نام «آذِیوجان»، از شهرهای کم‌شناختۀ سده‌های نخست دوران اسلامی در غرب ایران، در گزارش‌های جغرافی‌نویسان اسلامی و سکه­های این شهر از سدۀ 4ق آمده است. حدود جغرافیایی این شهر ناحیه­ای در ایالت «ماسبذان» در غرب ایران بوده و علی­رغم مطالعات و تحقیقات باستان­شناسی در محدودۀ ایالت ماسبذان، شهر آذیوجان و موقعیت مکانی­ آن ناشناخته باقی­مانده است. هدف این نوشتار، بررسی و شناخت محدودۀ جغرافیایی شهر آذیوجان ...

سیستان در طی تاریخ و به تناوب با نام های گوناگونی چونسکستان، سیستان، نیمروز و نامهای دیگری خوانده شده و جدا از نقشی که در تدوین تاریخ مذهبی ایران پیش از اسلام داشته در دوران اسلامی نیز از اهمیت بسیاری برخوردار بوده است. در مورد جغرافیای کنونی سیستان ابهام چندانی وجود ندارد ، اما دانسته های جغرافیایی در مورد ادوار گذشته ی سیستان، باتوجه به تغییرات پی در پی چهره ی زمین درین منطقه به هیچوجه کافی ن...

«مال امیر» شهری است که در طول تاریخ فراز و نشیب هایی داشته است ، این شهر از مناطق جنوب غربی ایران است که عیلامی ها بر آن حکمرانی می نمودندو آثار وکتیبه های به جای مانده از دوران عیلامی مانند: اشکفت سلمان وکول فره در این منطقه خود گویای این حقیقت است .مال امیر پس از عیلامی ها دردوره حاکمیت مادها ، هخامنشیان ، اشکانیان وساسانیان همچنان یکی از شهرهای مهم و تاثیرگذار در روند تحولات سیاسی ، اقتصادی ...

مرقد احمد بن موسی ‏الکاظم (ع) مشهور به شاه‏چراغ، در سده‏های اخیر یکی از مراکز و عوامل اصلی تحول‏های فرهنگی در شیراز بوده و به دلیل قرار داشتن در بافت قدیمی شهر، در ادبیات مجاورانِ این مرقد نیز حضور و نمودی چشمگیر داشته است. یکی از داستان‏های مشهور در تاریخ عامة شیراز، روایتی است که زمان کشف و ساخته شدن مرقد این امامزاده را به عصر عضدالدولة دیلمی نسبت می‏دهد؛ با اینحال در پژوهش‏های عمدتاً تاریخی ...

هدف پژوهش: این پژوهش بر آن است تا با بررسی متون تألیفی و فعالیت­ های علمی نجم ­الملک در زمینه جغرافیا، به روشن شدن دوره مهمی از تحولات کشور، یعنی دوره گذار دانش جغرافیای سنتی به دوره نوین بپردازد و نقش او را در این انتقال مورد ارزیابی تاریخی قرار دهد. روش/رویکرد پژوهش: روش تحقیق این پژوهش، توصیفی- تحلیلی و به شیوه اسنادی و کتابخانه­ ای است و در ادامه، اطلاعات گردآوری شده، سازماندهی و تجزیه و تح...

بافت های باارزش تاریخی جدای از رسالت خود در بازشناسی هویت شهری، نه تنها به عنوان فضای کسب وکار، بلکه از جذاب ترین مقاصد گردشگری شهرها نیز به شمار می روند. این گنجینه های باارزش در کلان شهرهای جهان سوم معمولاً در دوره مدرنیسم به مناطق پرتراکم و گره های ترافیکی تبدیل شده و چالش های حاصله از این روند منجر به منزوی شدن آن ها و نیز هویت اصلی شهر گردیده است. هدف پژوهش حاضر شناسایی پهنه های مستعد گردشگ...

معماری ایرانی در سده‌های نخستین ورود اسلام در گونه‌های نظامی و مذهبی به واسطه برجای ماندن تعدادی اثر تا حدودی شناخته شده است. اما در ارتباط با معماری تشریفاتی وضع به‌گونه‌ای دیگر است و هیچ‌گونه شاهدی در این رابطه تاکنون در جغرافیای سیاسی ایران شناسایی یا دست‌کم گزارش نشده و به همین دلیل کمترین شناختی از این گونه وجود ندارد. این در حالی است که گزارش جغرافیای تاریخی  و متون کهن وجود این آثار را د...

مقدمه و هدف پژوهش: از جمله سیاست های موثر و حساس توسعه شهری برای بافت های باارزش را می توان طرح های مداخله در بافت های تاریخی- فرهنگی دانست که در ابعاد مختلف اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، زیست محیطی و کالبدی قابل تحلیل هستند. عدم مداخله ی بهینه در بافت های تاریخی باعث فرسودگی در سکونت، کالبد و عملکرد در بافت تاریخی می شود. از این رو شناسایی صحیح پهنه های بحرانی نیازمند مداخله و اولویت بندی ب...

نفح الطیب در زمرۀ واپسین منابع حکومت مسلمانان در اندلس است که مولّف آن درواپسین سال های زندگی خود، این سرزمین و مردمش را در آن به تصویر کشیده است .اثر نه تاریخ محض است و نه فرهنگنامه ای تاریخی ، بلکه دائر ه المعارف گونه ای است درتاریخ، ادب و جغرافیای اندلس و شرح احوال بزرگان آن از آغاز عصر اسلامی تا سقوطغرناطه. در این مقاله شرح احوال مقَّری و مهم ترین تألیف او نفح الطیب و ارزش واهمیت تاریخی و فرهن...