پژوهش حاضر در پی بررسی نقش روستاییان در شکل گیری بازار مرزی شهر بانه و جایگاه آنان در شبکة روابط بازار مرزی است. شناخت زمینه ها و بسترهای شکوفایی دادوستد مرزی به منظور شناخت موقعیت روستانشینی در این شهر از اهداف این مطالعه است. برای بررسی این موضوع از روش کیفی و تکنیک های مصاحبه، مشاهده و بررسی اسناد استفاده شد. موضوع در دو بخش بررسی نحوة تعامل و ارتباطات کنشگران روستایی با آن سوی مرز و جایگاه ...

شبکه شهری مجموعه شهرها را در فضای جغرافیایی خاص جای میدهد و مجموعه شهری را میتوان بعنوان یک اصطلاح نو درمطالعات کلان شهرها بررسی نمود. مجموعه شهری، پهنه ای جغرافیایی است متشکل از شهر مرکزی و مراکز جمعیتی، تولیدی، خدماتی پیرامون آن، که در تعامل محیطی، اقتصادی، اجتماعی و فضائی با یکدیگر قرار دارند و نظام واحدی از سکونت و فعالیت و خدمات را در حال و آینده تشکیل می دهند. برنامه ریزی و مدیریت این مجم...

شهرنشینی فرایندی جهانی است که با تأخیر و در قرن بیستم به کشورهای درحال‌توسعه سرایت کرده است. بنابراین پدیدۀ ادغام هسته‌های روستایی در شهرها که امروزه به عنوان یک مسأله فضایی – اجتماعی در کانون توجه قرار دارد، حاصل شهرنشینی سریع و گسترش و خزش شدید کالبدی شهرها در کشورهای درحال‌توسعه است. به این ترتیب در نتیجۀ دست‌اندازی سریع و بی‌برنامۀ شهر به اراضی و فضاهای روستایی، روستاها در یک جریان غالباً سر...

در سطح جهانی، در برخی از کشورها بویژه کشورهای در حال‌توسعه، افزایش جمعیت شهری ناشی از افزایش نرخ رشد طبیعی و تشدید روند مهاجرت روستا به شهر موجب تسلط یک شهر بر نظام شهری گردیده که در اصطلاح به آن پدیده "نخست شهری" می‌گویند. در ایران، رشد انفجاری جمعیت شهرنشین و رشد شتابان واقعی آن بعد از سال 1345 منجر به فروپاشی نظام‌های تولیدی ماقبل سرمایه‌داری، تغییر مناسبات شهر و روستا و تشدید جریانات مهاجرت...

طرد اجتماعی به عنوان موضوعی که با توجه به عمر کوتاهش بسیار مورد توجه سیاست‌مداران و برنامه‌ریزان رفاه اجتماعی قرار گرفته، رویکرد جدید حوزه سیاست اجتماعی است که به مسأله فقر و نابرابری توجه دارد. این پژوهش به بررسی مقایسه‌ای میزان و ابعاد (عینی- ذهنی) طرد اجتماعی، بین زنان و مردان 29-15سال شهری و روستایی شهرستان نهاوند می­پردازد. روش پژوهش از نوع پیمایشی است و برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه ا...

تجارب نشان می دهد که کانون های کوچک شهری با توسعه متوازن و هماهنگ با شرایط محیطی خود، ضمن کاهش تفاوت های اقتصادی اجتماعی درون منطقه ای، به تحقق عوامل و زمینه های توسعه پایدار می انجامند. با توجه به اهمیت این شهرهای کوچک و نوپا هدف از انجام این پژوهش بررسی نقش شهرهای نوپا در توسعه پایدار و تأثیر آنها در جلب و جذب جمعیت و بهبود شاخص های اجتماعی و اقتصادی خانوارهای شهری است که با مقایسه رضایت شهرو...

مجموعۀ شهری گستره­ای است جغرافیایی که از همبستگی و تعامل کارکردی فعالیت و سکونت بین چند شهر و کانون جمعیتی به گونه­ای که یک نظام یکپارچۀ فضایی را تشکیل دهند، به وجود می­آید. مجموعۀ شهری تهران یکی از مهم­ترین و بزرگ­ترین مجموعه­های شهری کشور است که جمعیتی بالغ بر 13422367 نفر را در خود جای داده است. هدف ما در این نوشتار، مطالعۀ تغییرات الگوی اسکان جمعیت در مجموعۀ شهری تهران و برخی عوامل مؤثر د...

پیشینه و روند پیدایش مناسبات شهری در ایران طولانی و پیچیده است و از این رو، مباحث مربوط نیز با دشواری هابی روبرو است که از آن میان است چگونگی شکل گیری جامعۀ شهری به عنوان یکی از مباحث راهبردی در مطالعات تاریخ شهر در ایران. پیشینۀ طولانی مناسبات شهرنشینی در تاریخ ایران و پیامدهای اقتصادی ـ اجتماعی این شکل از زندگی جمعی در تکامل جامعۀ ایران، نشان دهندۀ اهمیت پژوهش در ابعاد این موضوع است. مطالعه و...

ارزیابی کاربری اراضی شهری به عنوان هسته اصلی برنامه ریزی شهری، نقشی مهم در ساماندهی فضایی- مکانی شهرها ایفا می کند. روستا- شهر گلوگاه در سال 1381 تبدیل به نقطه شهری شده و با جمعیتی معادل 5114 نفر در جنوب شهرستان بابل قراردارد،که به لحاظ ساماندهی مکانی- فضایی کاربری اراضی شهر، نابسامان می باشد. علل این نابسامانی را بایستی عمدتاً در توپوگرافی شهر، ضعف مدیریت، عدم اجرای قوانین و مقررات شهرسازی جستج...

 امروزه بسیاری از کارشناسان برنامه­ریزی و نظریه­پردازان علوم منطقه­ای پذیرفته­اند که علاوه بر روستا و شهر، منطقه شهری نیز به یک فرم جدید اسکان بشر تبدیل شده است. منطقه­شهری تفاوت‌های عمده ساختاری و عملکردی با روستا و شهر دارد. این مناطق از توان نهفته­ای برخوردارند که بروز آن مشروط به شناخت و تعیین صحیح محدوده منطقه شهری و سپس برنامه­ریزی و مدیریت متناسب برای آنهاست. بدیهی است به منظور دستیابی ب...