زهد به مثابۀ یک شیوۀ زندگی و یک نحوۀ سلوک اخلاقی در دو سدۀ نخست هجری در بومهای گوناگون جهان اسلام رواج داشت. در این میان، ابن مبارک نخستین کسی بود که به گردآوری و دسته‌بندی روایات زهد پرداخت. وی محدثی بود که کوشید اندیشه‌های زاهدانه را بر پایۀ روایات نظم بخشد و نظریه‌مند کند. آشنایی وی با اندیشه‌های زاهدانۀ گوناگون و دیگر مکاتب اخلاقی رایج در بومهای مختلف سبب شد وی در تبیین شیوۀ زهد سازگار با س...

چکیده پس از مبعوث شدن حضرت محمد (ص) به رسالت و گذراندن دوران تبلیغ دوگانه ی مخفیانه و آشکار، عملاً اسلام به عنوان نهادی قابل تأمّل در جامعه ظهور پیدا نمود که هیچ کس یارای به حساب نیاوردن آن را نداشت و حتی در زمان نوپائی آن نیز، در معادلات گروه ها، قبایل، پیمانها، دوستی و دشمنی ها تاثیر گذار و قابل اعتنا به آن نگاه می شد. تا هجرت به یثرب، دشمنی با پیامبر (ص) و یارانش، به اذیت، آزارهای جسمی آذو...

درعصر امام صادق(ع) چهار قیام مهم علوی در چهار منطقه کوفه، خراسان، مدینه و بصره رخ داد. اولین قیام علوی قیام زید بن علی(ع در سال 122 هجری در واکنش به ظلم و تعدی دستگاه خلافت اموی و خونخواهی جدش امام حسین(ع) در کوفه رخ داد، و شمار زیادی از مردم آن شهر با زید بیعت کردند. اما در نتیجه ایجاد ارعاب و تهدید حاکم اموی آن شهر بیعت خود را شکستند و زید را تنها گذاشتند که این امر به کشته شدن وی انجامید. دو...

روابط و پیوندهای ایرانیان با عرب های بین النهرین و جزیر? العرب در دوره ی ساسانیان مسأله ی اساسی تحقیق می باشد که با رویکردی توصیفی روابط و تحولات مختلف ساسانیان با عرب ها را مورد بررسی قرار می گیرد. این پژوهش در جهت، شناخت موفقیت ها و ناکامیهای روابط سیاسی و اقتصادی ساسانیان در بین النهرین و شبه جزیره عربستان با قبایل و دولت های عرب، دستبردهای کوچندگان عرب گرسنه یا راهزن بر سرزمین های آباد مرزه...

حج یکی از واجبات دینی و شعائر مذهبی محسوب می گردد ، ولی در مقایسه با سایر احکام وواجبات دینی دارای تفاوتهایی می باشد .قرارداشتن محل اجرای مناسک در خارج از قلمرو سرزمینی ایرانیان وامکان استفاده سیاسی از آن توسط قدرتهای حاکم بر منطقه حجازدرجریان رقابتهای منطقه ای،حج را تبدیل به اهرمی در روابط سیاسی و دیپلماتیک نموده ، و لذا این پرسشها که حج چگونه توانسته در مقاطع زمانی خاص نقشی موثر در قطع و ایجا...

یکی از ادوار مهم و بحث برانگیز تاریخ اسلام ، مقطع زمانی مقارن با زمامداری دودمان عباسی بر سریر خلافت اسلامی است و در این میان، سال های 132 تا 232 هجری قمری که مصادف با دوره اول حاکمیت عباسیان است، از اهمیت مضاعفی برخوردار است. در این دوره، که عصر عصر طلایی تمدن و فرهنگ اسلامی به شمار می رود، طرفداران آل علی(ع) و منجمله ایرانیان نقش و جایگاه مهمی در تحولات سیاسی و اجتماعی داشتند. شماری از ایرانی...

عرفان راه شناخت حقیقت است که سالکان آن طریقه، اشراق و ذوق را بر استدلال و برهان ترجیح می نهند و در عالم اسلام عمدتاً صوفیه بدان اختصاص یافته اند. از آغاز ظهور تصوّف در میان مسلمانان و همراه با گسترش آن در سرزمینهای اسلامی بر اساس نوع سلوک و متناسب با دریافت هایی که بزرگان صوفیه از معرفت به حقیقت داشته اند، طریقه های گونا گونی پدید آمده است. طریق? سهروردیه یکی از بزرگترین شعبه های تصوّف و منسوب به ...

محسن حیدری* ترجمه و نگارش: طاهره بهشتی**      این نوشتار به چند ادعا پاسخ می‌دهد: 1. شیعه و قرامطه یکی است. تنها اینان بودند که وحدت مسلمانان را خدشه‌دار کردند و حرمت حج و خانه خدا را شکستند. پاسخ این که اولاً شیعه از قرامطه اعلام برائت می‌کند. ثانیاً امویان برای سرکو...

ایران وخاورمیانه در کمربند خشک جهان قرار گرفته اند. کشور ما به سبب شرایط اقلیمی و جغرافیایی، مستعد رخداد توفان گرد و غبار است.خشکسالی، ناامنی و جنگ ،فقدان پوشش گیاهی، ناپایداری جوی در صحراهای همجوار و انتقال افقی و قائم ذرات گرد و خاک و تشدید آن بدلیل دخل و تصرف های بی رویه موجب اثرات سوئی بر زیست بیوم ،سلامتی، بهداشت، تولید، حمل و نقل، گردشگری ،تشدید آ...

سعـدی شاعـر ، نـویسنده و ادیبـی است که حجمِ عظیمی از شرح ، تفسیر ، ترجمه ، روایت ، ارجاع ، تقلید و نقلِ قول را در ادبیات فارسی و تعاملات ادبی بین المللی به خود اختـصاص داده اسـت و این بدان معنی است که گوشه گوشه ی آثار سعدی از سوی آشنا و بیگانه مورد بررسی قرار می گیرد. سعدی شیرازی فقط مردی از شیراز نیست و جای پای او در حجاز، کیش ، بصره ، بغداد، دیاربکر، حلب ، دمشق ، مغرب ، طرابلس ، مصر تا کاشغر و ...