در این که سخن گفتن از حماسه سرایی و گذشته پهلوانی و اسطوره ای ایران زمین ویژگی برجسته و اصلی در سبک خراسانی است تردیدی نیست و در این دوره درخشان، یاد کرد از ایران باستان و حماسه هایش تا قرن پنجم با شدت و سرعت ادامه دارد و پس از آن رو به کاستی می نهد. با فرا رسیدن قرن ششم و گشوده شدن فضای مذهبی، عقلی و عرفانی پیش روی اهل ادب، توجه به حماسه باستانی و ملی ایران  نه تنها کم رنگ شد بلکه برخی از شاع...

در ادامه حماسه سرایی در قرن پنجم هجری یکی از آثار گرانبهای حماسی یعنی گرشاسب نامه به عرصه ادبیات فارسی عرضه شد و به عنوان نخستین و موفق ترین پیرو و تالی شاهنامه جایگاه خود را برای همیشه در ادبیات فارسی تثبیت کرد. سراینده این منظومه ، حکیم ، ابونصر ، علی بن احمد اسدی طوسی جایگاه ویژه ای در ادبیات فارسی دارد. وی در خراسان زاده و پرورده شد و شعر و هنر خویش را در آذربایجان و اران در سایه حمایت پادش...

چکیده : هدف این پایان نامه بررسی بخش پایانی حماسه «عید الغدیر» است که به بیان وقایع عاشوراء اختصاص یافته است؛وبا پژوهشی پیرامون حماسه ونمونه های آن در ادبیات جهانی آغاز شده همچنانکه به محرومیّت ادبیات عربی نسبت به آن اشاره میشود وبه بررسی اقوال مختلف ناقدان در این رابطه می پردازد؛ناقدانی که در میدان رقابت ادبی با غرب،با دیدن فقر حماسه در ادبیات عرب ،عدّه ای به شعر جنگ ونبرد خود بالیدند وعدّه ای ...

آنچه در این پژوهش مورد مطالعه قرار گرفته است، حماسه های رستم و خاندان اوست. یافته های تحقیق نشان می دهد که داستان رستم، اصلی سکایی دارد و این فرض با نبود نام رستم و زال در اوستا و طرح بسیار کمرنگ حضور این پهلوانان در ادبیات پهلوی، هر چه بیشتر تقویت می شود. این قوم با رسیدن به شرق ایران و تغییر نام «زرنگ» به «سیستان»، با خود، آمیخته ای از فرهنگ «دولت شهرهای» آسیای مرکزی را به ارمغان آورده اند، ف...

موسیقی ساز عاشیقی توسط شخصی به نام «عاشیق» اجرا می شود. عاشیق در فرهنگ مردم آذربایجان در اغلب عرصه های اجتماعی این سرزمین حضوری خلاقانه دارد. او شاعر، آهنگ ساز، خواننده، نوازنده، هنرپیشه و داستان سراست. هنرمند مردمی بودن بزرگ ترین ویژگی یک عاشیق آذربایجان است. در این مقاله با پژوهش کیفی و به شیوه تحقیق ترکیبی (اسنادی، کتابخانه ای و میدانی) به بررسی موسیقی ساز عاشیقی آذربایجان در حوزه حماسه خوان...

اراده ی حکیمانه ی خداوند بر این تعلق گرفته است که واقعه ی تاریخی « غدیر»، در تمام قرون و اعصار به صورت یک تاریخ زنده که قلوب و دل ها به سوی آن جذب می شوند باقی بماند؛ و نویسندگان اسلامی در هر عصر و زمانی در کتاب های تفسیر و تاریخ و حدیث و کلام پیرامون آن سخن بگویند؛ و گویندگان مذهبی در مجالس وعظ و خطا به درباره ی آن داد سخن دهند و آن را از فضایل غیر قابل انکار امام علی (ع) بشمارند. و در این میا...

جدال بر سر تصاحب زنان یکی از موضوعاتی است که در برخی حماسه های مطرح جهان به عنوان موضوعی محوری بازتاب یافته است؛ در حماسه های ملی پارسی اما، به ندرت و در صورت وجود، با رویکردی متفاوت شاهد چنین جدال هایی هستیم؛ در حقیقت شاعران حماسه سرای پارسی، از خلق حماسه هایی که در آن زنان به عنوان موضوعی محوری مطرح گردند و جدال هایی بر سر تصاحب آنان رخ دهد، گریزان بودند و آن را خلاف اهداف والای حماسه سرایی م...

حماسۀ دینی ضریرنامه، سرودۀ ملانورعلی ورمزیاری به گویش کردی گورانی است. این منظومه که از حماسه های دینی و تاریخی ادب محلی کردی به شمار می­رود، حادثۀ عظیم عاشورا را از آغاز تا انجام و نیز، قیام ضریر را به زبان حماسی و در قالب مثنوی به نظم کشیده است که برگردانی آزاد از ضریرنامۀ خزائی است. چنان که نتیجۀ پژوهش نشان می دهد، زبان روایی و لحن حماسی و فاخر این منظومه از ویژگی های برجستۀ آن به حساب می آی...

یکی از مضامینی که در بیشتر منظومه­های پهلوانی پس از شاهنامه دیده می­شود، حضور قهرمانان و پهلوانان دور­ه­های گذشته وتأثیر آنها در داستان است. بررسی منظومه­های پهلوانی پس از شاهنامة فردوسی نشان  می­دهد که نیاکان و درگذشتگان- که اغلب قهرمانان و پهلوانان دوره­های گذشته هستند-  به سه گونه در این منظومه­ها حضور یافته­ و تأثیرات بنیادینی در سیر داستان ایجاد کرده­اند: 1- نخست اینکه در بیشتر منظومه­های ...