بلاغیون و منتقدان ادبی پیش از عبدالقاهرجرجانی دربارة اصطلاح «بلاغت» کلیاتی را بیان‌ کرده ­اند، اما در هیچ‌یک از آثارشان به طور روشن و دقیق دربارة حد و مرز بلاغت کلام یا متکلم بلیغ سخن نگفته­اند. تنها در کتاب‌های بلاغی پس از جرجانی کوشش‌ شده‌ است معیارهایی برای کلام بلیغ مشخص شود. در این تألیفات که بیشتر رویکردی سلبی به شرایط فصیح و بلیغ بودن کلمه و کلام دارند، کلمه و کلامی فصیح دانسته‌ شده‌ است...

گزاره‌های پرسشی با کارکردهای کنشیِ متنوّعی که در زبان دارد، یکی از ابزارهای مؤثر زبان در تأثیرگذاری بر مخاطب، و ایجاد کنش‌های بیرونی است. با توجّه به اهمیت ویژه‌ی گزاره‌های پرسشی، در تأثیر و بلاغت کلام، بررسی موردیِ کنش‌های کلامیِ گزاره‌های پرسشی در قرآن کریم و تبیین نقش کنشیِ آنها در تأثیر و بلاغت قرآن، از ضروریات پژوهش در حوزه‌ی بلاغت و قرآن‌پژوهی است. در این مقاله به منظور تبیین جنبه‌های دیگری از...

چکیده: إعراب همان تطبیق قواعد مسلم نحوی با متون برجسته زبان و ادبیات عرب است که در نتیجه باعث شناخت وجوه مختلف معنای وظیفی یک لفظ در جمله می شود. پرداختن به إعراب در قرآن و احادیث در بهره گیری درست از مفاهیم والا و مضامین عالی این دو منبع پرفیض نقش اساسی دارد؛ زیرا بدون توجه به آن درک صحیح نصوص و متون ادبی میسر نیست و هرگونه خطای إعرابی ممکن است به فهم نادرست سخن منتهی شود به گونه ای که از مقص...

پایان نام? پیش رو با عنوان "اعراب و بلاغت نهج البلاغه (خطبه 94 تا 102)" ضمن تحلیل خطبه های مورد نظر برای دستیابی به این مهم ابتدا به بررسی خطب از نظر اعرابی پرداخته که حاصل آن در قالب اعراب مفردات و اعراب جمل در فصل دوم ارائه شده است و سپس خطبه های مورد نظر را از نقطه نظر بلاغی در سه حوز? معانی، بیان و بدیع واکاوی نموده و نکات شاخص و اختلاف نظرهای هردوبخش را در فصلی جداگانه ارائه نموده است. ...

علم بدیع در کنار معانی وبیان ، یکی از علوم سه گانه ای است که به طور کلی تحت عنوان «علوم بلاغی» نام گذاری شدهاند. از همان قرون اولیه اسلامی به دلیل توجه به بعد ادبی قران کریم، تدوین کتب بدیع القرآن رواج یافت ومولفان این کتابها با توجه ودقت در ارتباطی که بین الفاظ قرآن کریم است وتدبر در جنبه ی بلاغی کلام الهی متوجه زیبایی هایی شدند که اگر از آنها چشمپوشی میشد، در درک سخن حق دچار لغزش میشدند واز ط...

این پایان نامه به استخراج صورت های قرآنی ومضامین آنها در نهج البلاغه اهتمام می ورزد وآنها را بر اساس موضوعات بلاغی اقتباس، تضمین، تلمیح، استشهاد و احیانا صنایع لفظی و معنوی دیگر بررسی می کند. . به علت پرورش یافتن امام علی (ع) در خانه وحی ونبوت ومشاهده نزول آیات قرآنی وگردآوری وتنظیم قرآن (توسط ایشان)، وبعد از این پیوند و همراهی بین امام علی (ع) وقرآن طبیعی است که مفاهیم واصول قرآن در افکار ومفا...

قرآن به عنوان نیکوترین نماد زبان عربی سرشار از جلوه های بدیع و بی بدیلی است که بر آمده از زیر ساخت ها و ارکان اساسی آن همچون صرف، نحو و بلاغت و ... است. در این میان علم صرف با رویکرد های گسترده سهم بسزائی در آرایش این زبان داشته است. ما در این تحقیق بر آنیم تا با بررسی برخی از پدیده های صرفی، اثر آن را در سیاق آیات به بحث بنشینیم لذا در راستای تحقّق این هدف، مطالب ارائه شده به شرح ذیل طرح گردید...

درگستره ی زبان و ادب فارسی، در زمینه ی بلاغت، آثار فراوانی پدید آمده است . اگر چه آثاری چون ترجمان البلاغه، حدائق السحر، المعجم، کنزالفواید، معیار جمالی ، حقایق الحدایق و... مجموعه ای از رساله هایی را تشکیل می دهند که در این زمینه، برای ما بازمانده است -علی رغم تلاش های مولفان- تحول جدی در این فن روی نداده است در نیم قرن اخیر، در این باب، مطالبی جسته وگریخته نوشته شده، که البتّه تغییری در اصول آ...

ایهام یا توریه، در اصطلاح بلاغت نوعی چند معنایی است که یک لفظ، دست کم محتمل دو معنی باشد؛ یکی معنی نزدیک و دیگری دور یا غریب؛ یعنی گوینده، معنی دور را اراده کند اما شنونده گمان کند معنی نزدیک، مورد نظر است. برای ایهام انواع گوناگونی را برشمرده اند ازجمله: ایهام مجرد؛ مرشح؛ مبین؛ تناسب؛ تضاد؛ مرکب؛ توکید؛ توالد ضدین؛ ترجمه؛ تبادر و... که هریک جنبه ای خاص از زیبایی ادبی و پردازش معنا را در بر می...