هجو یکی از گونه‌های پویای ادبی است که در شعر برخی از شاعران عصر اندلس فراوان دیده شده است. پس از ظهور اسلام شعر هجو از حوزۀ فردی و قبیلگی خارج و در عرصۀ دین و سیاست داخل شد.گاه شاعران اندلس در هجویه‌های خود از ابزار طنز برای بیان اغراض و اهداف خود استفاده کرده‌اند و بدین‌وسیله در مقام منتقد اجتماعی و سیاسی در برابر قدرت‌های سیاسی ایستاده‌اند. آنچه در این مقاله مورد پژوهش قرار گرفته، آشکار کردن ...

در عصر حاضر، اصلی ترین عامل بحران های جوامع بشری ریشه در نابرابری های اجتماعی و فقدان عدالت دارد. امروزه برنامه ریزان به ویژه جغرافی دانان با طرح عدالت فضایی یا توزیعی، راهبردهای جدیدی را در مسیر توزیع منافع همگانی بر اساس معیار های نیاز، استحقاق و منفعت عمومی ارائه می دهند. در این تحقیق، شهر تهران به عنوان نمونه، مورد مطالعه قرار گرفته است؛ به این دلیل که در این شهر، نابرابری فضایی نسبت به سای...

وصف یکی از موضوعات شعری به شمار می آید اما اهمیت و کاربرد آن در شعر بسیار بیشتر از دیگر موضوعات است. در میان انواع وصفها، وصف طبیعت و پدیده ها و جلوه های زیبای آن، بیشترین اشعار را به خود اختصاص می دهد؛ چرا که طبیعت همواره الهام بخش شاعران در هر زمینه و مضمونی است، بنابراین هر چه طبیعت زیباتر و دل انگیز تر باشد وصف آن نیز زیباتر خواهد بود. اندلسیان مردمانی بودند عاشق ادب و شعر،...

رساله حاضر از سه بخش تشکیل شده است. در بخش اول که شامل سه گفتار می باشد، نگارنده محیط جغرافیایی و ساکنان نخستین اندلس(اسپانیا) ، فتح این سرزمین توسط اعراب، حیات اجتماعی-فکری مسلمانان در سرزمین جدید و حکمرانی آنان، زمینه های نشات شعر عربی در آن دیار دور، جایگاه شعر اندلسی ، ویژگیها و مهمترین مضامین آن و شرح حال شاعران مشهور اندلس و آثار شعری شان را مورد بحث قرار داده است.در بخش دوم نیز که شامل س...

مقاله‏ حاضر گزارش مختصری از تصورات مسلمانان از غرب و غربیان از آغاز تا دوره‏ی عثمانی، با تکیه بر گزارش‏های جهان‏گردان و جغرافیادانان مسلمان است. این مقاله از دو بخش تشکیل شده است: بخش اول به بررسی گزارش‏ها و آگاهی‏های مسلمانانِ مشرق زمین از اروپا و جهان مسیحی می‏پردازد و بخش دوم به گزارش‏های مسلمانان اندلس از آنها. امید است که مقاله‏ حاضر که شرحی است از تاریخچه‏ی غرب‏شناسی مسلمانان، گامی باشد در...

علی بن نافع معروف به زریاب یکی از نوابغ موسیقی ایران است که پس از راهیابی به دربار عباسی مورد حسادت استاد خود اسحق موصلی قرار گرفت و ناگزیر به اسپانیای اسلامی اندلس رفت و مورد استقبال عبدالرحمن اموی قرار گرفت وی پس از حضور در اندلس آداب و رسوم ایرانی را در آن دیار رواج داد و با تاسیس مدرسه ای برای آموزش موسیقی توانست با پرورش دهها هنرمند اسلوب ها و سبک ها ابزارها و تئوری های موسیقی ایرانی و اسل...

امویان اندلس از سال 138 تا 422 ق با فراز و فرود براندلس فرمان راندند. آنان که از یک سو با خلافت عباسی و از دیگر سو با خلافت فاطمی در تضاد و تقابل بودند، برای ماندگاری در صحنه سیاسی و تداوم اقتدار خود از تمامی ابزارهای سیاسی، مذهبی و فرهنگی از جمله استفاده از جایگاه فقهای مالکی در تثبیت و مشروعیت بخشی به حکومت خود بهره می بردند .

چگونگی شکل یابی شهر باستانی بم، همانند سایر شهرهای باستانی ایران، چندان روشن نیست، در این مقاله تلاش شده تا با استفاده از منابع و متون تاریخی تحریر شده توسط مورخین، جغرافی نویسان مسلمان و نیز سیاحان یا مأموران رسمی- که به این منطقه سفر داشته اند - چگونگی شکل یابی، توسعه و تخریب شهر بم مورد بررسی قرارگیرد. در این مقاله اثبات گردیده است که اگر چه فرم عمومی شهر تغییر یافته و دیوارهای دفاعی آن مکرر...

در مقاله پیشین وعده داده شد که سلسله مقالاتی درباره «موضوع‌شناسی فقهی حج» به رشته تحریر درآید و به خوانندگان علاقه‌مند مجله، تقدیم گردد و اینک پس از بررسی بحث «استطاعت» مبحث «میقات» مورد نقد و بررسی قرار می‌گیرد. میقات گام نخست زائر خانه خدا است و احکام فراوانی دارد. مطالب زیادی درباره میقات شایسته بحث و تحقیق است؛ از قبیل مباحث عرفانی، تاریخی، جغرافی و فقهی.این نوشته در پی آن بخش از مباحث...

شاهزاده نادرمیرزا قاجار یکی از شخصیت‏های فرهیخته عهد قاجار است. وی در زمینه‏های گوناگون علمی و فرهنگی متبحر بوده که یکی از این علوم، دانش تاریخ است. میزان عنایت نادرمیرزا بدین علم، به‌قدری بوده که تا روزگار کنونی، به‌عنوان یک مورخ شناخته شده است. با مطالعه مواد تاریخنگاری موجود در آثار تاریخنگاری و تاریخی برجای مانده از این شاهزاده قاجار، تفاوت‏های موجود میان آثار وی و دیگر مورخان هم‌عصرش آشکار...