یکی از مباحث مهم در فلسفۀ دین معاصر غربی، مبحث ازلیت خداوند است. ازلیت خداوند در فلسفۀ یونان و قرون وسطی، عمدتاً تفسیری فرازمانی داشت که بر اساس آن خداوند موجودی غیر زمان‌مند است و برای او درنظرگرفتن آغاز و انجام زمانی بی‌معناست. در نظر پاره‌ای از فیلسوفان عصر جدید، صفت ازلیت خداوند رنگ و بویی زمان‌مند می‌یابد و به این معنا تفسیر می‌شود که خدا در همۀ زمان‌ها بوده است و خواهد بود. با تأثیرگرفتن ا...

هر اثر هنری در بستر زمانی و مکانی خاصی از سوی مخاطبان دریافت و فهم می شود و گاهی مورد نقد و تفسیر قرار می گیرد. رویکردها و روش های مختلفی در تفسیر اثر هنری طرح شده و درباره آن بحث کرده اند؛ از هرمنوتیک و نشانه شناسی گرفته تا روش های تأویل فلسفی و عرفانی. در تفسیر اثر هنری مؤلفه هایی چون زمان و مکان و آگاهی از تاریخ و هنر و متن اثر دخالت دارند. در این میان، پیشفرض های فکری، فلسفی، فرهنگی، تاریخی...

این مقاله به بررسی متنی و منبع شناختی یک روایت تفسیری می پردازد که نخستین بار در دو تفسیرالتبیان و مجمع البیان به نقل از امام باقر علیه السلام آمده است. مؤلف نشان می دهد که مأخذ شیخ طوسی در نقل این روایت، المصابیح فی تفسیر القرآن تألیف ابوالقاسم حسین بن علی معروف به وزیر مغربی (370ـ418 ق) بوده است. وزیر مغربی این سخن را به نحوی مبهم به «ابوجعفر» نسبت می دهد؛ اما این روایت نه در هیچ یک از منابع ...

امام رضا (ع) به عنوان امام هشتم شیعیان در ادامه راه پیامبر اکرم (ص) در تبیین قرآن، روشی منحصر به فرد ارائه داده اند که با تفاسیر معتبر تفاوتی اساسی دارد. ایشان با استفاده از شیوه های قرآن به قرآن، روش مأثور، روش عقلی و کلامی و بعضاً علمی، به تفسیر قرآن پرداخته اند. امام رضا (ع) در تفسیر قرآن، برخلاف تفاسیری چون کشاف و مجمع البیان طبرسی به سراغ ظاهر سخن مانند: لفظ، لغت، بلاغت، صرف، نحو و ... نرفت...

سوره تحریم از سوره های ممتحنات است بر اساس ترتیب نزول سوره 107 قرآن می باشد. در سال دهم هجرت در مدینه نازل شده است پنج آیه اول سوره ماجرای خانوادگی پیامبر (ص) را بیان می کنند. از این آیات استفاده می شود که ماجرا شدید است چون که: 1- پیامبر (ص) را مورد عتاب قرار می دهند، که در واقع این عتاب به برخی از زنان حضرت است که سر ایشان را فاش نمودند. 2- تعبیر دال تتوباالی الله که در آن التفات از غایب به خ...

طرح پرسشها و تأمّلاتی درباره روش تفسیر قرآن به قرآن است. نویسنده، نخست از محدودیتهای این روش هم در ناحیه نگاه متقابل آیات به یکدیگر و هم از لحاظ احاطه مفسّر سخن گفته، سپس پرسشهایی را در این زمینه مطرح کرده است. در ادامه از نقش عقل در روش تفسیر قرآن به قرآن پرسیده و این سؤال را مطرح کرده است که در صورت تعارض تأمل عقلی با ره آورد روش فوق چه باید کرد؟  در ادامه از جایگاه سنت و روایات در این روش سخن ...

در این پایان نامه «نقش سیاق در تفسیر قرآن با تأکید تفسیر «المیزان فی تفسیر القرآن» (علامه طباطبایی) و تفسیر «مفاتیح الغیب» (فخررازی) مورد بحث و بررسی قرار داده شده است.این پایان نامه از یک مقدمه و چهار فصل تشکیل شده است. در ابتدای این نوشته مقدمه و سپس طرح تحقیق، در طرح تحقیق اهمیت و ضرورت تحقیق، پیشینه بحث، تبیین موضوع، سوالات اصلی و فرعی، فرضیه های تحقیق، روش تحقیق و محدودیت ها و مشکلات تحق...

موضوع این تحقیق «روش تفسیر عقلی و نقش عقل در تفسیر» می باشد و منظور از آن چگونگی تفسیر بر اساس برهانها و قرائن عقلی است که نمونه هایی از این روش در شیوه تفسیری اهلبیت مشاهده می شود. این روش باسائر روشهای دیگر (روش اجتهادی، روش تفسیر به رأی، روش تفسیر کلامی و فلسفیو...) مجزا بوده، دلائل و معیارهای خاص خود را دارد. در رابطه با نقش عقل در تفسیر باید بگوئیم، دیدگاههای مختلفی (دیدگاه معتزله، اشاعره،...

پیچیدگی روابط تجاری و حقوقی در دنیای جدید موجب شده است که در بسیاری از قراردادها پـیش بینی تمام جوانب رابطه امکان پذیر نباشد. در نتیجه ممکن است قرارداد در مقام اجرا و یا در فرض بـروز اختلاف بین طرفین، مبهم به نظر رسد و راه حلی صریح در آن مطرح نشده باشد. تفسیر قـرارداد عبـارت است از تلاش برای رفع ابهام مزبور با استفاده از متن قرارداد و یا منابع خارج از آن. این مقالـه در پـی آن است که با ارزی...

در این مقاله پرسش اصلی این است که روش صحیح تفسییر قرآن کریم از دیدگاه علامه طباطبایی چیست؟ و پاسخ اصلی این است که روش صحیح تفسیر قرآن از دیدگاه ایشان، روشی است که متضمّن «خلوص» باشد و هرچه خلوص تفسیر بیشتر باشد، آن روش صحیح تر و مستحکم تر است. ذیل این پرسش و پاسخ و بعد از مستندسازی و توضیح پاسخ، پرسش های ذیل مطرح و پاسخ داده می شود. الف) خلوص به چه معناست؟ خلوص بدین معناست که در تفسیر آیات فقط ب...