از بعد از ملاصدرا تا کنون تفاسیر متعددی از اصالت وجود و اعتباریت ماهیت صورت گرفته که می توان این تفاسیر را به سه دسته تفکیک کرد: الف) تفسیر عرفی، ب) تفسیر فلسفی، ج) تفسیر عرفانی. نگارنده بر این باور است که تفاسیر فلسفی و عرفانی تفاسیری صحیح از اصالت وجودند ولی تفسیر عرفی تفسیری ناصحیح از اصالت وجود است که ناشی از نگاهی غیردقیق به مقولۀ هستی است. در این مقاله با مراجعه به آثار متعدد ملاصدرا تفسی...

هرچند در متون عرفانی عموماً از اختلافات مذهبی خبری نیست، با این حال نمی توان وجود آنها را در کتب عرفانی نادیده گرفت. مقاله حاضر که به روش توصیفی ـ تحلیلی تألیف شده است، نقاط اشتراک و اختلاف تفاسیر عرفانی فریقین را به لحاظ متنی و محتوایی، ذیل داستان حضرت موسی(ع) و خضر(ع) مورد بررسی قرار می دهد. روشمندی در تدوین متن، تداعی مفهوم سلوک و پرورش زبان عرفانی، از جمله اشتراکات مهم تفاسیر عرفانی است. دقت...

چکیده اسرائیلیات جمع اسرائیلیه و منسوب به اسرائیل یعنی یعقوب بن اسحاق بن ابراهیم? است. وی پدر اسباط دوازده گانه بود، به همین دلیل فرزندان یعقوب? را بنی اسرائیل می نامند. اسرائیلیات در اصطلاح عبارت است از داستان یا حادثه ای که از منبع اسرائیلی روایت شود، این منبع اسرائیلی می تواند یهودی، نصرانی یا غیر این دو باشد و تنها از باب تغلیب اسرائیلیات نام گرفته است. اسرائیلیات در تفسیر و حدیث و تاریخ ا...

نگرش های جدید به تفسیر قرآن باعث ایجاد گرایش های مختلفی در تفسیر شده است. از جمله ی این-گرایش ها، گرایش تربیتی است. در گرایش تربیتی مفسر با تکیه بر مبانیِ انتظار تربیت از قرآن، انسان ساز بودن برنامه ی تربیتی قرآن و بیان حوزه های مختلف تربیت در قرآن به شرح و بسط مسائل تربیتی می پردازد. از حوزه های تربیت که در علوم تربیتی نیز مطرح است می توان به پنج محور مهم اشاره نمود. تبیین تعریف تربیت و مبانی و...

جمهوری‌خواهی در ایران از زمان طرح در دورۀ ‌قاجار تا زمان وقوع در انقلاب اسلامی و پس از آن با برداشت‌ها و تفاسیر گوناگون ارائه و پیگیری شده است. ایرانیان که بر اثر سابقۀ ‌طولانی حکومت‌های پادشاهی مطلقۀ ‌وراثتی، فاقد تجربۀ ‌دموکراسی بودند، بر اثر کسب آگاهی‌های ناشی از ورود مفاهیم سیاسی جدید، به اعتراض علیه حکومت استبدادی پرداختند. سلطنت، نماد استبداد و اصلی‌ترین مانع تحقق ارادۀ‌ سیاسی ایرانیان دا...

چکیده وحی در کاربردهای قرآنی اختصاص به وحی تشریعی و ارتباط ویژه خداوند با پیامبران ندارد؛ ولی معنای اصطلاحی و رایج آن ، وحی الهی به پیامبران است که ویژگی اصلی و معنای لغوی یعنی آگاهی بخشی رمزی و فوری در آن وجود دارد و پیامبران وحی را سریع و پنهان از درک دیگران دریافت می کردند . تفاسیر قرآن کریم نیز در راستای کاربرد واژه وحی در آیات ، آن را مشمول موجودات گوناگونی می دانند ؛ اما عمده کاربرد ...

کتاب ترجم? تفسیر طبری یکی از کهن ترین متون نثر فارسی و نخستین ترجمه و تفسیر قرآن به زبان فارسی است. این کتاب یکی از مهم ترین منابع، برای مطالعات زبان شناختی در دوره های نخستین شکل گیری فارسی نو و منبعی مهم برای بررسی سیر تفسیرنویسی فارسی و ترجمه های فارسی قرآن کریم است. پس از حدود پنجاه سال که از نخستین و تنها تصحیح این کتاب می گذرد، در این رساله، تصحیحی انتقادی از جلد چهارم آن، ارائه شده است. ...

تفاسیر قرآن کریم نیز در راستای کاربرد واژه وحی در آیات ، آن را مشمول موجودات گوناگونی می دانند ؛ اما عمده کاربرد ها به وحی بر رسولان باز می گردد ، علاوه بر موارد کاربرد وحی ، گفتگوهای بین انبیاء و فرشتگان و یا گفتگوهای مستقیم بین خدا و پیامبران و وحی نوشتاری نیز از مصادیق وحی است . مفسران بر اساس آیات قرآن وحی را از سنخ کلام الهی می دانند که اساس آن" علم " خواهد بود ؛ نه احساس ، افکار ، اندیشه ...

در این تحقیق سعی شده ارتباط مفهوم قدرت سیاسی در اندیشه سیاسی امام خمینی بر اساس نظریه موریس باربیه مورد ارزیابی قرار گیرد.فهم معنای قدرت سیاسی در اندیشه امام خمینی کمک می کند تا بسیاری از روابط قدرت و سازوکارهای حکومت در جمهوری اسلامی قابل درک باشد. تجربه تاریخی نشان می دهد که دین و سیاست رابطه ای چندجانبه در اندیشه سیاسی داشته اند. از برتری دین بر سیاست تا تبعیت دین از سیاست و همچنین تفکیک دین...

مهجوریت قرآن به معنای متروک ماندن آموزه­ها و اعراض از مفاهیم آن از سوی مخاطبان است. امام خمینی با اعتقاد به جامعیت همه­جانبة قرآن، برآن است که ابعاد سیاسی و اجتماعی آن عملاً در سطح وسیعی از جوامع مسلمان مهجور واقع شده است. از نظر ایشان هم مسلمانان و هم بیگانگان در مهجوریت قرآن نقش دارند و مهم­ترین زمینه­ها و عوامل مهجوریت قرآن عبارتند از: مهجوریت اهل بیت(ع)، بسنده کردن به ظواهر قر...