مطالعات شعرشناسی در ایران در دو حوزۀ شعر رسمی و شفاهی ممکن است. در حوزۀ شعر شفاهی مطالعات ممکن نمی‌شود مگر در تلازم و ارتباط آن با موسیقی؛ زیرا در ایران همواره شعر و موسیقی همراه و همسایه بوده‌اند. شکل‌های اجرایی اشعار عامه و محلی در ایران همواره گونه‌های متنوع داشته است. این تنوع انواع با تنوع اجرا نیز همراه است. هدف از این مقاله نشان دادن سنت‌های اجرایی متنوع اشعار عامه ایران و سؤال اصلی آن ا...

  عقل و شرع مباحثی نو در حیطه­ی علوم انسانی نیست و کتب اندیشمندان مشحون از تحلیل­های عمیق در این باب است. آنچه در بحث مذکور حائز اهمیت است، سخن از ارتباط این دو است. کاشانی برخلاف مسلک اخباری خود به استفاده­ی گونه­ای­ از عقل در فهم احکام شرع معتقد است، به این شکل که از عقل استدلالی به­عنوان یک ابزار برای رسیدن به حکم شرعی از منابع تعریف­شده آن به کار گرفته می­شود. این سخن بر خلاف نظر معتقدین ب...

امامت و مسائل پیرامون آن از جمله مباحث مهم و اختلافی در حوزه معرفت و تفکر دینی فرقه‌های شیعی، خصوصاً زیدیه و امامیه، است. زیدیه گرچه به دلیل آیه تطهیر و روایات خاص، قائل به عصمت اصحاب کسا هستند ولی شرط و وصف عصمت را برای امام لازم ندانسته و به دلایل مختلفی از جمله فقدان دلیل عقلی و نقلی بر عصمت امام، تبیین حقیقت و معنای عصمت، عدم وجوب نصب امام معصوم بر خداوند تمسک کرده‌اند؛ علاوه بر اینکه از نظر...

از جمله‌‌ حقوق انسان که در عموم مکاتب اخلاقی و حقوقی مورد توجه قرار گرفته، "حق آزادی" است که براساس آن، نمی‏توان عقیده‏ای را بر کسی تحمیل کرد. این حق در شماری از آیات قرآن نظیر آیه‌‌ی «لا اکراه فی الدین» نیز مورد تأکید قرار گرفته است. با این‌‌حال برخی مدعی‏ اند که "آزادی عقیده" با حکم "جهاد ابتدایی" منافات دارد. پژوهش حاضر با تکیه بر سه نکته، تنافی آزادی عقیده با جهاد ابتدایی را مورد نقد قرار د...

ایده اصلی این مقاله آن است که در تفکر حقوقی معاصر، ارائه دلایل تصمیم، جزیی جدایی­ناپذیر از اصل حاکمیت قانون به­مثابه بنیادی­ترین اصل حقوق عمومی است. در واقع، سؤال آن است که تا چه حد حاکمیت قانون می­تواند تأسیس کننده قاعده «حاکمیت دلایل» باشد؟ این مقاله، مبتنی بر تلازمالزام به ارائه دلایل تصمیم با حاکمیت قانون است؛ یعنی اگر در نظام حقوقی، تصمیمات مقامات عمومی با دلایلِ بیان شده همراه...

شناسایی مسئولیت کیفری برای اشخاص حقوقی از موضوعات بحث‌برانگیز حقوق جزا است. یکی از مهم‌ترین اشخاص حقوقی حزب است که مسئولیت کیفری آن از جوانب مختلف حائز اهمیت است. این مقاله ابتدا به تعریف، مفهوم و پیشینه حزب پرداخته و پس از تبیین شخصیت حقوقی احزاب و تعیین زمان تشکیل شخصیت حقوقی آن از لحاظ ثبوتی و اثباتی، شرایط قانونی برای فعالیت احزاب را بیان نموده است. ضرورت‌‌ شناسایی مسئولیت کیفری برای احزاب ...

هدایت الهی دارای مبدأ (منه)، مقصد (الیه)، وسیله (به) و طریق (صراط) است. پرداختن به موضوع هدایت در آیه شریفه «اِهدِنا الصِّراطَ المُستَقِیم»، بدون تبیین حقیقت «الصراط» که مفعول دوم «اِهدِنا» و متعلّق هدایت است، در واقع پرداختن به بحثی بدون موضوع است که می‌تواند به نتایجی ابهام‌آفرین، مانند تعدّد صراط بینجامد. هدف اولیه این تحقیق، تبیین فلسفی حقیقت صراط از منظر ملاصدرا است. ایشان صراط مستقیم را در دنیا، مفهو...

حوزه کسب و کار، از جمله حوزه‌های مهم و مطرح دنیاست و موتور محرک اقتصاد هر کشور محسوب می‌شود. برخورداری نظام جمهوری اسلامی ایران از یک نظام کسب و کار و اقتصاد اثربخش و کارآمد، مستلزم تلازم با فرهنگ و ارزش‌هایی است که با ماهیت شریعت اسلام سازگار و همسو باشد. این تحقیق با هدف شناسایی مؤلفه‌های ارزشی در کسب و کار و عرصه عملیات اقتصادی انجام می‌شود. به منظور نیل به هدف تعیین شده ضمن مرور مبانی نظری ...

غزالی یکی از بزرگ‌ترین متکلمانی است که برای منطق منشأ وحیانی قائل است. او خدا را معلم اول، جبرئیل را معلم ثانی و پیامبر اکرم6 را معلم ثالث می‌شمرد. مهم‌ترین ابتکار غزالی در علم منطق، استخراج قیاس‌های منطقی از قرآن کریم است که با مثال‌های اصولی و اسلامی آمیخته و آنها را در کتاب «القسطاس المستقیم» آورده است. از دیدگاه غزالی، قرآن کریم نور است و از آن جهت نور خوانده می‌شود که مشتمل بر موازین منطقی...

گستردگی واژگانی زبان عربی که توسع معنایی را نیز در پی دارد، به شکل‌های مختلفی ظهور می‌کند و کاربرد کنیه یکی از آن‌هاست. عرب‌ها «عَلَم» را به سه شکل اسم، لقب و کنیه به کار برده و در مواردی به جای اسم یا لقب، به دلایل بلاغی و یا معنا شناختی، از کنیه استفاده می‌کردند. به تدریج این کاربرد گسترش یافته و به حوزة حیوانات، امور و اشیاء نیز کشیده شده است. معرفی و تحلیل کنیه­های حیوانات، می‌تواند سبب درک د...