دغدغۀ اصلی این مقاله، بررسی این مسئله است که آیا کشف تبیین طبیعی برای تجربۀ دینی، حجیت معرفت شناختی آن برای اثبات متعلق خود، به ویژه خداباوری را رد می کند یا خیر. در این زمینه با دو دیدگاه کلی مواجهیم. برخی معتقدند که تا وقتی وجود نداشتن خدا با دلیل کافی اثبات نشود، تجربۀ دینی حتی در صورت کشف تبیین طبیعی برای آن، از حجیت معرفت شناختی برخوردار خواهد بود. اما برخی دیگر تأکید می کنند که به محض کشف...

  فصلنامه علمی ـ پژوهشی «تحقیقات علوم قرآن و حدیث» دانشگاه الزهرا(س)   سال دوازدهم ، شماره1، بهار1394، پیاپی25           نقش قرائت قرآن در ترجمه و تفاسیر ایرانی   در قرن دهم هجری قمری     کریم پارچه‌باف دولتی [1]   سیدمحمدعلی ایازی [2]   سیدمحمدباقر حجتی [3]     تاریخ دریافت:05/10/91   تاریخ تصویب:30/04/92 چکیده   «علم قرائت» را می­توان یکی از مهم­ترین علوم قرآنی دانست که تأثیری مستقیم بر ترجمه...

موضوع بررسی محدوده حجیت خبر واحد است؛ خبر واحد خبری است که تعداد راویان آن به حد تواتر نمی رسد. اختلاف از آنجا ناشی می شود که عده ای اینگونه اخبار را مفید یقین نمی دانند و می گویند این گونه اخبار تنها افاده ظن می کنند و با دلایلی اثبات می کنند که حجیتی براینگونه روایات نیست. اجمالا منکرین حجیت خبر واحد- به سه دلیل استناد کرده اند: الف- آیات: آیاتی که از عمل به غیر علم نهی فرموده اند. ب- روای...

روایات مجوز قرائت مردم، علیرغم تأیید اختلاف اجمالی قرائت اهل بیت(ع) با قرائت های رایج، پرسشگر را به قرائتی همانند مردم مأمور می کنند. برخی، وجود قرائت های هفت گانه را مصداق تجویز این روایات خوانده اند اما بعضی با نظر به زمان صدور، آن ها را ناظر به قرائت های رایج در عصر ائمه(ع) شمرده اند. بعضی نیز روایت حفص را تنها مصداق آن می دانند. این پژوهش، با توجه به قرائنی که برای شهرت دیگر قرائت های هفت گ...

دربارۀ حجیت روایات تفسیری اختلاف‌نظر وجود دارد. برخی قائل به حجیت و بسیاری از اندیشمندان اسلامی، ازجمله علامه طباطبایی قائل به عدم حجیت‌اند. در مقالۀ حاضر، ادلۀ حجیت خبر واحد از حیث شمول آن بر روایات تفسیری بررسی شده است. نتیجۀ بررسی، عدم شمول ادلۀ حجیت خبر واحد ـ اعم از لفظی و غیرلفظی ـ بر روایات تفسیری و تأیید دیدگاه علامه است. از دیدگاه علامه، روایات تفسیری زمانی حجت‌اند که یا متواتر یا محفو...

یکی از مهم‌ترین منابع فقه امامیه، سنت در قالب خبر ثقه بوده و بخش شایان توجهی از آن، ناظر به موضوعات خارجی است؛ ولی مشهور اصولیان، گسترۀ اعتبار خبر ثقه را به احکام محدود می‌دانند و بر این نظرند که اِخبار از موضوعات مربوط به باب بینه است که در آن عدالت و تعدد شهود، إخبار از حس و مشاهده معتبر خواهد بود. از سوی دیگر ظاهر، بلکه صریح فتاوای برخی از دانشیان فقه و اصول، حجیت داشتن خبر ثقه در موضوعات است...

bbbb

ابوالقاسم فنایی به حجیت ظنون عقلی در فقه قائل است و تبعیض میان ظنون نقلی و عقلی را از نظر حجیت خردستیز می‌داند. هدف این نوشتار، نقد و ارزیابیِ چهار استدلال او در این مسئله به روش تحلیلی است. در ضمن این بررسی‌ها روشن می‌شود که (1) امکان دارد خداوند، سیرۀ خردمندان را کنار بزند؛ (2) ممکن است از منظرِ دانای کل، ظنونِ حدسی در حیطه‌ای خاص، نوعاً پرخطاتر از ظنونِ حسی باشند؛ (3) حجیت‌نداشتن ظنون عقلی مختصّ ح...

«صبحی منصور»، در کتاب «القرآن و کفی مصدرا للتشریع الاسلام»، سعی دارد با استناد به قرآن، کتاب خدا را به عنوان تنها منبع تشریع اسلام معرفی و عدم حجیت «سنت» را نیز اثبات کند. به ادعای او از آیات قرآن استفاده می‌شود قرآن کتابی کامل و جامع حقایق بوده که در امر هدایت، خود را کافی اعلام کرده و مردم را از مراجعه به غیر خود بازداشته است. به نظر صبحی منصور، ظنی‌ الصدوربودن احادیث و سیاست نهی از کتابت حدی...

تعبیر «ال یاسین» فقط یک بار در قرآن کریم در آیۀ 130 سورۀ صافّات آمده است: «سَلامٌ عَلیٰ ال یاسین». نه تنها مفهوم این تعبیر، که حتی قرائت صحیح آن در میان مفسران و قاریان مختلف موضوع بحث بوده است. برخی مفسران شیعه، و عمدۀ مفسران عامی مذهب، «ال یاسین» را تحریری دیگر از «اِلیاسین» و مترادف با الیاس نبی (ع) دانسته‌اند. این دسته از مفسران قرائنی همچون قرائت مشهور، تعابیر مشابه در زبان عربی، و سیاق آیات را ...