اعیان ثابته یکی از نظریه‌های ابن‌عربی در حوزة جهان‌شناسی عرفانی است که عامل تبیین معارف بسیار دیگری مانند شیوة علم خداوند به جزئیات و مسئلة قضا و قدر و خیر و شر و توحید افعالی و نظریة وحدت وجود است. اعیان ثابته مظاهر علمیِ اسماء و صفات خداوند و پیش‌زمینة خلقت موجودات و مقدرات مؤثر همراه آنان است. ازنظر ابن‌عربی پس از مرتبة احدیت ذاتی در مرتبة واحدیت، همة اسماء الهی و لوازم و صور آنها در علم خداو...

توحید مفضل رساله مختصر و سودمندی است دربارة خداشناسی که از طریق مفضل بن عمر شاگرد نامی امام ششم حضرت صادق (جعفربن محمد)(ع) – به ما رسیده و در این مقال معرفی می گردد تا راهنمایی باشد حقیقت جویان واهل فضیلت را و برهانی گردد بر پیروان هواها و هوسها و آنانکه براساس اغراض در اعتقاد به این امر فطری عناد و جدال داشته و دارند. این رساله بردوبخش آمده: بخشی پیرامون جهان برین است و دیگری دربارة جهان زیری...

اعتقادات که زیربنا و هندسه فکری و نگرشی افراد را تشکیل می دهد و از آن به جهان بینی نیز تعبیر می شود، مبنایی برای نگرش و رفتار آدمی است. دربار? تأثیر اعتقادات یا همان باورها با اخلاق می توان گفت، انسانی که عقید? خاصی را پذیرفته، خُلقی متناسب با آن، خواهد داشت و اگر بر اثر عواملی از عقید? خود منصرف شود، آن خُلق را نیز از دست می دهد. تناسب جهان بینی و اندیشه با رفتار و عمل، از ضروریات یک نظام فکری م...

آیات متشابه در طول تاریخ علوم اسلامی از جمله مباحث چالش برانگیز بوده است. صدرالمتألّهین شیرازی در اصول هستی شناسی خود قائل به نظریه توحید خاصّی در مقابل دیدگاه توحید عامی است. وی معتقد است بدون آنکه نیازی به تأویل آیات متشابه یا قول به تجسم در باب ذات باری تعالی باشد می توان بر مبنای اصول فلسفی ـ عرفانی دیدگاه توحید خاصّی ظواهر الفاظ آیات را حفظ کرد و همه آیات متشابه را بر ظاهر معنای آنها حمل کرد....

توحید ذات و صفات باری تعالی از موضوعات مهم در الهیات، کلام، فلسفه و فلسفه دین ودغدغه متکلمان، فیلسوفان و عرفای ادیان ابراهیمی بوده است. در این مقاله تلاش بر این است که با نگاهی مقایسه­ای ، نظرات دو فیلسوف و مفسر یهودی و مسلمان مورد بررسی وتحلیل قرار گیرد. این دو اندیشمند سعی کرده اند صفات الهی مطرح شده در کتاب آسمانی خود را به گونه ای توجیه کنند که با صرافت و بساطت ذات الهی  منافات نداشته باشد....

در علم روایت شناسی شخصیت‌ها به عنوان جزئی از ساختار کلّی متن محسوب می‌شوند که تابع کنش‌های از پیش تعیین شده‌اند، بنابراین برای تحلیل شخصیت ابتدا باید الگویی از حوزه کنش آنان به دست آورد. آلژیرداس ژولین گرماس؛ از جمله روایت شناسانی است که به چنین الگویی دست یافته است. گرماس معتقد است، الگوی کنشی که ارائه داده جهان شمول است و با هر روایتی قابلیت انطباق دارد. از طرفی درون مایه روایت می‌تواند تا حدو...

مراتب و درجات شرک شهید آیت‌اله مرتضی مطهری همچنان‌که توحید مراتب و درجات دارد، شرک نیز به نوبه خود مراتبی دارد که از مقایسه مراتب توحید با مراتب شرک به حکم «تعرف الاشیاء باضدادها» هم توحید را بهتر می‌توان شناخت و هم شرک را. تاریخ نشان می‌دهد که در برابر توحیدی که پیامبران الهی از فجر تاریخ به آن دعوت می‌کرده‌اند، انواع شرکها نیز وجود داشته است. * شرک ذاتی * شرک در خالقیت * شرک صفاتی* شرک در پرس...

نظام اخلاقی اسلام با مشخصه‌های خود دارای مبانی ویژه‌ای است. امام‎رضا (علیه‎السلام) نظام اخلاقی قرآن را بر محور توحید مطرح کرده است. استخراج و معرفی مبانی اخلاق اسلامی از دیدگاه نظری و سیرۀ عملی آن حضرت دستمایه‌ای است که با استناد به آن می‌توان جامعیت نظام اخلاق اسلامی را بر محور توحید تبیین کرد. این مقاله با استفاده از روش تحلیل مفهومی ایزوتسو به این مهم پرداخته است. برای رسیدن به این هدف، چهار...

چکیده: توحید، اصطلاحی مهم در فرهنگ و معارف اسلام است، انبوهی از یادکردهای قرآنی که مستقیم یا غیر مستقیم به موضوع توحید و یگانگی اشاره دارند، نشان دهنده میزان ارزشمندی این مبحث در نگاه قرآنی است. این مقاله با رویکردی توصیفی، تحلیلی و در چهار محورِ اصل توحید، نقش قرآن در معرفت توحیدی امام علی علیه السلام، جایگاه حضرت علی علیه السلام در فلسفه الهی، تفاوت مقامات معرفتی امام علی علیه السلام با سایر...