حوزه عمومی واژه ای نو در سپهر سیاسی به شمار می رود که از زمان عصر روشنگری مطرح گردید. دلیل اهمیت یافتن آن این است که امروزه، این حوزه به عنوان خاستگاه افکار عمومی بوده و بر حوزه سیاست اعمال نفوذ می کند. حوزه عمومی در غرب ابتدا در دربار پدید آمد و پس از انتقال قدرت از دربار به مردم، به جامعه منتقل گردید و حوزه عمومی سیاسی از بطن حوزه عمومی ادبی سر برآورد. روند شکل گیری، توسعه و تکامل حوزه عموم...

بررسی اقدامات اجرایی جذب هیئت علمی در بین نظامهای آموزشی مختلف هدف این تحقیق بود. که بدین منظور در سه سؤال تحقیق، به بررسی اقدامات کنونی وزارت علوم، چیستی اقدامات دانشگاههای دولتی دنیا و نیز بررسی اقدامات به کارگیری استاد در حوزۀ علمیۀ سابق پرداخته شد. روش: برای بررسی اقدامات وزارت علوم و تجربۀ دانشگاههای دولتی دنیا، از روش کتابخانه‌ای و برای بررسی اقدامات حوزۀ علمیه، از روش پدیدارنگاری با ابزا...

علل دروغگویی ما                                                                                                         حجت الاسلام محمد سروش محلاتی 1           1-  استاد حوزه علمیه قم و عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه      طرح بحث جامعه ما، یک جامعۀ دینی است، نمادهای دینی در آن کاملاً آشکار و بسیار قوی و ریشه‌دار است، ولی این بدان معنی نیست که در همۀ ابعاد زندگی فردی و اجتماعی ما، دین حر...

نهاد حوزة علمیه در طول حیاتش به صورت قابل توجهی در حوزه های مختلف بر جامعة ایران تأثیر گذاشته و از آن تأثیر پذیرفته است و بنابراین شایستة توجه جدی و تحلیل جامعه شناختی است. شواهد و قرائنی وجود دارد که به نظر می رسد این نهاد مهم و مؤثر در سه دهة اخیر، و بخصوص در حوزة علمیة قم، با تغییراتی جدی روبه رو بوده است. یکی از این تغییرات مهم روند روبه تزاید بوروکراتیزه شدن نظام آموزشیحوزه است. این پ...

قبض فقه و بسط علم     حجت الاسلام محمد سروش محلاتی 1   1- استاد حوزه علمیه قم و عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه     خلاصه   انسان مسلمان که براساس آیین اسلام به زندگی خود سامان می دهد، نمی تواند نسبت به دست آوردهای دانش بشری بی تفاوت بوده و یا آنها را نادیده انگارد. از این رو برای او اهمیت دارد که بداند چه پرسشهایی را باید به کمک علم پاسخ دهد. برای این مرزبندی به عوامل متعددی را باید در ن...

تقابل افراط گرایی و عدالت خواهی (تأملی در سیره علوی) حجت الاسلام محمد سروش محلاتی 1 1- استاد حوزه علمیه قم و عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه خلاصه برای داشتن درکی درست از افراط گرائی می توان سیره امیرالمؤمنین (ع) را به عنوان شاخص عدالت محوری مورد بررسی قرار داد. در پایان دوره خلیفه سوم، بسیاری از مسلمانان بر علیه او قیام کردند و فضای تند سیاسی، عده ای را به افراط گرایی سوق داد و با استق...

دولت تجزیه طلب !     حجت الاسلام محمد سروش محلاتی 1   1- استاد حوزه علمیه قم و عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه   خلاصه   یکی از سؤالاتی که در ارتباط با الزامات دولت نسبت به شریعت وجود دارد، چگونگی ارتباط احکام مختلف شریعت با هم است. در دیدگاه متفکران اسلامی، این احکام کاملاً با هم مرتبط می باشد و نگاه صحیح نگاهی است که همه آنها را با هم ببیند. در منابع دینی نیز شواهد فراوانی بر این ارتباط ...

مقاله حاضر، ضمن بیان پیشینه ای از سیر تکوین کتابخانه های حوزوی، با الهام از نتایج به دست آمده از پژوهشی در این زمینه1، به دو سؤال اساسی در ارتباط با وضعیت فعلی حاکم بر این گونه کتابخانه ها (به ویژه در جامعه ایران) پاسخ داده است که نتایج نشان داد: 1) آیا تاکنون صرف نظر از پژوهش یاد شده، پژوهش دیگری در زمینه کتابخانه های وابسته به حوزه های علمیه در داخل و خارج از کشور، به شکل پیمایش انجام نگرفته ...

حوزه‌های علمیه پس از انقلاب اسلامی با پرسش‌های بسیاری که ارتباطی دوسویه با اسلام و جهان مدرن داشت مواجه شدند و برای پاسخ به این پرسش‌ها چاره‌ای جز به کار گرفتن روش‌های میان‌رشته‌ای نبود. البته حوزه‌ها عمدتاً ناخودآگاهانه به عرصه میان‌رشته‌ای کشیده شدند و فعالیت‌های آنان منعکس کننده روش‌های مدوّن برای این دست از فعالیت‌ها نیست. دو مسیر ارتباطی حوزه با دانش مدرن یعنی دانشجو-طلبه‌ها و مؤسسات تحقیقات...