تاریخ معاصر ایران مشحون از نهضت‏ها و جنبش‏های اجتماعی خرد و کلان بوده است. این نهضت‏ها به‏ندرت از دیدگاه نظریه‏های جنبش اجتماعی مورد تحلیل قرار گرفته است. نهضت جنگل که 9 سال پس از امضای فرمان مشروطه در سال 1294 ش آغاز گردید، از اولین حرکت‏های ملت ایران در پاسخ به عدم تحقق آرمان‏های انقلاب مشروطه بود. در این تحقیق با مروری بر نظریه‏های جنبش اجتماعی، نظریه زاهد برگزیده شد که تناسب بیشتری با فضای ...

تحولات ژرفی که پس از فر وپاشی نظام کمونیستی شوروی در جهان پدید آمد بربسیاری از ارکان و سازمان های بین المللی تأثیر گذاشت . از جمله این تشکیلات جهانیمی توان به جنبش عدم تعهد اشاره کرد . نویسنده در این مقاله با طرح این پرسش که » چهعواملی موجب شکل گیری ایده نوسازی در جنبش عدم تعهد شد « ؛ به دنبال ردیابی تغییراتصورت گرفته در این جنبش است . به اعتقاد نویسنده فروپاشی بلوک شرق و تغییر نظام دوقطبی موجب...

هدف پژوهش حاضر بررسی و تشخیص ریشه‌‌ها، انگیزه‌‌ها و محرک‌‌های سیاسی و ایدئولوژیک جنبش حوثی‌ها‌‌ که در سال‌های اخیر در کشور یمن شکل گرفته است، بود. در این رستا، در بررسی دلایل علمی و نظری جنبش الحوثی نظریۀ دکمجیان مورد توجه قرار گرفته و به نقش زیدیه و نیز اقدامات حکام یمن به ویژه علی عبدالله صالح و اندیشه‌‌های حسین الحوثی پرداخته شده است. این مقاله، با روش توصیفی- تحلیلی انجام شده و یافته‌ها نشا...

با گسترش جنبش موسوم به جنبش وهّابی در جزیرةالعرب، سایر مسلمانان جهان اسلام به این جنبش واکنش نشان دادند و آراء محمد بن عبد الوهاب در بین مسلمانان، مخالفان و موافقانی جدی یافت. به‌نظر می­رسد خبر پیدایش این جنبش در همان سال‌های آغازینِ شکل‌گیری، به گوش مسلمانان شبه‌قاره هند هم رسیده بود. با ورود اندیشه‌های محمد بن عبد الوهاب به شبه قاره، برخی از مسلمانان هندی «وهابی» خوانده شدند؛ ولی معنای این اصطل...

در جریان جنگ جهانی اول، هیئت اتحاد اسلام جنبش جنگل، برای مقابله با بیگانگان، حفظ استقلال کشور و رعایت اصول مشروطیت و شعائر اسلامی، در گیلان تشکیل شد. در این زمان، به خاطر ضعف کابینه‌های دولت و اشغال ایران و همچنین ضعف و بدبینی دولتمردان محلی در محال ثلاث (مازندران غربی)، عده‌ای از سران مشروطه سابق چون سالار فاتح، به قصد تضعیف خاندان خلعتبری و کسب قدرت در محال ثلاث، با جنبش اتحاد اسلام جنگل همکا...

تصوف اسلامی به عنوان یک حرکت اجتماعی تأثیرگذار در جوامع اسلامی، همواره توجه صاحب نظران را به خود جلب کرده است. براساس علم جامعه شناسی امروز، آیا این حرکت شتابنده و مؤثر با جریان های اجتماعی معاصر قابل مقایسه است؟ ویژگی های مشترک و متمایزکننده هر یک کدام است؟ آیا می توان تصوف را یک جنبش اجتماعی دانست؟ حرکت تصوف اسلامی، ابعاد اجتماعی گسترده ای دارد و به ویژه برخی زمینه های اجتماعی در ظهور و گسترش...

همان گونه که جریانات سیاسی و فکری ایران را نمی توان با مفاهیم و اصطلاحات مشخص شده متعارف کاملاً مطابق دانست. جنبش دانشجویی در ایران می بایست ویژگی های یک جنبش اجتماعی اصیل را می داشت و تداوم و شاخه ای از روشنفکری بود، که این گونه ساخته و پرداخته نشد. این جنبش چه قبل از انقلاب اسلامی و چه پس از آن، از آسیب های فراوانی همچون وابستگی به جریانات و گروه­های سیاسی رنج برده است؛ البته در سایر نقاط جهان...

جنبش حوثی ها از دهه نود سده پیشین، فعالیت های خود برای احقاق حقوق قومی مذهبی در یمن آغاز کرده بود ولی به دنبال وقایع بهار عربی و به طور خاص ازسال 2015 که یمن درگیر جنگ داخلی فراگیر شد، جنبش حوثی ها تحت حمایت سیاسی ایران تبدیل به یک بازیگر اصلی درصحنه معادلات یمن و منطقه گردید. حوادث پی در پی در این کشور به ویژه جنگ داخلی و حضور نیروهای ائتلاف به رهبری عربستان سعودی بحران های انسانی گسترده ای را...

هدف از این پژوهش، بررسی نقش اینترنت در جنبش اجتماعی اخیر مصر است که سرانجام در ژانویه 2011 موجب سرنگونی دولت حسنی مبارک شد. در سال­های اخیر، فناوری­های جدید ارتباطی به‏ویژه رسانه­های اجتماعی اینترنتی به منابعی مهم برای بسیج اقدام جمعی و سازماندهی جنبش­های اجتماعی در سراسر جهان تبدیل‏شده­اند. جنبش‏های اخیر در خاورمیانه عربی و شمال آفریقا با بهره گیری از فناوری­های جدید ارتباطی، شکلی جدید از انقل...