مبانی معرفت شناختی علم کلام، موضوع این نوشتار است. از این منظر، اقتضائات فطرت انسان و نیازهای بنیادی آن و اصول عقلیِ ناظر بر حجّیّت نصّ آسمانی، مبادی معرفت شناختی در علم کلام است. برهمین اساس، مادامی که اصل دین و نصّ آسمانی آن، به طور مستدلّ پذیرفته نشود، آنچه از طریق براهینی چون «امکان و وجوب» و «حرکت»  حاصل می‌گردد، «علّت العلل» و « محرّک لا یتحرّک» و امثال آن است و بدیهی است که این گونه امور را نمی ت...

مورخان در روزگاران کهن با تنگناهای متعددی در زمینه ی تاریخ نویسی روبرو بوده اند ، و شاید بزرگترین معضل، بیان راستین حقیقت با توجه به جبر و استبداد سلطان بوده است و قید و بندهای جامعه ی استبدادی زمان در متون تاریخی به صورت های مختلف و تاثیرگذارخودنمایی می کند. باتحقیقی اجمالی این تاثیرات را به صورتی متناقض و دارای کاربردهای کنایی و بعضأمبهم و بیان مقاصد ناگفته و پیچیده در جای جای متن تاریخ بیهقی...

«کانون نشر حقایق اسلامی» از گروه‌های مذهبی مؤثر در جریان مبارزات ملی‌شدن صنعت نفت و حوادث پس از آن است که در سال 1323 و توسط محمدتقی شریعتی در مشهد تأسیس شد. با شروع جنبش ملی نفت، فعالیت‌های این کانون از حالت فرهنگی صرف به تلاشی گسترده‌تر و حضور در عرصۀ سیاسی تبدیل شد. در آستانۀ انتخابات مجلس هفدهم، شریعتی در صدر فهرست انجمن‌های اسلامی شهر، که زیر عنوان «جمعیت‌های مؤتلف اسلامی» گرد هم آمده بودن...

قرآن مهم ترین و برترینت و آخرین کتاب آسمانی است که خداوند برای هدایت و چگونه زیستن بشر انزال فرموده است و از احکام و فرامین مختلف نسبت به ابعاد گوناگونت زندگی انسان برخوردار است و به تعبیر خود قرآن لارطب و لا یابس الا فی کتاب مبین و حقیقتا پس از تضریق کتاب از سنت و ولایت دسترسی به حقایق و عمق مطا لبات قرآن مشکل اگر گفته نشود ناممکن شده است اما ما لا یدرک کله در طول چهارده قرن محققین و مفسرین با...

هدف: هدف نویسنده در این مقاله، دستیابی به خاستگاه توحیدی زبان رمزی الگوها و ساختارهای هندسی برخاسته از سنّتهای آسمانی و ملکوتی در خلاقیت حاصل از آفرینش کعبه و آثار هنر و معماری اسلامی بوده است. روش: راهبرد این پژوهش از نوع کیفی بوده و با رویکرد توصیفی تحلیلی و تفسیر...

هنر ایرانی بازتاب نمادین و رمزگونۀ واقعیات و حقایق است. فرهنگ اسطوره‌ای-نمادین ایران با طبیعت و عناصر زمینی و آسمانی آن پیوند تنگاتنگ دارد. از دیرباز شرایط زندگی کشاورزی در مرز و بوم ایران موجب وابستگی مردم به آب و در نتیجه تکریم این عنصر مقدس بوده است. حضور عناصر مرتبط با آّب، مانند گیاه و پرنده، و به‌ویژه مرغابی، در ادوار مختلف تاریخ هنر ایران حاکی از پررنگ‌بودن باورهای مبتنی‌بر طبیعت نزد ایرا...

قرآن کریم در آیات متعدّد انسان ها را به تعقّل فرا خوانده است. و در کنار این دعوت مؤکّد، ظرف تعقّل را معرفی کرده که نشان می دهد برای اصلاح اندیشه و رفتار، تعقّل در محورهای بخصوصی ضروری است. این پژوهش تلاش کرده است به بسترهای تعقّل مورد توجّه قرآن و دستاوردهای حاصل از آن دست یابد. به دلیل گستردگی این موضوع در قرآن، تنها آیاتی بررسی شده که در آن ها واژگانی آمده که از ریشه «ع ق ل» اخذ شده است. این واژگان...

چکیده یکی از مباحثی که در علوم قرآن مطرح می شود، نسخ در قرآن کریم است. در مورد این مسأله مهم تاکنون نظرات و دیدگاههای متفاوتی از سوی دانشمندان علوم قرآن مطرح گردیده است. برخی با استناد به دلایلی از جمله: دلایل قرآنی یعنی آیات 106 بقره و 101 نحل، استناد به سخنان متقدمان و دلایل عقلی، وقوع نسخ در قرآن کریم را حتمی دانسته اند و آن را غیرقابل انکار می دانند. به اعتقاد این گروه مراد از واژه «آیه» د...

یکی از ابزارهای فلسفی برای شناخت حقایق عالم، حملی است که در قضایا میان موضوع و محمول صورت می‌پذیرد. این ابزار همانطور که می‌تواند با استفاده به‌جا پرده از حقایق عالم بردارد و بسیاری از نزاعاتی را که میان عرفا و حکما وجود دارد همچون مشترک لفظی یا معنوی بودن وجود را مرتفع نماید، استفاده نابه‌جا از آن نیز موجب انحراف در درک واقعیات عالم می‌گردد، به گونه‌ای که موجب معرکه آراء در میان اصاله الوجودی‌...

اندیشه تقریب بین مصلحان مذاهب اسلامی بیش از یک قرن است در محافل علمی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی جوامع اسلامی به شکل یک نیاز ضروری در جهان اسلام مطرح است. هدف از این نوشتار تبیین مشروعیت رابطه اندیشه تقریب مذاهب با واقعیت و حقایق دینی است. اندیشه تقریب با استناد به آیات قرآن کریم می‌تواند برای رسیدن به واقعیات و حقایق دینی برای پیروان مذاهب اسلامی یک طریق مشروع و مناسب باشد؛ از این رو با بهره‌گیری...