میراث مکتوب معیاری مناسب برای تعیین سطح رشد اقتصادی، علمی و فرهنگی و اساساً پیشرفت هر جامعه است. کتاب‌شناسی نیز نشان‌دهندۀ ماهیت اجتماعی کتاب در جامعه، میزان مطالعه و گرایش‌های مطالعاتی و به ‌طور ‌کلی ظرفیت‌های فرهنگی و معنوی جامعه است. این مقاله به‌دنبال آن است که در زمینۀ کتاب‌شناسی ایران در تاجیکستان مطالبی بیان دهد. در تاجیکستان تا قبل از استقلال به مسائل ایران و به ‌طور کلی ایران‌شناسی زیاد...

یکی از مسائل مهمی که چه در زمان شوروی و چه پس از استقلال تاجیکستان در جدیدیه شناسی تاجیک مورد بحث است، نظر جدیدان دربارۀ سیاست و حاکمیت سیاسی است. بررسی منابع موجود در موضوع جدیدیه نشان می دهد کوشش هایی که برای ارزیابی دیدگاه جدیدان دربارۀ مسائل فرهنگی و سیاسی به عمل آمده، هرگز نتوانسته است ماهیت واقعی این حرکت را نشان دهد. در این مقاله با درنظر گرفتن جهان بینی جدیدان، دیدگاه های بی واسطه آن ها...

طرح مساله : امروزه بخش قابل ملاحظه ای از روابط بین الملل، حول محور محیط زیست شکل می گیرد. اگر بدانیم که استفاده روز افزون از منابع زیستی و به تبع آن تخریب سیاره زمین پدیده هایی هستند که اثرات آنها به ندرت در درون مرزهای قراردادی یک کشور محدود می گردند؛ آشکارا به این نتیجه می رسیم که موضوعات زیست محیطی می توانند دقیقاً از موضع ژئوپلیتیک مورد بررسی واقع شوند. تنگناهای زیست محیطی، دیگر به عنوان...

افغانستان سرزمینی کوهستانی و محاط در خشکی است طول مرزهای افغانستان حدود 5800 کیلومتر می باشد . از سمت شمال با جمهوری های تاجیکستان ، ازبکستان و ترکمنستان و از سمت جنوب و جنوب شرق با پاکستان هم مرز می باشد. کشور افغانستان در منطقه خشک و نیمه خشک جهان قرار گرفته است و اگرچه خود این کشور بارش زیادی ندارد اما مجاورت این کشور با مناطق مرتفع و پر بارش در آسیای مرکزی از یکسو و وجود ارتفاعات مهم این کش...

در مقاله­ی حاضر مضمون اشعار عاشقانه در شعر معاصر تاجیکستان مورد بررسی قرار گرفته است. از آنجا که شعر معاصر تاجیکستان در محدوده ی تاریخی 1917م. از زمان انقلاب اکتبر روسیه تا قبل از فرو پاشی آن و استقلال تاجیکستان در 1991م. در زمره­ی آثار مکتب رئالیسم سوسیالیستی قرار می گیرد، مضامین شعری آن از جمله عاشقانه های شعر تاجیک نیز تحت  تاثیر دیدگاههای سوسیالیستی است. بدین ترتیب عاشقانه­های مکتب رئالیسم ...

مطبوعات یکی از واسطه های بسیار مهم معرفت و آگاهی مردم است. در این مقاله تلاش شده است تا به یکی از جنبه های زبان مطبوعات، یعنی استفاده از واژگان و اصطلاحات پرداخته شود. دربارۀ زبان مطبوعات یکی از موضوعات درخور تأمل، استفاده از کلمات دشوارفهم است. زبان مطبوعات امروزۀ تاجیکستان از اواخر سال های دهۀ هشتاد گرفتار هرج و مرج و بی سروسامانی شده است. در صفحه های مطبوعات این دوره ویران کردن معیار زبان اد...

روشن رحمانی از فولکلورشناسان برجستۀ تاجیکستان است که بخش زیادی از عمر خود را به آموزش و بررسی ایجادیات شفاهی مردم اختصاص داده است. این مقاله با هدف معرفی این دانشمند تاجیک به نگارش درآمده و در پایان فهرستی از آثار وی ارائه شده است. روشن رحمانی در سال ۱۹۸۰م به‌همراه گروهی از استادان و کارمندان دانشگاه ملی تاجیکستان در سمت مترجم به دانشگاه کابل رفت و در آنجا به گردآوری، تحقیق و بررسی ایجادیات شفا...

لایق شیرعلی از سرآمدان شعر معاصر تاجیکستان است که بین سال های دهۀ شصت و هفتاد قالب های به اصطلاح «کهنه شده» غزل و رباعی را احیا کرد. رودکی یکی از مهم ترین شاعرانی است که لایق از اشعار او بهره های فراوان جسته است؛ تا آنجا که می توان گفت روح پدر شعر فارسی، استاد رودکی، در کالبد اشعار او احیا شده است. این اثرپذیری در جنبه های مختلفی صورت پذیرفته که مهم ترین آن بازتاب حوادث تاریخی مربوط به زندگی رو...

آثار فولکلوری سه کشور ایران، افغانستان و تاجیکستان سرشار از عناصر مشترک و همانند است و از میان آن ها هم نوایی همسایه ها در ترانه های ملی ایرانی جایگاهی ویژه دارد. ایرانی فارسی زبانی که مجموعه های فراهم آمده از فرهنگ عامۀ این ملت ها را پیش روی خویش می گشاید، خود را در چنان حال و هوایی می یابد که اندیشۀ جدایی مرزها و قلمروهای سیاسی را مطلقاً به ذهن خود راه نمی دهد. بسیاری از نمونه های فولکلوری مرد...