آیین‌ها جزیی از فرهنگ هر جامعه است که تفاوت دیدگاه‌ها نسبت به جهان هستی و شیوه زیست را در خود حمل می‌کنند و در جوامع دینی دارای منشأ اعتقادی‌‍‌‌‌اند. تفاوت موجود در برداشت شیعه و سنی از جانشینی پیامبر اسلامp دو فرهنگ متفاوت زندگی را پرورش و گاهی مواقع در مقابل هم قرار داده است. فرهنگ عزاداری حماسه عاشورا و اربعین در میان شیعیان، وجه تمایز اصلی این برداشت اسلامی است که امروزه در آیین پیاده‌روی ا...

فرامرزنامه‘ منظومه ای است در وصف جنگاوری های فرامرز پسر رستم در هندوستان که در7600 بیت به نظم درآمده و در سال 1324 ه ق در بمبئی به چاپ رسیده است . آقای دکتر جلال خالقی مطلق در بخش دوم ((مطالعات حماسی)) خود به تحلیل و بررسی موضوعات این منظومه پرداخته اند و درضمن کوشش کرده اند تا با استناد به ابیاتی از فرامرزنامه ‘ گوینده و عصر سرایش آن را مشخص کنند. پژوهش حاضر در ادامه بحث های آقای دکتر خالقی ...

نهضت عاشورا در زمره?ی مخاصمات و فی?الواقع غزوات صدر اسلام است که خصوصیات منحصر به فرد آن سبب تمایز آن با سایر جنگ?های تاریخ بشری شده?است که همه?ساله در سال?روز این واقعه، صدها میلیون مسلمان و غیرمسلمان با یادآوری و شبیه?سازی این حادثه?ی عظیم به عزاداری و سوگواری می?پردازند و این مراسم، عظیم?ترین تظاهرات بین?المللی بدون فراخوان و اعلام حمایت و هم?بستگی تاریخ بشری است که در تقویم سیاسی-مذهبی جهان...

لازمه عقلانیت دینی و سیاسی ما در پاسداشت نهضت عاشورا، بازشناسی و تفکیک نقش سه متغیر مهم اهداف، روش‏ها و ابزارها در این نهضت است. در این زمینه ویژگی هایی چون کلیت، ثبات، جهان‏شمولی، تقدس، مطابقت با فطرت بشری و نصوص دینی و نیز پذیرش حداکثری اهدافِ نهضت عاشورا، جایگاه آن را در خصوص روش‏ها و ابزارها محوری تر می‏کند و حتی ماهیت و نقش آنها را تنها در پرتو اهداف معنادار می‏سازد. براین‏اساس، امر به معرو...

با پیروزی انقلاب مشروطه و تحوّل در ادبیات، شعر مردمی آن عصر بسیاری از ارزش های اجتماعی را نمایان می سازد و به ابزاری قوی برای بیدار کردن حس ملّی گرایی، انتقاد از فقر فرهنگی، رسیدن به آزادی و روشنگری اذهان عا مه ی مردم در قلمرو سیاسی و اجتماعی تبدیل می شود و شاعران نیز در راستای آن اهداف به یاری مردم می شتابند. یکی از موضوعات مهم در دیوان شاعران عصر مشروطه، «آزادی و میهن دوستی» است. شاعرانی چون: م...

ادبیّات از هیچ زاده نشده است! هر متنی هنگام تولّد بر گسترة سفید کاغذ یا حتّی بر صفّة ذهن، از متون قبل از خود متأثّر شده است. این امر سبب شده تا مفاهیم بدیعی از قبیل بینامتنیّت و بیناخوانش در حوزة نقد نو جلوه‌گر شوند. در ادبیّات داستانی، آن ‌دسته از منابع که استوارتر و جذّاب‌ترند، بنمایة خلق آثار دیگر می‌شوند. حماسة عاشورا از این زمره است. بر کسی پوشیده نیست که ذهن و اندیشة ایرانیان مسلمان با واقعة عاشو...

شعر سلمان در حوزۀ شعر ارزشی و انقلابی قابل بررسی است. او گونه­ ای خاص از شعر مذهبی را با بن­ مایه­ های اجتماعی و انسانی ارائه داده­است. درونمایه­ های اشعارش بیشتر مفاهیم دوران انقلاب، جنگ، حماسه، شهادت ،مقاومت، انفاق، مفاهیم دینی چون انتظار، عاشورا، ولادت و وفات معصومین و... را دربرمی­ گیرد. باوجود تأکید هراتی بر حضور معنا و اندیشه، تا حدی توجه وی به تصویرسازی، جاندارپنداری، واج آرایی نیز حائز ...

بینامتنیّت یکی از مباحث مهم در نظریّه های ادبی معاصر است که در ایران نیز عمدتاً به سبب مطابقت با سابقه و ذائقه ی پژوهشی ایرانیان در زمینه ی بررسیِ وام گیری ها و تأثیر و تأثّر متون، در صدر نظریّه های ادبی نشست و مورد استفاده ی بسیاری از پژوهشگران قرار گرفت. این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی در نظر دارد با بهره گیری از رویکرد بینامتنیّت و به‌ ویژه با تکیه بر دیدگاه ژنی درباره ی رابطه ی بینامتنیّت قوی (ارتب...

عنصر مکان و ابهام آن در حماسه همواره مورد اشاره ی پژوهشگران این نوع شعری بود ه است؛ امّا پژوهندگان حماسه در مورد علل بازتاب این ابهام در آثار حماسی مطالب روشن و تحقیقی بیان نداشته اند. این پژوهش با عنوان «نقد و تحلیل عنصر مکان و جلوه های آن در شاهنامه ی فردوسی» کوشیده است ضمن پرده برداشتن از رازناکی این عنصر در حماسه ی سترگ شاهنامه ی فردوسی با بهره گیری از منابع تاریخی و جغرافیایی کهن و آثار م...

چکیده: در امر نقد و بررسی محتوای غزل پس از انقلاب اسلامی،به منظور فراهم شدن بستری مناسب برای این کار، اشاره ای مختصر به موضوع نقد و نیز ادبیات معاصر شده است . بررسی درونمایه ی غزل فارسی به عنوان معتبرترین قالب شعری در سالهای پس از انقلاب اسلامی، مستلزم شناخت و معرفی چهره های شاخص غزل معاصر است. در این پژوهش با معرفی هفت شاعر غزل سرای مشهور(قیصر امین پور، محمدعلی بهمنی، علیرضا قزوه، حسین منزوی،...