در این نوشتار ضمن ریشه‌شناسی واژه "جهل"، مشتقّات آن در قرآن بررسی شده و سیر تطوّر، وجوه معنایی و چگونگی استعمال آن‌ها در مقابل حلم، عقل، اسلام و نیز حوزه معنایی آن‌ها و ارتباط‌شان با واژگان مترادف، متقابل و مجاور با معنای اصلی، بر محور جانشینی یا هم‌نشینی، تبیین و تشریح گردیده است. بدین‌منظور، مطالب در دو قسمت «معناشناسی تاریخی» و «معناشناسی توصیفی»، با استفاده از روش «توصیفی- تحلیلی» بیان شده اس...

هدف: با استفاده از تحلیل مآخذ استنادی با تأکید بر سال انتشار این مآخذ می­توان اهمیت آثار پیشین را برشمرد و خاستگاه­های تاریخی یک حوزۀ پژوهشی را آشکار نمود. در این پژوهش، بر آنیم تا با روش جدیدی به نام طیف سنجی سال انتشار مآخذ، مهم­ترین آثار تاریخی در حوزه وب معنایی را مشخص نماییم. روش‌شناسی: داده­های اولیه این پژوهش، که با استفاده از روش علم­سنجی و برای بررسی ریشه­های تاریخی حوزه وب­معنایی انجا...

این پژوهش درصدد تبیین جایگاه معنایی واژه حکمت است و نگاه معناشناختی به این واژه، یک راه دست یابی به دقایق معنایی و پی بردن به مقصود خداوند متعال است. تعیین جایگاه معنایی دقیق حکمت با این روش، در گرو بررسی معانی قریب المعنی (مانند واژه های تفکر، حلم، حجر، لب، فطرت، فقه...)، واژه هایی که با واژه حکمت تقابل معنایی دارند (مانند واژه-های جهل، خطا، هوی، خشم، تعصب و..) و نیز سایر واژه های هم حوزه هم چ...

هدف: با استفاده از تحلیل مآخذ استنادی با تأکید بر سال انتشار این مآخذ می­توان اهمیت آثار پیشین را برشمرد و خاستگاه­های تاریخی یک حوزۀ پژوهشی را آشکار نمود. در این پژوهش، بر آنیم تا با روش جدیدی به نام طیف سنجی سال انتشار مآخذ، مهم­ترین آثار تاریخی در حوزه وب معنایی را مشخص نماییم. روش‌شناسی: داده­های اولیه این پژوهش، که با استفاده از روش علم­سنجی و برای بررسی ریشه­های تاریخی حوزه وب­معنایی انجا...

در نزد اندیشمندان مشرق زمین همواره نام ها کلید ورود به معانی اند در این رابطه ،تحقیق حاضر به این مسائل پاسخ گفته است: ردیف در لغت و در موسیقی هر کدام به چه معناست؟ آیا ردیف که واژه ای مهم در موسیقی ایران است صرفا مفهومی راجع به تغییرات فنی است یا حوزه های معنایی را نیز در بر میگیرد؟ اساسا به چه منظور موسیقی ایرانی ردیف شده است؟ آیا برای آن سرانجامی متصور بوده اند؟مبنای ردیف انگاشته شدن ردی...

تفکر انتقادی به لحاظ ماهیت معرفت‌شناختی خود، در حوزه فلسفه شناخت تبیین‌پذیر است و از آنجایی‌که رویکردهای فلسفی گوناگون در پرتو انگاره‌ها و زوایای متفاوتی به اقامه معنا درباره آن اقدام کردند، دلالت‌های معنایی و مصداقی آن برحسب انواع افق‌های معرفتی تفاوت یافته است. از این حیث تفکّر انتقادی با سوء برداشت‌ها و ابهاماتی مواجه شده که شناسایی جایگاه آن در آموزش را با چالش مواجه می‌کند. براین اساس در مق...

این مقاله موضوع نام های نیکوی خداوند را با رویکردی متفاوت مورد بررسی قرار می دهد. به نظر می رسد یافته ها و روشهای زبان شناسی بویژه در شاخه معناشناسی واژگانی می تواند زمینه پژوهش های تازه تری را فراهم نماید. شارحان اسماء واندیشمندانی که به نامهای خداوند پرداخته اند ‘ به تدریج دریافته اند که میان اسماء خداوند‘نوعی نظم در روابط معنایی و یا احیانأ سلسله مراتب برقرار است. آنان کوشیده اند در قالب لغت...

واژه تقوا در نهج البلاغه پس از قرآن، از جمله واژه‌های کلیدی است که می‌تواند نقش تعیین کننده‌ای در سازندگی انسان داشته باشد. از ویژگی های مهم واژه تقوا در طرح معنایی، طرح شبکه‌های معنایی آن است که در هر متن با تحلیل زبان‌شناسی آن شبکه‌ها می‌توان به افق‌های تازه‌ای در لایه‌های معنایی تقوا رسید. مقایسه میان مختصات معناشناختی قرآن و نهج‌البلاغه پنجره‌های جدیدتری را بر روی پژوهشگران باز می‌کند. در ا...

هدف: مدیریت دانش و وب­معنایی از مباحث جدیدی است که در چرخه مدیریت و فناوری حوزه مفیدی را در سالیان اخیر پدید آورده است. براین ­قرار، هدف مقاله حاضر از یک سو مرور مفهوم و معماری وب­معنایی، و از سوی دیگر بررسی کاربردهای آن در مدیریت دانش است. روش­شناسی: پژوهش حاضر مروری- تحلیلی است و به منظور جمع­آوری اطلاعات از روش کتابخانه­ای استفاده شد. یافته­ها: بررسی­ها نشان داد که وب معنایی و فناوری­های آ...