراحمد بوده است؛ بدنبال طرح اصلاحات ارضی شاه وچندین عامل دیگر پدیدآمده است؛ عواملی چون خلع سلاح عشایر، بی اعتنایی سران رژیم پهلوی ...

روند مدرن‌سازی و ایجاد تحول بر اساس الگوهای غربی در نظام قضایی و نیز ترفیع موقعیت زنان در سطح اجتماع را می‌‌توان به منزلة برجسته‌‌ترین موارد اصلاحات در دهه‌‌های اولیة حکومت پهلوی برشمرد. با وجود این، در روند این تغییرات، به دلیل بینش مردسالارانة جامعه، در زمینة اصلاحات حقوقی و سیاسی به حقوق و مسائل زنان در بعد وسیع توجهی نشد. حتی در دورة مورد بحث، به دلیل سرکوب‌‌های سیاسی و ناکامی‌‌های حقوقی، ز...

در آغاز حکومت پهلوی، یکی از شعارها، تغییر شرایط و ارتقای وضعیت زنان برای خروج از زندگی سنتی بود.در همین راستا اقداماتی انجام شد که پرسروصداترین آن‌ها امریه‌ی کشف حجاب است.تحصیل دختران و بانوان از مقطع ابتدایی تا سطوح عالی، ایجاد شرایط اشتغال آن‌ها در خارج از خانه و حضور در اجتماع از دیگر اقداماتی بودند که به اشکال گوناگون از سوی رسانه‌های دولتی تشویق و تبلیغ می‌شدند.اهل قلم نیز بیکار ننشستند و ...

وقوع انقلاب اسلامی نظریات مسلط جامعه شناسی سیاسی در حوزه مطالعات انقلاب و رابطه دولت و جامعه را به طور نسبی تحت تاثیر خود قرار داد. مهم ترین سوال ها پیرامون این حادثه سیاسی در تاریخ معاصر ایران مربوط به «چرایی و چگونگی» وقوع آن است. هدف اصلی در این مقاله پاسخ به «چرایی» ساختاری فروپاشی رژیم پهلوی دوم است. در پاسخ به این «چرایی» به سه علت/ فرضیه ساختاری و مکانیسم‏های علّی آن اشاره خواهد شد که نشا...

در سال ١٢٨٧ کشف نفت و تأسیس اولین چاه خاورمیانه در سرزمین بختیاری­ نشین مسجدسلیمان زمینۀ حضور بیشتر استعمار انگلیس را در این منطقه فراهم آورد. گرچه عشایر ساده ­دل بختیاری، در ابتدا به عنوان نیروهای انسانی این تأسیسات مشغول به کار شدند اما با ذکاوت و هوش خود خیلی زود دریافتند که برای اهداف استعمارگران به بیگاری گرفته شده­ اند. حس تملّک به نفتی که از سرزمین‌های اجدادی آن‌ها می­ جوشید، عِرق وطن ­پرس...

با هجوم دول متفق در شهریور1320(سپتامبر1941م) به ایران و فروریختن حکومت پهلوی اول، کشور به اشغال متفقین درآمد. حضور تحمیلی آنان در کشور، تبعات مختلفی در زمینه های اقتصادی ، سیاسی و اجتماعی در پی داشت و علاوه بر اینکه ازلحاظِ روانی و ذهنی، موجب نارضایتی های مردمی گردید آثار عملی خود را نیز در امور عینی جامعه برجای نهاد. انگلیس یکی از این کشورهای اشغالگر است که مداخله اش در امور داخلی ایران سابقه ا...

تجدد گرایان گروهی از تحصیل کردگان نسبتاً جوان بودند که بسیاری از آنها از آموزش جدید به سبک غربی برخوردار بودند. این گروه روشنفکر در زمره تواناترین سیاستمداران، مدیران ، نمایندگان مجلس، حقوقدانان، شعرا، ادبا و روزنامه نگاران بودند که با حمایت جدی خود از رضا خان، او را در اجرای برنامه هایش یاری نمودند. رضا خان با عنایت به وجهه ملی تجددگرایان، به همکاری آنان در جهت تقویت بینه و بنیان سیاسی- اجتماعی...

هدف: هدف این پژوهش، بررسی پیامد گسترش فعالیت احزاب ملی در سطح محلی در مازندرانِ عصر پهلوی دوم است. مقاله حاضر، ابعاد مختلف رشد فعالیت احزاب در مازندرانِ عصر پهلوی دوم با تأکید بر این مسئله است که احزاب محلی فعال در مازندران در این دوره، غالباً از چه گرایشی برخوردار بودند؟ روش/ رویکرد پژوهش: این پژوهش با استفاده از اسناد و مدارک آرشیوی، مصاحبه و منابع کتابخانه‌ای گردآوری‌شده است. نتایج و یافته‌ها: ...

دین مانوی در زمان ساسانیان، که در ایران حکومتی دینی برپا کرده بودند، گسترش یافت. امّا بزرگان دین زردشتی، که حکومت پادشاهان ساسانی را نیز تحت تأثیر خود قرار داده بودند، با این دین سر به مخالفت برداشتند و سرانجام مانی را محاکمه و اعدام کردند و دینش را از ایران برانداختند. این مخالفت ها و ضدیّت ها در پاره ای از متن های پهلوی و پازند، ازجمله متن پازند شکند گمانیک، کتیبه های کردیر و متن پهلوی دینکرد س...

سیاست تمرکزگرائی کسب­ درآمد از منابع مختلف را به الزامی برای حکومت پهلوی ­اول تبدیل کرد. برپایه این الزام کسب درآمد از بخش تجاری اقتصاد ایران مورد توجه قرار گرفت. کسب درآمد از بخش تجاری در ابتدا با توجه به میراثی که اقتصاد تجاری ایران از دوران قاجار از آن برخوردار گردید امکان‌پذیر نبود. در چنین شرایطی سازماندهی اقتصاد تجاری ایران به منظور کسب درآمد بیشتر ضروری بود. بر این اساس این مقاله با است...